Sabbatical, arbeidsvoorwaarde bij top-werkgevers

Liefst 95% van de in Nederland onder de beste werkgevers geschaarde organisaties biedt zijn medewerkers de mogelijkheid van een sabbatsverlof. Daarmee is Nederland koploper, want in Europa is het vergelijkbare cijfer 82%, aldus het CRF-instituut in het FD-weekend van 6 augustus jongstleden. En de crisis heeft geen negatief effect gehad op deze cijfers, want in Europa lag het vergelijkbare cijfer voor 2009 op 54%.Het bovengenoemde onderzoek bij 340 werkgevers in 9 Europese landen. Het woord 'top'  is door het instituut zelf toegevoegd, maar mag gelezen worden als Ahold en ProRail, maar ook bijv. overheidsinstanties als de AFM, zakelijke dienstverleners en ziekenhuizen. Kortom, organisaties die jaarlijks terugkeren in lijstjes van favoriete of beste werkgevers van bladen als Intermediair of MT.

Als jarenlang pleitbezorger van het sabbatsverlof, mijn boek hierover verscheen tenslotte in 1999 en ik heb nadien ongeveer 250 interviews in Nederland over het onderwerp gegeven, doen de genoemde cijfers mij natuurlijk deugd. Zeker als je deze in het perspectief plaatst zoals ik dat had toen ik in 1998-1999 mijn boek ''Sabbatssverlof'' schreef.

Zoals eerder aangegeven in mijn vorige artikel over het onderwerp, was het vinden van verlofgangers toentertijd een hele opgave. Veel verlofgangers noemden het niet eens een sabbatical, want men was nog geheel onbekend met het fenomeen. Men noemde het gewoon een lange vakantie of ''even tijd voor wat anders''. Een definitie van het begrip was er ook nog niet, dus die maakte ik dan maar zelf. Het begrip dreigde tenslotte een containerbegrip te worden, waarbij zelfs sabbatical-weekenden onder deze noemer werden gelanceerd. Mijn definitie, ontleend aan ''Sabbatsverlof, verlof als persoonlijke en strategische uitdaging'' (HBP, 1999) luidt:

"Een sabbatsverlof is een verlofperiode voor werkenden gericht op persoonlijke groei, fysieke rust en/of creatieve oplading, met volledige of gedeeltelijke vergoeding door de werkgever, volgend op een peiode van enkele jaren aaneengesloten dienstverband. Na de verlofperiode keert de verlofnemer terug in dienst bij de verlofgever. Verlofnemer en -gever spreken nauwkeurig de voorwaarden af waaronder het sabbatsverlof plaatsvindt. De verlofperiode zal minimaal enkele maanden duren. In grotere organisaties zal een sabbatsverlof regeling integraal onderdeel uitmaken van het Human Resources beleid."

Inmiddels blijkt dus dat in 95% van de gevallen in Nederland in grotere organisaties dus inderdaad sprake is van opname van dergelijke regelingen in de arbeidsvoorwaarden.

Jammer is weer dat in het artikel van het FD er weer een 1-op-1 relatie wordt gelegd tussen een sabbatical en een burn-out. Zoals eigenlijk altijd wordt het verhaal weer omlijst met een werkneemster die overspannen dreigde te raken en daarom op ''verlof'' werd gestuurd.  Natuurlijk is dat een van de mogelijkheden, maar ik ken inmiddels zoveel meer voorbeelden van gedreven medewerkers die gewoon behoefte hebben aan andere activiteiten en dat niet willen uitstellen tot na de pensionering. Die activiteiten lopen van wereldreizen (vaak jongere  medewerkers voordat ze ''aan de kinderen gaan"), schrijven, promoveren, huis bouwen, mantelzorg et cetera. Jammer dat dit soort voorbeelden altijd achterwege wordt gelaten en de focus ligt op ziek, zwak of misselijk.

Desondanks is het natuurlijk positief te noemen dat ondanks dit imago het sabbatsverlof een onstuitbare opmars heeft gemaakt in het Nederlandse bedrijfsleven. Een noodzaak ook, want wil men blijven concurreren met het buitenland, dan zal naar mijn mening een sabbatical in de toekomst een onmisbare arbeidsvoorwaarde zijn om toptalent binnen te halen en te houden.