Wat een ongenuanceerde tekst! En een slecht voorbeeld. Dit heeft niets te maken met wat in managementland wordt verstaan onder 'out of the comfort zone'
Als management trainer heb ik veel ervaring met het zoeken naar een passende uit-de-comfort-zone ervaring voor leiders. Dat vereist grote zorgvuldigheid. Niet zomaar wat gekkigheid bednken, maar gezien de leerdoelen van iemand zoeken naar een situatie waarin hij/zij dichter bij het eigen doel komt door bewust iets te doen dat je gewoonlijk uit de weg gaat, maar wat je - als je het aandurft - veel vrijheid zou geven en succesvoller zou maken. Ik schreef er een gedegen artikel over in TvOO een paar jaar geleden. Misschien moet je je eerst wat meer in het onderwerp verdiepen voordat je meent een management mythe te kunnen doorprikken.

Ik ben het zoals gewoonlijk niet met je eens Richard. Je trekt het weer eens helemaal uit zijn verband. Ik denk dat de mensen die je noemt wel degelijk uit hun comfortzone zijn gekomen, en dat dat voor iedere topper geldt. Maar 'uit je comfortzone' is niet synoniem voor volslagen idioot gedrag. By the way, ik ken een goeroe die op het podium de eerste keer flauwviel van de spanning, en nu nog steeds in alle gevallen voordat hij het podium op gaat even flink over zijn nek gaat. Martijn Aslander. En nu ga jij vast zeggen: "maar ik had het over een goeroe". Dus doe ik het maar vast voor je :-)

Wat dacht je van het onderzoek van Anders Ericksson over deliberate practice?
Maar dat is natuurlijk wat anders dan de karikatuur die je hierboven beschrijft.

Er is het nodige onderzoek voorhanden (wetenschappelijk bijvoorbeeld door Gary Yukl en Theresa Amabile, praktisch bijvoorbeeld door Google). Dat wil overigens niet perse zeggen dat het tegenovergestelde ook zo is. Kan me wel voorstellen dat voor ondernemingen in snel veranderende omgevingen, iemand niet succesvol kan zijn zonder uit zijn comfort zone te komen.

Bewijs, bewijs, waarom altijd die behoefte aan bewijs. Vraag dat maar eens aan wetenschappelijke opgeleide coaches als Manfred Kets de Vries en Marshall Goldsmith, en al die managers en top CEO's die door deze heren gecoacht zijn, succesvol en resultaatgericht. Vragen om bewijs is ook om je eigen onzekerheid te verhullen, noem het maar rationaliseren. Gewoon doen en jezelf geven. Kijk eens naar de feed forward methode. Kleine stapjes om uit je comfortzone te komen. Het bewijs is als deelnemers dat kunnen aangeven. Sommige dingen zijn nu eenmaal niet te meten, en zo ja , daar kun je dan ook nog je vraagtekens bijzetten, wat is waar en bewijs.
Aangeleerd gedrag is ook af te leren of lichtjes bij te sturen. Verdiep je maar eens in ervaringen van Goldsmith. Je zult verrast worden!

Artikel is naar mijn smaak erg gericht op het bewijzen van het eigen gelijk. Tot dusverre heb ik namelijk nog nooit iemand (behalve nu in dit artikel) horen beweren dat uit je comfort zone stappen tot zoiets als succes zou leiden?

Wel dat, in de context van persoonlijke ontwikkeling, uit je comfort zone stappen noodzakelijk zou zijn om echte verandering te initiëren en te kunnen ontwikkelen. Je comfort zone verlaten door bijvoorbeeld te kijken naar zaken waar je liever niet naar kijkt, zoals naar niet effectieve denk- en gedragspatronen, of de negatieve impact die je kunt hebben op anderen of verlammende angsten en situaties.

Dat hoeft overigens niet altijd iets te zijn wat je doet (actie). Het kan ook bijvoorbeeld zijn dat je een eigen overtuiging loslaat, iets opgeeft. Of juist eens een ander dan je eigen geloof aanneemt, om te kijken vanuit een andere dan je bekende realiteit. Maar dat alles heeft niets met succes of succesvol zijn te maken. En dat hoor ik ook niemand beweren.

