Winkels van de toekomst, vrouwen nemen de zaak over

De laatste tijd verschijnen tal van horrorverhalen over de toekomst van de winkel. Die staat op 'uitsterven' door de opkomst van internet-aankopen en de digitalisering van het dagelijks leven. Ik zie het niet zo somber in en zie andere trends. Gebaseerd op een longitudinaal onderzoek over de periode 1989-2011 en op basis van diverse winkelstraten in Amsterdam en Den Haag, zie ik de volgende ontwikkelingen.

De onderzoeksresultaten zijn gebaseerd op mijn persoonlijke observaties gedurende bijna 20 jaar in twee winkelstraten en een winkelgebied in Amsterdam, te weten de Maasstraat, de Scheldestraat en de Jordaan en tien jaar onderzoek in Den Haag, waaronder omgeving Hoytemaplein, Denneweg en de 'Fred'.  Lange winkelstraten en -gebieden met bij elkaar opgeteld vele honderden winkels, die in de afgelopen twintig jaar soms meerdere keren van eigenaar en functie zijn veranderd.

Opvallende verdwijners of zaken die het moeilijk hebben: videotheken, de cd/dvd-winkels en platenzaken, de stripboekenspeciaalzaken, heren-modezaken, kleine supermarktjes, reisbureaus, Chinese en wok-restaurants. Opkomst van kappers, traiteurs, tapasbars, luxe-bakkers, damesmode en damesschoenenzaken, schoonheidssalons, nailstudios en woonzaken met (Mexicaanse) keukenspulletjes en ongedefinieerde woonfrutseltjes en natuurlijk de makelaardij. Stabiel opvallend genoeg de slagers, groente- en fruitzaken.

Enkele trends:

1. De vrouwen nemen de zaak over
Opvallendste gebeurtenis van de afgelopen jaren vind ik de opkomst van vrouwelijke ondernemers die de winkels runnen, terwijl het aantal mannen met winkels snel lijkt terug te lopen. De relatieve vrijheid die winkels vrouwen bieden lijkt een reden te zijn, 'Geen baas boven je', is een opmerking die ik vaak heb gehoord als dominante reden. Opmerkelijk dat dit blijkbaar voor mannen niet meer geldt. Ik zie een opvallende terugtrekking van mannen uit het straatbeeld, ook veel 'mannen-bastions' als sigarenzaak, poelier en kroeg zijn regelmatig door vrouwen overgenomen.

2. Vrouwen bepalen wat er wordt gekocht
Zelfs in herenmodezaken bepalen de vrouwen bijna altijd wat er uiteindelijk wordt gekocht, aldus de verkoopsters. En niet alleen in mijn ogen dusdanig dat het tot betere resultaten leidt, integendeel. Geen wonder dat mannen zich terugtrekken achter de PC om van daaruit aankopen te doen!

3. Winkelstraten zijn weerbaarder dan verwacht
Onvoorstelbaar hoeveel winkels in de loop der jaren van eigenaar en/of van functie veranderen. Alleen al in de Maasstraat zijn dat er tientallen over de laatste tien jaar. De genoemde winkelstraten blijven echter aantrekkelijk voor de middenstanders die een gokje durven wagen.  De banketbakker verdwijnt, een nieuwe chocolatier aan de overkant neemt het over. Porselein en keukengerei weg? Hippe kapper erin. Antiquair weg? Nail-studio erin. De leegstand is te overzien en ik vind de straten vergeleken met 20, 10 en 5 jaar er zeker niet op achteruitgegaan, uitzonderingen natuurlijk daargelaten.

Tot zover dit eerste deel, work in progress natuurlijk. Reacties zijn welkom. Binnenkort een tweede aflevering over de toekomst van de winkel met nieuwe middenstanders en ondernemers die het 'anders doen'.