Zijn er nog vragen?

Hoe laat stoppen wij vanmiddag? Weet u misschien of er gratis uitrij-kaarten zijn? Welke vragen kunnen wij verwachten op het examen? Het zijn enkele vragen die soms aan het begin, soms aan het eind van een sessie worden gevraagd. Over de inhoud niets dan goeds en een 9 als beoordeling. Maar vragen? Ho maar. Snel naar huis, liever de files voor zijn. 'Wij stoppen hier altijd om 4 uur'. De dag was tenslotte al zo vermoeiend. Het zijn veel voorkomende ervaringen voor trainers en facilitators. Niet echt motiverend. Dat kan aan het gebodene liggen, aan de facilitator of trainer en de geboden interactie, maar misschien ook wel aan de afnemers. Kunnen of durven wij nog wel vragen stellen? Is er nog passie in de zaal? Op de middelbare school zal ik vele leraren knettergek hebben gekregen met mijn (overigens positief bedoelde) vragen. Altijd als een leraar vroeg 'zijn er nog vragen?' doorbrak ik de oorverdovende stilte die dan viel met soms slimme, soms hele domme vragen. Vrijwel nooit, en tot mijn verbijstering, werd er door een van mijn medeleerlingen een vraag gesteld. Dat veranderde overigens niet toen ik ging studeren, en ook niet toen ik later in cursussen zat voor mijn werk.

Onlangs sprak ik enkele zeer ervaren sprekers over het fenomeen van vragen stellen tijdens seminars, cursussen en lezingen. Je werkt je in het zweet, probeert iets los te maken, maar aan het eind (of aan het begin) is de energie blijkbaar op en komen er nauwelijks zinvolle vragen. Hoe laat stoppen we? Zijn er rookpauzes? Wanneer is de lunchpauze en waar kan ik de uren op boeken? Waarom zijn er zo weinig feesten in het bedrijf als we zoveel winst maken? Het zijn vragen die bij mij soms de nekharen rechtovereind doen staan. Is dat dan echt alles wat mensen beweegt? Natuurlijk lukt het best vaak de energie om te buigen, zeker als je met een groep een hele dag in touw bent. Bij sessies van een uur, waarbij je snel door een volgende spreker wordt opgevolgd, lukt dat al veel minder.

Toch lijkt het een probleem te zijn dat non-existent is. Geen spreker die zich hier aan durft te branden. Voor je het weet denkt iedereen tenslotte dat de lezingen die je geeft saai of oninteressant zijn. 'Nee, ik ken dat probleem helemaal niet, bij mij is de interactie altijd top'...ja ja...Meningen hebben we tenslotte snel, maar vragen....

Gelukkig hoor ik van collega's dat zij dezelfde klachten hebben over hun lezingen en speeches, die zeker a) niet saai, b) kwalitatief top en c) interactief genoeg zullen zijn. We accepteren het consumptieve gedrag omdat we bijna niet meer beter weten. Ach, die studenten, die consumeren tegenwoordig alleen maar, of, ach, in dat bedrijf hebben de mensen zoveel moeten slikken, het is begrijpelijk dat ze niet meer willen...

Kortom, waarom durven (of willen) mensen geen vragen te stellen?

Herkent u het probleem? Heeft u voorbeelden? Is het tij te keren? Zijn mensen nog wel genoeg geïnteresseerd en hoe krijg je mensen weer geïnteresseerd? Hier genoeg genoeg vragen dus.....tijd voor antwoorden!