Dank! Er is, voor de goede orde, niets mis met het advies dat het soms goed is om uit je comfort zone te komen, en soms om erin te blijven. Het is zoals veel van alle managementadviezen: ze werken soms, bij sommige mensen, in sommige omstandigheden. Maar net zoals sommigen mij verwijten dat ik mijn kritiek 'over the top' maak, kan ik alle fans van uit de comfort zone komen natuurlijk ook verwijten dat hun advies dat vooruitgang, succes of leren altijd samengaat met uit je comfort zone komen even ridicuul is.

Het probleem is: we zullen nooit weten of het echt helpt, omdat bewijs voor dit soort adviezen onmogelijk te leveren valt. Je kunt 'uit je comfort zone' nooit aantonen zoals we de werking van medicijnen aantonen. En die nuance wil ik graag aanbrengen. Daarnaast ben ik erg benieuwd waaruit zou blijken dat alle mensen die niet succesvol zijn, dat te wijten hebben aan het feit dat ze niet uit hun comfort zone zijn gekomen. Je moet erg oppassen dat het niet een soort cirkelredenering gaat worden: iedereen die succesvol is, is automatisch uit zijn comfort zone gekomen, en iedereen die geen succes boekt, heeft dat te wijten aan het feit dat hij in zijn comfort zone is gebleven.

Ik wens iedereen een comfortabele middag toe en wil u er graag op wijzen dat ik het begrip comfort zone even uit zijn comfort zone wilde halen. Dat moet toch ergens goed voor zijn ;-)

Wat leuk geschreven. Moest lachten tijdens het lezen. Ik zie het meer als geschreven met een knipoog. Maar als je iets ander wilt bereiken moet je iets anders gaan doen. En dat kan soms betekenen uit je comfortzone gaan. En dat hoeft ook niet erg te zijn als het maar (op den duur) energie gaat geven. En maak gebruik van je talent(en).

Wat een ontzettend grappig artikel! Dank je wel. Ik ga nu even koffie zetten en achterover leunen, zwaar in mijn comfortzone.

Deze rubriek “managementmythe van de maand” wordt steeds meer een karikatuur zonder meerwaarde. Het lijkt er sterk op dat Engelfriet zelf doet wat hij anderen verwijt: een vermeende goeroe die al orakelend mythes de wereld in helpt.

Deze keer is de “uit je comfortzone komen” aan de beurt. Wie even over deze uitdrukking nadenkt weet dat die soms heel toepasselijk is en kent ongetwijfeld voorbeelden waarbij mensen en organisaties het heel moeilijk vinden om ingesleten gedrag en vastgeroeste denkbeelden los te laten om zo ruimte te maken voor nieuwe inzichten en ander gedrag. Nuttig concept dus.

Maar nee hoor, Engelfriet moet er niks van hebben. Volgens hem zijn we op een dwaalspoor en daar moeten we van af. Hêh, denk je dan – hoezo?

Laten we eens goed kijken naar welke mythe Engelfriet het over heeft. Dat blijkt de stelling “door uit je comfort zone te komen zal je meer succes boeken dan door er binnen te blijven”. Een beetje een vreemde stelling, zeker omdat er geen enkele context wordt gegeven. Ook definieert Engelfriet de term “succes” nergens. En over “uit je comfortzone komen” zegt hij “Het is mij een volstrekt raadsel wat dat uit je comfort zone komen nou precies is.”

Zonder context of duidelijke definities is voornoemde stelling uiteraard niet verdedigbaar; natuurlijk klopt die stelling niet in de meest algemene zin des woords. Soms moet je mensen in hun kracht zetten en soms moeten mensen en organisaties echt veranderen om te kunnen verbeteren. Dat is nogal wiedes. Klopt, dat vindt Engelfriet ook; dat is precies zijn punt.

Ja maar, een mythe is toch een “onzinverhaal dat als waar aangenomen wordt”? Deze stelling zonder context en op die manier geformuleerd is vanzelfsprekend onjuist. Wie neemt dit überhaupt “voor waar aan”? Volgens Engelfriet zijn dat de managementgoeroes en de blinde volgers daarvan. Welke managementgoeroes heeft hij het over? Helaas, ook dat zegt Engelfriet er niet bij. Oh ja, toch wel: Marc Sluszny. OK, maar een goeroe is toch een “ bekende persoon wiens mening een hoog aanzien geniet”, die zouden we dan toch moeten kennen en breed waarderen? Niet dus.

