Pakketdistributie: kan het nog duurzamer?

De laatste tijd staan de pakketbezorgers in een slecht daglicht. Op de sociale media wordt gevloekt en getierd over de groei van e-commerce, en de bestelbusjes in de woonwijken, en een Vlaamse krant had het erover dat we ons ‘in de vernieling’ bestellen. Er werd zelfs geopperd dat er een einde komt aan gratis leveringen. Is dat terecht? En, kan het duurzamer?

Op Logistiek.nl blogt Walther Ploos van Amstel over duurzaam, en nog duurzamere, pakketbezorging.

Vorig jaar kwam de Topsector Logistiek met harde cijfers of pakketbezorging. Bij de bezorging van pakketten aan huis en kantoor is slechts 2 tot 3 procent van alle bestelbussen betrokken. Met elkaar doen ze meer dan 300 miljoen leveringen. Omdat ze wat meer rijden dan gemiddeld, tekenen de pakketbusjes voor iets meer dan 5 procent van alle vrachtvervoersbewegingen in steden. Dat aandeel stijgt nauwelijks door productiviteitsverbeteringen in de ‘last mile’. De grote aantallen bestelbusjes vinden we in de bouw- en horecaleveringen; meer dan 50 procent.

CO2-uitstoot pakketbezorging

Tijdens de Webwinkelvakdagen presenteerde Connekt nieuwe cijfers over de CO2-uitstoot bij e-commerce leveringen. Pakketbezorging is verantwoordelijk voor minder dan 1% van de CO2-uitstoot in het wegtransport. Ook de rol van pakketbezorging bij luchtkwaliteit is marginaal. Het betreft vooral nieuwe, schone bestelbusjes. Bovendien hebben de pakketbezorgers concrete plannen voor elektrisch vervoer en de inzet van vrachtfietsen en lichte elektrische voertuigen. Dat verdient al met al het predicaat ‘duurzaam’. Waar hebben we het eigenlijk over?

Toch kan zelfs dat nog beter. De consument zorgt voor onnodige CO2, en voertuigbewegingen, door onhandig bestelgedrag. Denk aan korte levertijden, strikte tijdvensters, niet thuis zijn en retouren. Hoe kunnen we die consumenten duurzamer laten bestellen?

Hoe duurzaam is mijn bestelling?

Uit onderzoek blijkt dat consumenten niet op de hoogte zijn van de milieu-impact van hun online aankoop. Tijdens de Webwinkeldagen werd de Bewust Bezorgd Simulator geïntroduceerd waarmee webwinkels hun consumenten kunnen laten zien wat het effect van hun bestelling is; welke uitstoot veroorzaakt hun bestelling? Dit kun je ook simpel uitdrukken in hoeveel autokilometers er zijn gemoeid met die bestelling. Voor een klein pakje gaat het slechts om 200 meter, voor grotere pakjes met strikte tijdwensen misschien wel 20 kilometer. Vaak is thuiswinkelen duurzamer dan zelf naar de winkel gaan. Met deze kennis kan de consument bewustere keuzes maken.

Het zou goed zijn als alle webwinkels de tool gaan gebruiken. Betrek de consument bij het maken van duurzame keuzes als minder strikte levertijden, langere levertijden, ophalen bij pick-up-points, minder retouren en, niet in de laatste plaats, zorg ervoor dat je ook thuis bent als het pakje komt. De tool geeft de webwinkels en de vervoerders met al die data ook inzicht in waar het snelst verbeteringen te halen zijn, en wat effect heeft.

Is de e-commerce sector nu klaar?

De pakketbezorger gaan de Parijse factor 6 doelen wel halen. Maar, bij de pakketbezorging gaat het om veel meer dan alleen schoon vervoer. De grote pakketbezorgers doen het keurig. Maar, er is een steeds grotere categorie thuislevering door bedrijven met eigen vervoer, zoals door Albert Heijn, Picnic, Jumbo, Coolblue en HelloFresh.

Hun bezorger is een verlengstuk van hun online beleving. Dit moet tiptop in orde zijn; daarom doen ze het liever zelf. De groei in met name online levensmiddelen gaat leiden tot veel meer leveringen in met name woonwijken. Daarvoor zijn onze straten niet bedacht. Waar nu dagelijks 12 tot 15 bestelbusjes komen, worden dat er over 10 jaar 50 tot 60, ook in het weekend. Dat is geen prettig vooruitzicht. Het leidt tot opstoppingen en onveilige situaties. Zelfs de elektrische bestelbus past eigenlijk niet meer bij de maat van onze straat.

Pakketbezorgers moeten werken aan minder ruimtegebruik voor laden en lossen, meer verkeersveiligheid, kleinere voertuigen, een betere doorstroming in het verkeer en een slimme bevoorrading van woonwijken.

Ook de webwinkels en leveranciers moeten aan de bak. De verpakking is vaak veel te groot. We transporteren te veel lucht. Op maat verpakken zou de norm moeten zijn. De e-commerce sector is dus nog niet klaar.

Interessant is de sterke groei van de zakelijke pakketzendingen. Door B2B e-commerce zien we daar hetzelfde gebeuren als in B2C markten; veel meer kleine zendingen, vaak ‘same day’ en met strikte tijdsvensters. Zou het CO2-tool ook hun gedrag kunnen beïnvloeden?

Zero-impact

Alles overziend? Zero-emissie stadslogistiek bij pakketbezorging zou zomaar, binnen 2 tot 5 jaar, realiteit kunnen zijn. Dan is die sector een leerzame sector voor andere sectoren als de bouw, horeca, retail en facilitaire inkoop, ook als het gaat om de klant te betrekken bij duurzamer bestellen. Maar, er is meer nodig om de pakketbezorging ook echt zero-impact te maken; stiller, kleiner en veiliger.

Bron: Walther Ploos van Amstel op Logistiek.nl.