Algoritmisch management: Taylorisme 2.0 rukt op.

Actueel

“We zijn mensen, geen stuk gereedschap van Uber”, staat er in grote letters op de rug van de protesterende mannen in een smalle straat in Londen. Een jongeman roept met hese stem in een megafoon dat ze kapot gemaakt worden. “Omdat jullie leven ontwricht wordt. Het is geld dat je nodig hebt om van te leven”. Tientallen mannen met hun fiets, brommer, motor of scooter reageren met instemming, staande voor het kantoor van Uber in Zuid-Londen op 26 augustus 2016. Het is een van de eerste protesten over de zogenoemde gig-economie.

Een gig-economie drijft niet op vaste banen maar op klein ondernemerschap. Taken die door vaste krachten werden uitgevoerd, worden het werk van flexibele krachten die 'on demand' beschikbaar zijn.

Bevrijding of uitbuiting?

Sarah O’Conn...


Willem Mastenbroek
Auteur
De twee trends die elkaar kunnen versterken tot een beklemmende kracht zijn Algoritmisch management & <a href="https://www.managementsite.nl/werken-on-demand-economie" target="_blank">On-demand jobs</a>. ‪
Leidt dit dynamische duo tot meer vrijheid of tot uitbuiting? Wordt het zelfsturing of een dwangbuis?
Gaat dit verschijnsel zich als een inktvlek uitbreiden over de arbeidsmarkt?

Dit zijn vragen die in snel tempo aan urgentie winnen.

Een voorselectie op basis van algoritmen zal bij het inhuren van mensen mogelijk worden. Immers alle mensen zijn op basis van hun uitingen op het net in algoritmen te vatten. Google en Facebook doen dit al om adverteerders van dienst te zijn. Het is een koud kunstje om relevante gegevens in een door werkverschaffers en recruiters gewenste vorm te gieten. De eerste tekenen zijn er al: <a href="https://www.managementsite.nl/welk-cv-wordt-als-eerste-uit-de-stapel-sollicitaties-geplukt" target="_blank">Big data voorspelt wie op sollicitatiegesprek mag komen</a>.

Ik verwacht dat binnenkort de aanbieders van dergelijke vormen van dienstverlening op de markt gaan verschijnen. In hun onderlinge concurrentie zullen ze een steeds fijnmaziger net van gegevens over werkzoekenden uitgooien. Ik zie het op LinkedIn al voor me.

<em>Big brother is watching you!</em>
Is dit een paranoide fantasie of wordt het werkelijkheid?
Leon Dohmen
Pro-lid
Dag Willem,

Je gaat in op een thema dat ikzelf eerder al eens heb aangestipt met de titel 'beter, sneller en gelukkiger door technologie?'
https://www.managementsite.nl/digitale-alter-ego-technologie

Dat de dominantie van technologie toeneemt is een 'open deur'. Hoe we technologie inzetten en gebruiken (of misbruiken?) is eigenlijk veel meer een ethisch of moreel vraagstuk. Hier zou je een (maatschappelijk) debat over dienen te voeren. Daarbij moeten we niet weglopen voor het feit dat technische oplossingen al in veel gevallen het menselijke vermogen overtreffen. Dat dit nu ook steeds meer op cognitief niveau gebeurt is blijkbaar iets dat zorgen baart. Maar is dit dan een reden om technologie niet te gebruiken?

Wat mij tevens opvalt is dat de morele discussie over de inzet en het gebruik van technologie op ManagementSite achterwege blijft. Artikelen die dit aanstippen leveren over het algemeen veel minder reacties op. Duidt dit op een vorm van technische onwetendheid of technische desinteresse bij veel lezers van artikelen op ManagementSite?

Mogelijk dat reacties van andere lezers mijn beeld tegenspreken of bevestigen.

Vriendelijke groet,
Leon
Sander Giebels
De idee van uitbuiting bestaat vanuit de oude gedachte dat zekerheid wordt geboden door een vaste, verzekerde baan, met een vast, verzekerd salaris. Vakbonden strijden hier keihard voor, tamelijk kansloos.

Méér zekerheid krijg je door het kennen van je eigen mogelijkheden en prestaties. En door deze objectief te delen met de wereld. En door de beloningen te kennen die de wereld daarvoor biedt. Marktvragen en beloningen die altijd in beweging blijven, en waarin je mee wilt bewegen.

Het informatietijdperk maakt dit alles mogelijk en zorgt er op een transparante en objectieve manier voor dat je naar prestatie wordt beloond. De schijnzekerheid van een vaste baan maakt plaats voor realtime beweging, waarin je zelf bepaalt of je voorop loopt in de snelle veranderingen, of langer actief blijft in de oudere werelden. Of hoe je dat afwisselt of combineert. En hoe ambitieus je bent, of lekker wilt afbouwen. Waarbij je ook in het laatste geval altijd naar prestatie wordt beloond.

Vaarwel discriminatie! Niet meer op leeftijd, of op andere statistische groepskenmerken. Maar puur op basis van jouw persoonlijke profiel, zekerder en eerlijker kan je inkomen niet zijn. Omdat grappig genoeg verrassingen verdwijnen door 'al deze veranderingen'. Want jouw beweging en vermogen wordt het nieuwe ijkpunt waar de wereld omheen beweegt en afhankelijk van is.