De conclusie kan dus geen andere zijn dan dat Engelfriet ons in geuren en kleuren verteld dat een stelling die geen zinnig mens zou durven verdedigen een onzinverhaal is en dat hij daarmee goeroes ontmaskert die niemand als zodanig erkent.

Wat hebben we hieraan; hebben we iets geleerd? Nee. Behalve dan dat Engelfriet feitelijks niets zinnigs te melden heeft.

Maar wat dan te denken van “uit je comfort zone komen”; wanneer is dat wel van belang en wanneer niet? Nu ja, zegt Engelfriet: “we zullen nooit weten of het echt helpt, omdat bewijs voor dit soort adviezen onmogelijk te leveren valt”. Soms werkt uit je comfortzone komen wel en soms niet. Een dooddoener. En daarbij gaat hij voor het gemak voorbij aan alle goed onderbouwde kritiek die velen bij eerdere columns in deze serie op dit soort redenaties hebben gegeven; de plaat blijft in de zelfde groef hangen en zendt steeds dezelfde valse muziek uit.

Maar hier begint het ook bezwaarlijk te worden. Er is in heel veel managementboeken in allerlei bewoordingen en termen over al dan niet “uit je comfortzone komen” geschreven, bijv. op het gebied van verandermanagement en innovatie. Ook is er in de psychologie en sociologie veel te vinden over waarom en hoe mensen al dan niet veranderen en wanneer dat wel en niet wenselijk is. Ook in bovenstaande commentaren worden nuttige verwijzingen gegeven. En op de kolommen van Managementsite staan diverse goede en genuanceerde artikelen hierover.

Al die nuttige en belangrijke inzichten worden door Engelfriet op één grote hoop gegooid met een simpele bewering “we weten het gewoon niet”. Dergelijke kortzichtigheid en gebrek aan context en nuance is mijns inziens onverteerbaar en zet mensen potentieel op het verkeerde been. Voor je het weet zetten we een nuttig concept als “uit je comfort zone komen” onterecht bij het grof vuil. Naast de andere nuttige concepten die door Engelfriet daar met veel aplomb neergezet zijn zoals Doelen stellen, USP en Start with why. En ik vermoed maar zo dat op grond van een zelfde soort drogredenering er nog tientallen andere zogenaamde mythes aan de beurt kunnen komen. En dat zou jammer zijn, immers we schieten er niets mee op en het zet managementmethodes onterecht in de ‘verdachte’ hoek.

Laten we het hebben over de zin en onzin van managementmethodes. Maar graag niet in zwart-wit termen, zonder context, zonder definities, en zonder nuance. We zijn echt wel wat verder dan “we weten het gewoon niet”.

Om constructief af te sluiten ook van mij een tip voor mensen die oprecht geïnteresseerd zijn om iets te leren over, en te begrijpen van, al dan niet in je comfortzone zitten. Lees het onvolprezen boek van Nobelprijswinnaar (en goeroe) Kahneman; “thinking fast and slow”.

Wat een serieuze reacties op een geweldig stukje dat middels humor iets onder de aandacht wil brengen. Daarnaast ben ik van mening dat het in essentie voor veel mensen aansprekend is: “uit je comfortzone komen” versus “bij jezelf blijven”. Als iemand als geboren avonturier alles doet waar velen van gruwelen, wil dat niet zeggen dat hij bij elk avontuur weer uit zijn comfortzone is gekomen. Nee, hij is bij zichzelf gebleven naast zijn talent! Hij doet dat graag, want hij is van nature nu eenmaal een (succesvol?) avonturier!

Uit je comfortzone komen wil zeggen dat je op een manier moet gaan werken waar je je eigenlijk niet zo prettig bij voelt. Een goed voorbeeld daarvan is de weerstand tegen de invoering van flexibele werkplekken volgens het principe ‘Het Nieuwe Werken’. Ook dit kent vele wetenschappelijke onderzoeken die zowel de argumenten van voor- als tegenstanders ondersteunen. Ook versie 2.0 heeft daar niet mee of tegen geholpen. Veel medewerkers wordt vaak verweten daarbij niet uit hun comfortzone te willen komen, terwijl de gewenste verandering niets te maken heeft met het verbeteren van de prestaties, maar gewoon een ordinaire bezuiniging is (wegens ‘bedrijfseconomische redenen’??).

