We bevinden ons op de grens van twee radicaal verschillende tijdperken. Met één been nog in het industriële tijdperk, en het andere reeds in het digitale tijdperk. Nauwelijks bekomen van een forse crisis staan de werkeloosheidscijfers nog steeds onder druk en blijkt uit Amerikaans onderzoek ook nog eens dat 47 procent van de banen door robotisering zal verdwijnen.
Minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken sloot hier in September 2014 op aan tijdens een congres in Den Haag. Hij vindt het zeker niet denkbeeldig dat robots en machines zo veel menselijke arbeid overnemen, dat er dan onvoldoende betaald werk is voor iedereen. Op de vraag van een journalist of het dan geen tijd wordt voor een basisinkomen* zei Asscher dat hij zover nog niet wilde gaan. Vraag is of dat terecht is?
Het idee rond...
Met andere woorden wij hebben eerder overproductie en klagen over "te weinig jobs"…..want wij hebben inkomen en koopkracht opgehangen aan werk, terwijl wij met z'n allen anderzijds proberen om het werk zoveel mogelijk te automatiseren. Deze spagaat dient doorbroken te worden, werk en inkomen moeten ontkoppeld worden en wel nu het eenvoudige bestaan voor iedereen verzekerd is, tenminste tot aan dat punt.
Op die wijze alleen kan er sprake zijn van een echte arbeidsmarkt waarin arbeid ofwel financieel ofwel inhoudelijk interessant genoeg moet zijn om gedaan te worden; met andere woorden waarin de arbeid echt vrij c.q. bevrijd is.
De lasten moeten af van de arbeid, daarover begint men het eens te worden…en met een basisinkomen als "subsidie" er bovenop kunnen onze arbeidskosten dalen naar 30% van de huidige en kan een stuk van (de voor het milieu desastreuze) globalisering worden teruggedraaid. Hierdoor komt een (tegenwoordig ook populaire) circulaire economie waarin producten duurder en schaarser zijn, in zicht.
Dat er momenteel door Gemeentes geëxperimenteerd wordt met Basisinkomen in plaats van Bijstand is interessant, om daarmee de stelling "niemand werk dan meer" te logenstraffen, maar voor nieuwe economische evenwichten (een economie 2.0) is het onvoldoende.
Wat betreft verdere experimenten met een basisinkomen verwijs ik naar de recente experimenten (pilots) van Guy Standing in India.