Zaken doen in…….Boedapest (1)

Een levensles in verandermanagement. Zo zou je de metamorfose die Boedapest de afgelopen 20 jaar heeft ondergaan kunnen noemen. Na vele bezoeken in de jaren tachtig, begin jaren negentig en enkele bezoeken sindsdien, ging de 1minutemanager weer eens voor een wat langer bezoek naar het Parijs van het oosten. En keerde zwaar onder de indruk terug. Over de stad, de architectuur en de verandering van het dagelijkse leven, maar vooral door de enorme verandering in mentaliteit van de mensen.

Natuurlijk, over Boedapest kan je uren schrijven en praten, over de schoonheid van de bruggen, de Donau, de opera, de brede door Parijs geïnspireerde boulevards en de prachtige architectuur van de enorme panden in neoclassicistische stijl. De stad heeft echter nog een ander verhaal, en dat is de economische kant. En daar lees je dan, behalve als Hongarije weer eens de hulp van het IMF inroept, weinig meer over. Toch is mij een aantal zaken opgevallen.

Laat ik met de deur in huis vallen, de mentaliteit van de mensen is enorm veranderd. Ik herkende de cultuur van tijdens het communisme totaal niet meer. Toen: toch vooral zwaarmoedig (himmelhoch jauchzend (vaak met drank) oder zum tode betruebt (idem)), niet service gericht, somber, donker. Nu: vrolijk, zeer servicegericht, vriendelijk.  Zo als alles hier natuurlijk de nuancering dat het vooral goed gaat met de jongere generatie. De dupe van alle veranderingen zijn vooral de ouderen geworden, die hun pensioentjes hebben zien wegsmelten als sneeuw voor de zon. De mensen zien er gelukkiger en gezonder uit dan in mijn herinnering, wat wil je ook als er nu voedingsmiddelen te kust en te keur ter beschikking staan (als je het kan betalen). Er wordt ook opvallend minder gerookt, wellicht omdat dat echt te duur is geworden.

Natuurlijk: de stad nog lang niet klaar, maar wat wil je. In 1989 was denk ik 99,9% van de gebouwen er extreem slecht aan toe. Nu is zeker 10% in topconditie en de volgende 10% is onderweg. Het is een lang proces, met flink wat window-dressing. De façade is vaak opgeknapt en gezandstraald, maar kijk je binnen, dan is het binnenste nog een complete chaos. Misschien wel een eerste belangrijke les vanuit zakelijk perspectief! Het is nog niet zo als het allemaal zou moeten, maar men is goed onderweg om er te geraken. Rome is niet in een dag gebouwd, Boedapest zal niet in 20 jaar geheel zijn gerenoveerd. Zo zal het ook met veel bedrijven zijn die in de beginfase zijn overgenomen door westerse partijen. Ben je vanaf nul begonnen met jonge mensen, dan is de kans op up-to-date performance een stuk makkelijker te bereiken dan met legacy uit het communistische tijdperk. het is zo simpel als wat. Bewoners onder de dertig zijn helemaal gedesemd in de nieuwe kapitalistische cultuur, de oudere generatie heeft het moeilijk.

De trots van de Hongaren is groot. Op bijna elk willekeurig huis in de stad staat wel een bordje met de naam van een groot Hongaar die daar een dagje langs is geweest, van Liszt tot Bartok, van Eszterhazy tot Rubik. Maar vraag een willekeurige Nederlander wat deze van Hongarije vindt en er wordt een stroom platitudes over je heen gestort waar je naar van wordt. Ach, onwetendheid is geen onschuld maar een zonde (Browning). Ter info: Boedapest was voor de 1e wereldoorlog een van de welvarendste en vooruitstrevende steden ter wereld. Met een sinds 1896 uitstekend en nog steeds werkende Metro! Als je dat systeem ziet werken mag je bijvoorbeeld als Amsterdammer toch wel een toontje lager zingen. Zeker als je het uitstekend werkende openbaar vervoer van de stad wat verder verkent. Bussen om de 2 minuten, trams idem, goed metronetwerk en fantastische treinstations, waaronder de door Gustave Eiffel ontworpen West Station.

Dat brengt mij naar mijn eerste tip. Hongaren zijn trotse mensen met een geheel eigen identiteit, taal en cultuur. Die niet verward moet worden met de omringende Slavische en Romaanse landen. Doe dat dus ook niet. Een aantal woorden Hongaars doet wonderen voor uw contact en breekt zonder twijfel het ijs, al behoort de taal tot de lastigste ter wereld. De Hongaren verdienen veel respect voor de wijze waarop zij de stad uit de as doen herrijzen in al haar grandeur en glans. Wie Boedapest een weekje om zaken te doen, zal snel minder uit de hoogte doen. Voor bedrijven die weten in te spelen op de hang naar a) nieuw en hip 2) kwaliteit en 3) bereikbaar voor de jongeren ligt in Budapest een mooie toekomst klaar.

Volgende artikel gaat in op de servicegerichtheid en het hostmanship van de Hongaren in de Horeca en winkels van Budapest.