Wat me wel bevreemd is dat ik in de reacties veel lees over de “comfortzone”, maar bitter weinig over de relatie tot het menselijke aspect “bij jezelf blijven”, terwijl dit het tweede gedeelte van de vraag was. Ik ben namelijk ook benieuwd hoe daarover gedacht wordt.

Ja, mensen kooien zichzelf. Dat is mijn waarneming. Ik heb een LinkedIn blog geschreven met als titel "ontkooien? het loont!".
We kapselen onszelf in. En soms doet onze context dat of ons werksysteem, de cultuur. Die helpen ook nog een handje. Die gevangenschap gaat ongemerkt en subtiel. Het komt van buiten (cultuur, sociale codes, enz) en we doen het van binnen (aannames, overtuigingen, oordelen enz). We schroeven onszelf van binnen vaak ongemerkt dicht. Beetje bij beetje.

Ik omarm de gedachte van R.Quinn dat het leven één ultieme keuze is: veranderen of langzaam sterven. "Hoe draaien we open naar het licht?" Hoe laten we achter ons wat van binnen zit en knelt, hindert en neerdrukt. Vaak zonder dat we het merken.
Ik geloof oprecht dat er mensen zoals ik zijn die dat ook zien. En een rol willen spelen in dat proces van "ontkooien". Sommigen gebruiken daarbij methodiek /aanpak die te kenmerken valt als "uit je comfortzone komen". Als dat is wat past en werkt in die gegeven situatie, is dat prima. En dus van waarde. We hoeven niet steeds de wetenschap te vragen of het waarde heeft. Dan komen we uiteindelijk op glad ijs: alles wat wetenschappelijk niet te bewijzen valt, bestaat niet. Die kan er bij mij weer niet in.

Dank voor de discussie en ieders inbreng zover. Hartelijke groet peter

Geinig... weer een stukje van Engelfriet over niet uit je comfort zone komen. Een tijdje gelee ook al. En de redenering is toch niet echt ingewikkeld. De enige constante in het leven is verandering. En veranderen gaat gepaard met loslaten van het vertrouwde. En het vertrouwde mogen we best onze comfortzone noemen. Dus ik ben blij dat in de oertijd bepaalde aapachtige een eindje verderop zijn gaan kijken, anders zaten we nu niet met zijn allen op fora onze bevindingen te typen.

En ook wel een grappige is dat Engelfriet meestal kiest om goeroes tegen te spreken. De grenzen opzoeken, kekke stukkies erover schrijven etc. Dat is ZIJN comfortzone. Nou zou ik hem weleens willen uitdagen om uit die comfortzone te stappen en een stukje te schrijven waarin hij een goeroe, een managementmythe zou onderschrijven, verrijken, verder uitbreiden. En dan eens kijken of hij buiten zijn comfortzone meer succes heeft dan er binnen :-)

Je verondersteld dat er een direct verband is tussen uit je comfortzone stappen en succes halen. Dat is een verkeerde conclusie. Een verband is er zeker, maar dat heeft vooral te maken met jezelf ontwikkelen en is indirect. Door uit je comfortzone te stappen behaal je inderdaad niet direct succes. Met wanhopig op een bar gaan staan en verwachten dat je succes krijgt, omdat je daarmee uit jouw comfortzone stapt is op een wel een hele vreemde gedachte.

Wat je wel doet als je uit je comfortzone stapt is leren en jezelf ontwikkelen. Voor mij is uit je comfortzone iets anders doen, iets uitdagends ondernemen, iets dat spannend is. Dat is voor iedereen anders, maar een ding is zeker: uit je comfortzone stappen zorgt voor magie omdat je daardoor dingen ervaart en tegenkomt die niet gebeuren als je doet wat je altijd doet.

Door te groeien als persoon vergroot je kans op succes natuurlijk ook. Dat is het verband. Je kunt echter niet verwachten dat je meteen succes boekt door iets te doen wat je normaal gesproken niet zou doen.

Dank wederom voor alle reacties!

Het klopt dat er veel bijdragen zijn, in de wetenschap en daarbuiten, over allerlei managementtheorieen. Geen van die bijdragen heeft echter een antwoord kunnen geven op de vraag: leidt instrument X tot succes? Dat is vanwege de eenvoudige reden dat het aantonen van causaliteit vreselijk lastig is. Er spelen zoveel factoren een rol, dat het onmogelijk is om dat terug te brengen tot een factor. Zoals we medicijnen dubbelblind testen met controlegroepen en placebo's, zo kun je 'uit je comfort zone halen' helaas niet testen. Daarom blijft het antwoord op die vraag (sorry Jack, mijn langspeelplaat gaat weer aan): we weten het niet.

