Recensie: Champagne en Karnemelk, cultuur bij fusies en overnames

Champagne en Karnemelk

Je verwacht het niet maar de afgelopen jaren zijn er weer meer fusies en overnames geweest dan ooit. Toch leveren veel van deze fusies niet op wat ervan wordt verwacht en het verschil in bedrijfscultuur is met enige regelmaat een van de spelbrekers. Het klikt gewoon niet tussen beide bedrijven.  De aan de bedrijven zo eigen managementstijl en organisatiecultuur staan een succesvolle samenwerking in de weg. Een publicatie die zich specifiek richt op deze cultuurverschillen is Champagne en Karnemelk van Bim Bensdorp, oud-directeur van Hoogovens/Corus.Aan de hand van twee fusiecases Air France - KLM en British Steel - Hoogovens beschrijft Bensdorp hoe bedrijfscultuur een belangrijke en vaak onderschatte rol speelt om van fusies een succes te maken. Daarbij baseert hij zijn verhaal naast zijn eigen ervaringen vooral op interviews met zestien topmanagers van grote Nederlandse bedrijven die vanuit eigen ervaring over het onderwerp spreken. Deze interviews zijn ook in het boek opgenomen.

De kracht van het boek ligt in het praktijkgerichte karakter. De auteur heeft als oud-manager bij Hoogovens/Corus de fusie aan den lijve kunnen meemaken. Dat maakt het een lezenswaardig boek dat vlot weg leest.  Het vormt een mooie inleiding in de materie en zeker voor buitenstaander biedt het afdoende informatie om te beseffen hoe belangrijk cultuur binnen een fusieproces is.

Jammer daarom dat er, zeker gezien de achtergrond van de geselecteerde  bedrijven, geen specifieke aandacht wordt geschonken aan het inmiddels veelgebruikte verschil tussen de Angelsaksische en Rijnlandse managementcultuur, iets waar juist de fusie van Hoogovens met British Steel tegenaan liep. Bensdorp maakt meer gebruik van erkende auteurs als Trompenaars en Hofstede.

Veel van de achtergrondverhalen van Bensdorp zijn voor direct of indirect betrokkenen, ik heb zelf ruim 10 jaar lezingen en cursussen verzorgt voor Corus in Engeland, bijna 20 voor Hoogovens en ruim 10 voor de KLM, heel herkenbaar. Een opmerkelijk aandachtspunt is daarbij dat het management van Hoogovens er pas na de fusie achter kwam dat de productiviteit en efficiency van British Steel veel lager lag dan men dacht. Wie de jaarrekeningen uit die jaren heeft bestudeerd, en dat heb ik toen veelvuldig tijdens de door mij uitgevoerde benchmarkanalyses gedaan, kon ook toentertijd in een oogopslag zien dat de omzet per medewerker per geïnvesteerde pond/gulden veel lager lag in het Verenigd Koninkrijk dan in Nederland, om over cijfers uit Azië en Amerika maar te zwijgen. Dat maakt dat in mijn optiek naast aandacht voor cultuur ook wel wat meer aandacht geschonken mag worden aan de cijfers bij overnames, iets wat altijd wat weggestopt wordt bij een accountant of financiële man/vrouw in de top en waarvan men denkt dat het wel snor zit. Niet dus.

Bensdorp heeft met Champagne en Karnemelk een mooie bijdrage geleverd aan de discussie rondom internationale fusies en overnames. De Engelse cultuur lijkt dicht bij ons te staan, maar wellicht ligt juist de Duitse en Franse mentaliteit ons een stuk beter. Dus toch het Rijnlandse model er nog maar eens op naslaan en ons niet blindstaren op het Engels-Amerikaanse managementmodel. Zijn boek kan als waarschuwing worden gelezen voor en door iedere manager die het ondanks alle waarschuwingen en mislukkingen toch nog in zijn hoofd haalt een internationale fusie op te tuigen.

Champagne en Karnemelk
Cultuur als spelmaker of spelbreker bij fusies en overnames
Bim Bensdorp
Prijs: € 22,50
Nederlandstalig | Paperback, 135 blz.
Uitgeverij Boom/Nelissen | 1e druk, 2012 | EAN: 9789024402083
Managementboek: Champagne en Karnemelk