De afgelopen jaren is maatschappijbreed een luidruchtig discours ontstaan over de bonuscultuur in, voornamelijk, de financiele sector – waar o.a. banken, verzekerings- en beleggingsmaatschappijen, private equity partijen, en hedge fondsen onder worden geschaard. Deze cultuur lijkt zelfs nu nog deels stand te houden terwijl een groot deel van de banken en verzekeraars kunstmatig in leven worden gehouden door de overheden.
Dit is te begrijpen door te onderkennen dat een deel van het (financiele) bedrijfsleven lijdt aan een cultuur met daarin een chronische fundamentele attributie(weef)fout.
De fundamentele attributiefout is een begrip uit de psychologie en beschrijft de neiging om gedrag van anderen te wijten aan de persoonlijkheid of het karakter van de persoon in kwestie en het eigen gedra...
Er komt hier nog een ander facet bij kijken namelijk: geen idee hebben over dat wat er ''buiten de deur speelt".
Banken zijn a priori beveiligde gebouwen, letterlijk & figuurlijk. Gesloten organisaties, men kijkt daardoor vooral naar binnen!
Waren bankiers ooit bang dat het geld werd gestolen uit de kluis. Deze houding is men tot op heden blijven handhaven & dat terwijl wij al geruime tijd zijn overgestapt op het girale tijdperk. Sterker nog: wil je nu een (grote) som chartaal geld ophalen bij je bank dan ligt dat bedrag niet meer in de kluis maar dient het geruime tijd van te voren te worden besteld....
Dat zou een intern blik overbodig dienen te maken, maar dat is dus niet het geval. Die interne blik zorgt er o.m. voor dat je niet begrijpt wat de gemeenschap toch heeft tegen je 'zuur verdiende' bonus.
Hoe anders Open organisaties zoals bijv. Artsen zonder Grenzen. Niet alleen spelen daar geen bonussen men is niet eens in staat om onder werktijd te vergaderen, zoals o.m. bankiers. De (gezondheid van de) klant gaat voor alles.
Het is m.i. een utopie te veronderstellen dat een bank ooit in die richting zal transformeren, helaas.
Leuk om eens te zien hoe de fundamentele attributiefout wordt uitgelegd in dagelijks werk en welke (dramatische) gevolgen het kan hebben in onze economie.
Pakkend.
Erg interessant en leerzaam!
Een vraag: een stelling is dat geld geen "motivator" is, maar een "demotivator". M.a.w. extra geld (een bonus) laat mensen niet extra presteren, minder geld laat mensen wel minder presteren. Omdat iedereen in een sector een bonus krijgt (kudde gedrag) zorgt het verminderen of intrekken van een bonus voor mindere prestaties of vertrekken.
Hoe kijkt de psycholoog hiernaar?
Een aspect is volgens mij dat geld als DE enige motivator een achterhaald begrip is. Daarvoor hoor ik in de maatschappij en directer om mij heen te veel andere geluiden: zelfontwikkeling, interessante materie om je tanden in te bijten, een goede sfeer, de mogelijkheid om te reizen...hoe cliche het ook klinkt, het telt allemaal mee, Er wordt m.i. een wat eenzijdig beeld geschapen alsof iedereen 's ochtends alleen maar op staat omdat er een zak met geld aan het eind van de maand staat. Die gevallen zullen er zijn, zeker, maar de meerderheid van de mensen die elke dag met ons in de file staan willen ook gewoon fijn werken, verder groeien, dingen meemaken en nieuwe inzichten leren.
Wat niet wegneemt dat er wel een sterk oorzakelijk verband is tussen het gevoel van waardering en geld - alleen is dat volgens mij niet lineair. Het heeft wellicht eerder de vorm van het linksboven kwadrant van een cirkel: vanaf het midden naar rechts vlakt de meeropbrengst snel af, naar links gaat zij progressief dalen. Met andere woorden, 'meer geld' zal op een gegeven moment over het algemeen steeds minder (positieve) impact gaat hebben. De andere kant op is een ander verhaal, als je gekort wordt gaat het wel hard qua motivatie en gevoel van waardering. Dit zou in lijn zijn met de stelling van Nico, maar iets genuanceerd. Over het misverstand dat meer geld de definitie is van rijkdom zijn hele boeken vol geschreven, een aanrader is 'De kunst van het besparen' van Alexander van Schonburg. De conclusie van dit boek is al eerder samengevat in de legendarische woorden van de rapper Notorious B.I.G.: "Mo' money, mo' problems". ;-)
'Dan Pink on the surprising science of motivation'
(http://www.ted.com/talks/dan_pink_on_motivation.html)