Ik wil uiteraard met alle liefde en plezier de bronnen uit de psychologie en sociologie (ik ben zelf afgestudeerd socioloog) die Van der Veen aanhaalt lezen en analyseren, maar durf daar inmiddels gerust een weddenschap bij te doen: geen enkele van die studies zal als conclusie hebben: als je uit je comfort zone komt, zul meer je succes boeken dan dat je dat niet doet.

Voor mensen die meer willen weten waarom ik die weddenschap durf te doen, wil ik u graag verwijzen naar een eerdere discussie over de vermeende relatie tussen USP en succes, waar ik vijf door Jack aangehaalde studies uitgebreid behandel (zonder gebruik te maken van de stijlmiddelen uit deze column, dus ook de mensen die zich afvragen of ik ook wel eens een andere toon aansla, lees dit stuk): https://rengelfriet.files.wordpress.com/2016/12/wat-de-wetenschap-zegt-over-de-relatie-tussen-een-unique-selling-proposition-en-succes.pdf.

Het siert Jack overigens dat hij mijn bijdrage zo kritisch tegen het licht houdt - ik mag alleen maar hopen dat hij dezelfde kritische houding aanneemt tegen al die managementtheorieen. Ik zou het zeer opmerkelijk vinden als een hoogleraar op basis van wetenschappelijke onderbouwing zou durven beamen dat er causale verbanden bestaan tussen succes en de Why van Sinek of 'uit je comfort zone komen'.

Ik vind persoonlijk de onderbouwing 'maar er zijn veel mensen die instrument X nuttig vinden' zelf een zwakke onderbouwing. Dan zet je de deur wagenwijd open voor de onderbouwing van het lezen van chakra's, aurareading en horoscopen. Ook daar zijn immers veel mensen te vinden die dat nuttig vinden.

De oplossing (en hier is ook mijn reactie aan Lars) is wat mij betreft dat we stoppen met allerlei beweringen over causale verbanden tussen instrument X en succes. Die zijn niet aan te tonen. Laten we in plaats daarvan praten over welk ideaalbeeld je voor ogen hebt. Dan voer je een zuivere discussie met elkaar. Zeg dus niet: 'Je zult meer succes boeken als je begint met je why', maar zeg bijvoorbeeld: 'Ik zou het geweldig vinden als alle bedrijven nadenken over zingeving en waarom ze op aarde zijn'. Zeg dus niet: 'Je moet als ondernemer een goede elevator pitch hebben', maar zeg: 'Ik zou het geweldig vinden als ondernemers beter kunnen uitleggen wat ze nou precies doen'.

Een goed voorbeeld hiervan is in mijn ogen bijvoorbeeld Wouter Hart, die precies dit doet met zijn boek 'Verdraaide organisaties'. Daarom zult u zijn theorie in deze rubriek ook niet aantreffen. Hart vertelt gewoon hoe hij vindt dat de wereld eruit zou moeten zien, zonder daar allerlei claims bij te doen. Dat juich ik alleen maar toe.

Maar zolang er goeroes zijn die claims doen die niet hard te maken zijn, zal ik me daartegen verzetten. De reden daarachter is simpel: ik verzet me tegen de gedachte dat succes maakbaar is door de inzet van een instrument. Wie dat soort gedachten predikt, zegt feitelijk dat niet-succesvolle mensen hun niet-succes dus aan zichzelf te wijten hebben: dan hadden ze maar uit hun comfort zone moeten komen.

Tsja, en dan over mijn toon. Ik vind eerlijk gezegd mijn column gewoon een stuk grappiger dan deze reactie. Ik denk dat ik daarmee meer mensen raak dan dat ik dit stukje had geplaatst. Ik ga ervanuit dat mensen de humor en de knipoog herkennen. En mocht u zich net als Jack iedere keer vreselijk opwinden over mijn stukjes, er staan genoeg andere stukken op deze site. Voor ieder wat wils. Klikt u rustig op het artikel 'Stap uit je comfort zone' van Veron Goemans (https://www.managementsite.nl/stap-uit-comfortzone) en leer hoe u ook in drie eenvoudige stappen uit uw comfort zone stapt.