Je zou het meest cynisch nog een ratrace kunnen noemen voor jezelf, maar dat is het dan voor iedereen en niet meer dan voorheen, en je creëert juist rust door daarin op elk moment een duidelijke positie te hebben. Je bent inderdaad je reputatie! (uit het gerelateerde artikel/trend in de eerste reactie). Onafhankelijker kun je praktisch niet zijn, wat nou 'uitbuiting'.
Jan-Dirk den Breejen
Lid sinds 2019
Het is wellicht de vraag waar de werknemer beter mee af is; een 'beslissing' van een kil maar objectief algoritme of het hoogst subjectieve oordeel van een leidinggevende.
Willem Mastenbroek
Auteur
Beste Jan Dirk en Sander

Allebei zien jullie deze ontwikkeling als een goede zaak. Vaarwel discriminatie, objectiever en rechtstreeks verbonden met de eigen verantwoordelijkheid, handel en wandel van mensen. Zoals Sander het fraai formuleert met: 'jouw beweging en vermogen wordt het nieuwe ijkpunt waar de wereld omheen beweegt en afhankelijk van is'.

Inderdaad, op deze manier een wenselijke en positieve ontwikkeling. Elders beschrijf ik deze trend zelfs als een beschavingsoffensief: https://www.managementsite.nl/online-beoordelings-systemen-civilisatie-offensief

Er blijft nog wel de vraag: Wat gebeurt er met de mensen die niet aan dit nieuwe ijkpunt voldoen? De groep outsiders die nu al uit de boot valt wegens onaangepast gedrag en onvoldoende opleiding is aanzienlijk. Zal deze groep in de On Demand economie steeds sneller gaan groeien?”
Richard Pieters
Leuke discussie over deze ontwikkeling. ik hoor in de praktijk steeds meer mensen zeggen dat ze openbare profielen hebben gecontroleerd voor kandidaten op vacatures. ook wel logisch als het toch beschikbaar is.
Het on demand werken wordt ook steeds meer want de uiteindelijk consument wil minder betalen om meer over te houden voor andere zaken.

Naarmate deze ontwikkeling verder toeneemt zal het standaard worden, dus het niewe ijkpunt is dan de standaard en mensen zullen zich moeten aan (kunnen) passen en niet idereen zal dat kunnen.

De groep zal zich dus verplaatsen van de huidige werkwijze naar de nieuwe on demand economie. En dan zijn er vast weer anderen die hier goed aan verdienen.

zoals genoemd een leuke discussie over een ontwikkeling welke nog voor veel beweging zal zorgen.
Sander Giebels
Wat gebeurt er met de mensen die niet aan dit nieuwe ijkpunt voldoen? Het is in de basis niet anders dan met mensen die niet aan het oude ijkpunt voldoen: zij verdienen (terecht) minder, krijgen minder uitdagende opdrachten etc.

Althans, idealiter. In de huidige praktijk worden vaste medewerkers vaak 'gedoogd' en gaan ze bij verminderd functioneren niet minder verdienen. Ze worden als lastig of ballast beschouwd en vliegen er pas later bij een reorganisatie uit. En dan is al een stuk ontwikkelpotentieel onbenut gelaten en verloren gegaan. Zij worden langzaam star en voelen zich daar niet comfortabel bij, maar de druk om te blijven ontwikkelen is te laag en men gaat zich ingraven, aansluiten bij vakbonden etc.

Met de genoemde algoritmes echter wordt voortdurend en eerlijk gemeten, en kent men altijd zijn waarde. Er kan dan ook bewust worden gekozen om bijvoorbeeld (een tijdje) helemaal niet te ontwikkelen als de waarde voldoende is ten opzichte van de persoonlijke doelen. Het is op die manier comfortabel door transparantie en heldere verwachtingen; vaarwel vakbonden en ontslagrecht etc.

Er zijn geen outsiders of insiders, maar een oneindig spectrum van smaken en niveaus, voor elk wat wils. Want alles heeft zijn prijs en ieder heeft zijn budget. Angstcultuur verdwijnt en mensen gaan zich richten op hun specifieke kwaliteiten, hun meerwaarde. Hun valkuilen zijn immers gewoon bekend, en daar heb je andere mensen voor, of maatregelen. En waar het echt niet gaat is dat veel sneller duidelijk en is het misschien tijd voor een andere strategie.

Voldoende opleiding? Geen issue aan de vraagzijde. Een diploma valt in het niet bij echte data over prestaties. Opleiding is er alleen nog maar voor de suppliers zelf, zoals het bedoeld is. Ik noem het geen werknemers meer, want dat concept verdwijnt hiermee ook, aansluitend op het andere artikel en de apps die gaan komen. Als de meerwaarde (en beschikbaarheid) van suppliers openbare informatie is, wat kan een werkgever daar dan nog aan toevoegen? Of anders gezegd: wat zou hij er meer aan verdienen dan de supplier zelf? Die laatste zou wel gek zijn.
Godfried Westen
Elke nieuwe techniek kan misbruikt worden. (Oude technieken trouwens ook, getuige vrachtwagens die op mensen inrijden). Uber laat zijn ware aard zien door de beschamende manier waarop zij medewerkers 'deactiveren'. Dit soort bedrijven is naar mijn mening kwadaardig-innovatief. Zijn alleen op het rechte pad te brengen door een streng regulerende overheid, bijv. een minimum maandinkomen voor flexwerkers of dat bij besluiten die medewerkers raken consultatie en overeenstemming van belangenbehartigers vereist is.
Algoritmes / mechanische oordeelsvorming gaat ons echter ook veel goeds brengen. Inderdaad meer objectiviteit. Maar ook het risico van ongewenste onbedoelde bij-effecten (bijv. discriminatie). Van belang is volstrekte transparantie. Als het niet transparant kan, dan niet beginnen aan mechanische oordeelsvorming als mensen er nadeel van kunnen ondervinden.

Meer over Digitale transformatie