Beursgenoteerd - maar hoe lang nog?

De acties van activistische aandeelhouders bij Stork en ABN AMRO hebben een proces van herbezinning op gang gebracht. Aandeelhouders hebben meer macht gekregen en deze ontwikkeling raakt de wortels van het systeem van beursgefinancierde ondernemingen. Is het tijdperk van de beursgenoteerde onderneming ten einde?

De belangen van de aandeelhouders en die van de onderneming lopen steeds meer uiteen. Aandeelhouders met een zeer korte termijn van commitment aan de onderneming kunnen de onderneming maken en breken. Eén coalitiepartner in de on-derneming, de meest vervangbare, de aandeelhouder, meent recht te hebben op alle rechten en alle beloningen. Daarbij gaat het de activistische aandeelhouder niet om de waarde van de onderneming, maar om de prijs van de aandelen. In het proces van opdrijve...

Rob Chömpff
Uw artikel pleit ervoor de uitslag van de slinger van aandeelhouderswaarde beperken. Op zich biedt u voldoende steekhoudende en mijn insziens valide argumenten, maar ik mis een kritische noot.

Er zijn een groot aantal onderzoeken gedaan naar aandeelhouderswaarde en de tegenstelling die u schetst dat het de activistische aandeelhouder niet gaat om de waarde van de onderneming maar om de prijs van de aandelen gaat wel erg snel door de bocht. Als het goed is reflecteert de prijs van de aandelen de waarde van de onderneming.

Activistische aandeelhouders kruipen inderdaad in de pels van bedrijven die een hogere waarde hebben dan tot uiting komt in de prijs van de aandelen. Daar is een reden voor. Vaak is die reden slechte businessmodelen, te brede scope en onvoldoende focus, slecht presterend (en niet zelden schandelijk overbetaald) management, een uitdijende cultuur van elkaar dekkende managementlagen, achterblijvende productontwikkeling etc. De voorbeelden daarvan zijn overbekend. Deze bedrijven zijn een zwakke broeder in het concurrentieveld.

Of een aandeelhouder nu kort of lang bij de zaak is, is niet een issue. Een dokter behoeft vaak ook korte tijd voor een diagnose. Behandelende slagvaardigheid van de chirurg behoeft ook geen jarenlange betrokkenheid. Bestaande aandeelhouders zijn tientallen jaren onmachtig geweest, en blijken juist door hun lange betrokkenheid vaak ook de zachte heelmeesters die de stinkende wonden jarenlang op hun beloop.

Houden we het probleem van de intentie. PCM werd overgenomen door aandeelhouders die de onderneming leegzogen, de onderneming opzadelden met schulden en zich vervolgens riant lieten betalen om de waardeloze aandelen weer terug te laten kopen. Er was geen duidelijke intentie voor het verhogen van de aandeelhouderswaarde. Dit leek echt op witte-boorden-criminaliteit. Maar een paar slechte dokters maken nog geen slecht systeem.

U moet bekend zijn met vele studies naar de oorzaak van mislukte fusies. Circa 70% schijnt down te gaan. Vanuit mental accounting zijn er interessante visies (en bewijsvoering) ontwikkeld die erop duiden dat het kopend en zittend management op deze plannen ingaat om er zelf beter van te worden en alle weet heeft van de enorme kans op vernietiging van aandeelhouderswaarde. Hmmm. Ze zijn jarenlang betrokken bij de zaak, ruiken een kans om megabonussen te incasseren en weten bij hun volle verstand dat de kans op falen bijna driemaal groter is dan de kans op succes.

Kortom. Feit blijft dat veel grote bedrijven een bij elkaar gekocht conglomeraat zijn met geen andere synergie dan dat de onderlinge business units en bedrijven een dagtaak hebben om elkaar het leven zuur te maken. Een activistische dokter die in een jaar sommige bedrijven opkoopt en in delen verkoopt is op zich echt niet slecht. Het houdt de bedrijven scherp.

Als laatste ABN AMRO zelf. De overige artikelen in deze site zijn duidelijk. Een log bedrijf met een zelfgenoegzaam management dat onmachtig bleek om de aangekondigde winstverhoging te realiseren, bemand door medewerkers in een angstcultuur, die blijkbaar zelf te bang waren voor zichzelf op te komen (gouden kooi) of elders een betere baan te vinden (competentie). Zo'n bedrijf dat geen enkele weerstand biedt (zoals Stork) tegen activistische aandeelhouders verdient hoe dan ook een beter management al dan niet afgedwongen door korte of lange termijn aandeelhouders.

Kortom. Mijn pleidooi zou zich niet zozeer op korte of lange termijn betrokkenheid richten van aandeelhouders, maar veel meer op het bestrijden van duidelijke misstanden die nu nog mogelijk zijn. Regulering derhalve, maar zeker niet het opheffen van het doktersgilde.