Ik vind het overigens een goede zaak om managementtheorieen te ridiculiseren. Ieder fenomeen verdient in mijn ogen een nar. Ik nodig Jack graag uit voor een bezoekje aan carnaval hier in het zuiden: een feest waarbij we alles en iedereen in het belachelijke trekken. Gewoon, omdat het goed is onszelf in de spiegel te kijken en ons te verwonderen over wat we nu eigenlijk zeggen en doen. Alaaf!

Sorry, sorry, sorry Richard, ik heb het helemaal verkeerd begrepen.

Terwijl ik een beetje narrig was omdat ik dacht dat jij serieuze bezwaren had tegen nuttige managementmethodes, wou jij gewoon met grappige columns de nar uithangen. Niet om iets te leren maar gewoon omdat je management niet al te serieus moet nemen. Laat ik dat nu met mijn inhoudelijk insteek totaal gemist hebben.

Ook behoorlijk humorloos van me dat ik jouw ironie niet heb gezien. Bijvoorbeeld daar waar jij heel grappig anderen een cirkelredenering verwijt, terwijl deze hele serie columns gebouwd is op een cirkelredenering. (De stelling ‘managementmethode X leidt tot succes’ is simpelweg niet te bewijzen op dezelfde manier zoals we dat wel met medicijnen doen en dus is er geen enkel argument om het nut van managementmethode X aan te tonen. Oftewel, waarom is methode X is een mythe? Omdat het onmogelijk aan te tonen is dat het geen mythe is).

Ook mijn excuses dat ik niet eerder begreep dat je eigenlijk al die verschillende managementmethodes helemaal prima vindt. Nu snap ik het pas; die doen er in je columns helemaal niet toe. Jouw prachtige cirkelredenering geldt immers voor alle managementmethodes. Voor X, Y, Z en nog honderden anderen. Nee, die methodes zijn natuurlijk slechts een handige kapstok om elke maand weer een grappig verhaal te kunnen schrijven. Nogal onnadenkend en flauw van mij dat ik die methodes ga zitten verdedigen terwijl dat helemaal niet het punt is.

En sorry dat ik mij niet heb beseft dat als jij als managementauteur dan eenmaal een thema hebt gevonden, je die natuurlijk eindeloos moet uitmelken. Of, nu ja, dat had ik eigenlijk toch wel door; “de plaat die in de groeve blijft hangen”. Maar bij carnaval zijn alle liedjes toch ook steeds hetzelfde en ik denk dat ik het nu begrijp: gewoon niet te veel nadenken en vrolijk inhaken in de polonaise en dan vooral niet als spelbreker uit de pas lopen.

Daarnaast mijn verontschuldigen voor het feit dat ik, ondanks je uitnodiging, me niet in het carnavalsgedruis stort. Ik overweeg sterk om deze feestperiode mijn tijd te besteden aan het zelf bemachtigen van de geuzennaam ‘goeroe’. Lijkt me namelijk best gaaf zijn om eens in een rijtje te staan met erkende grootheden als Kotler, Drucker, Deming, Hamel, Mintzberg en niet te vergeten Marc Sluszny. Moet niet moeilijk zijn; ik ga gewoon claimen dat Lean, Ketensamenwerking, Sociale innovatie of co-creatie door zeer veel mensen worden gezien als buitengewoon succesvolle managementmethodes. Oh nee dat wordt h’m niet; dat vindt Willem Mastenbroek ongetwijfeld interessant maar voor jou is dat totaal irrelevant. OK dan, ga ik zeggen dat deze methodes kunnen bijdragen tot meer efficiëntie en effectiviteit. Heh nee; dat gaat jou ook niet alarmeren. Goh, valt bij nader inzien toch nog niet mee. Hmm, toch al je columns er nog eens op nalezen. Natuurlijk da’s geen pretje; maar wie succesvol wil worden moet uit zijn comfortzone komen. Of nee, dat klopt volgens jou niet. Afijn, ik ga nog even verder mijmeren terwijl jij al carnavallend vast ergens in Tilburg (al dan niet met je broek aan) lekker op een bar aan het hossen bent.

Mag ik trouwens nog even zeggen dat ik het wel erg sneu voor Wouter Hart vindt dat hij niet in aanmerking kan komen voor jouw rijtje met bespotte goeroes? Heeft hij nog zo zijn best gedaan door op de achterflap van zijn (overigens fantastische) boek te (laten) zetten: “Recht tegenover deze ‘verdraaide organisaties’ staan de organisaties die juist excelleren” en “In ‘verdraaide organisaties’ biedt Wouter Hart een nieuw houvast aan iedereen die met minder krampachtige beheersbaarheid veel betere resultaten wil behalen.” En dan staan er ook nog drie concentrische cirkels met in het midden “bedoeling”. OK, toegegeven: ook wel een beetje eigen schuld, dikke bult voor die arme Wouter. Als je niet de magische verboden woordjes ‘succes’ en ‘why’ in je vocabulaire hebt dan ben je in jouw visie natuurlijk gewoon geen goeroe-materiaal.

Tenslotte spijt het mij om te zeggen dat dit echt het laatste commentaar is wat ik aan je columns zal besteden. Zeg nu zelf, wie zit er te wachten op een azijnzure, droogkloterige, diepgaande analyse? Ik hebt het begrepen: je moet een leuk verhaal niet te veel fact-checken; dan blijft er niks van over en dan is de lol er van af.

Richard, ik wens jou een hele fijne carnaval en ik hoop dat je daarbij veel (al dan niet als zodanig verklede) goeroes tegen komt. Hebben de fervente lezers van jouw rubriek binnenkort ook weer wat te lachen.

Vriendelijke groet en (vooruit met de geit, recht uit mijn Groningse hart) alaaf!

Beste Richard,
Zoals voor elke wijsheid geldt: trek het uit zijn context en het wordt een persiflage.
In de leertheorieen is reaching for the next level een bekend fenomeen. Je leert doordat je uitgedaagd wordt te reiken naar iets dat je nog niet kan. Wat jij beschrijft lijkt op iemand die zijn eerste autorijles krijgt en meteen de snelweg oprijdt. Dat is niet uit je comfortzone gaan. Dat is gewoon dom. Jouw artikel is te vergelijken met diezelfde leerling die vervolgens zegt dat autorijles niet werkt:-). Ook leren en effectief uit je comfortzone gaan moet je leren. Moed vraagt beleid en vaardigheid.
Jezelf blijven en jezelf uitdagen kan heel goed en leidt, overigens niet zonder falen, tot groei. Ik zie het bij mijn klanten. Ik weet het van mezelf en van vrienden.
Je stelt een vraag, dus ik wil het niet alleen houden bij een reactie. Bel me als je een tot niets verplichtend gesprek wilt. Ik waarschuw je wel: vrijblijvend betekent niet dat het geen impact heeft. Toch een beetje uit je comfortzone dus....:-)

Zo. Met Carnaval achter de rug dan nog een laatste reactie van mijn kant. Ik zal het kort en zakelijk houden:
1. Het is mij nog altijd volstrekt onduidelijk wat de definitie van 'uit je comfort zone komen' nu is. Als je op je eerste rijles de snelweg opgaat, is dat blijkbaar 'te ver', maar 'kleine stapjes' zijn wel goed? Maar zijn kleine stapjes dan weer niet gewoon veilige stapjes in je comfort zone?
2. Hoe blijf ik mezelf terwijl ik uit mijn comfort zone stap?
3. Waar is de keurige wetenschappelijke studie, waar het begrip 'uit je comfort zone' eenduidig en helder staat gedefinieerd, en waar we keurig gevalideerd met controlegroepen hebben getest of 'uit je comfort zone' helpt ten opzichte van 'niet uit je comfort zone'?

Mijn conclusie is dat 'uit je comfort zone' een vorm van religie is. Sommige mensen geloven dat bidden helpt, anderen steken een kaarsje op en een aantal reageerders hierboven houden van uit hun comfort zone komen. Dat mag uiteraard, maar is in mijn ogen echt iets anders dan 'bewezen effectief'.

Tot slot wil ik Jack bedanken voor zijn bijdragen aan de discussie. Ik betreur het dat dit zijn laatste bijdrage was. Ik geloof (dit is mijn religie) in debat en het uitwisselen van argumenten. Hoe oneens we het ook met elkaar zijn. En uiteraard zal ik Marinka even bellen!