Managementlessen uit militaire besturingsconcepten (2)

In dit tweede deel van het interview met management-auteur Jaap Jan Brouwer nog enkele duidelijke voorbeelden van de effectiviteit van militaire besturingsconcepten, dit keer ook met een directe relatie met het Nederlandse voetbal. De vertaalslag naar uw eigen organisatie kunt u overigens snel genoeg zelf maken.  Zo zegt Brouwer over de Nederlanders het volgende:  'We leren te weinig van onze fouten en ontwikkelen ons daardoor ook niet verder'.

Brouwer: 'Je ziet in het voetbal wel meer dingen terug die naar mijn mening uit die militaire geschiedenis te herleiden zijn. Nadat de Duitsers bijvoorbeeld bij de slag van Jena in 1806 enorm klop hadden gekregen van de Fransen, zijn ze gaan evalueren. ‘Wat hebben we fout gedaan’, ‘Wat moet anders’. Dat is een cultuur gebleven bij de Duitsers. Steeds maar weer zoeken naar verbeteringen. Ook na de 1^e Wereldoorlog hebben ze enorm veel werk gemaakt van de evaluatie van hun fouten. Er zijn zo’n 600 evaluatie rapporten bekend. Op basis daarvan heeft men een visie-document opgesteld met als titel ‘Führung und Gefecht der Verbundenen Waffen’: ‘zo gaan we het in de toekomst doen’. Allemaal zeer gedegen, zoals je van Duitsers verwacht. Voorafgaand aan de 2^e Wereldoorlog hadden de Duitsers bijvoorbeeld honderden psychologische rapporten en publicaties liggen, die op vrijwel elk belangrijk thema ingingen, van ‘omgaan met stress’ tot ‘seksuele deprivatie van soldaten aan het front’.

Het is daarom niet verwonderlijk dat het toeval minder invloed lijkt te hebben op Duitse teams. Ze zijn gewoon gedegen voorbereid, beter en diepgaander dan de concurrentie. Vergelijk het maar eens met Oranje. Het elftal hééft het, het gevoel is er, het loopt allemaal en we verpletteren de regerend wereldkampioen. Of het loopt totaal niet en we verliezen de wedstrijd erop van een minder land. Dat soort stemmingswisselingen zie je bij Duitsers veel minder.

In essentie wordt er in Nederland gewoon minder goed geëvalueerd. We leren te weinig van onze fouten en ontwikkelen ons daardoor ook niet verder. Daarin staan we niet alleen. De Engelsen en Amerikanen leerden ook nauwelijks iets van de oorlogen die ze tegen de Duitsers voerden. Zo bleven ze de toppen van heuvels beschieten terwijl de Duitsers zich onder de top hadden ingegraven. Dat was al een tactiek van de Duitsers in WO I, maar in WO II waren de Engelsen er nog steeds over verbaasd. Zo vonden ze ook de inzet van luchtdoelgeschut tegen tanks, een noodzakelijke improvisatie als ‘unfair’ en werden hier telkens door verrast: het veranderen van de spelregels leidde bij hen dus tot verwarring. Geen wonder dus ook dat het Engelse team in essentie nog steeds het kick and rush voetbal spelen en de bal hard voor de pot gooien. Zo ging het spelletje ooit en ook zij leren te weinig van hun fouten. Nog steeds.

Als Oranje echt potten wil breken, dan zullen ze een veel duidelijker visie op hun doelstellingen moeten hebben, moet dit breed gedragen en geïnternaliseerd zijn binnen de spelersgroep en moet men vooral veel leren van de fouten uit het verleden. Ik vraag mij sterk af of ze dat wel genoeg doen.’

Mr. Drs. Jaap Jan Brouwer is auteur van diverse boeken over strategie en management in tijden van oorlog, waaronder: Krijgskunde en Ondernemingstrategie (als bewerker van de klassieker van Robert Ogilvy) en Schaduwen over de woestijn, strategie, management en organisatie van het Duitse en Britse leger van Versailles tot El Alamein.

Het gehele interview is terug te lezen in 'Oranje wereldkampioen, managementlessen om te winnen' waarin op basis van een doorlichting en analyse van het Nederlands elftal aan de bondscoach adviezen worden gegeven, voorafgaand aan in dit geval het WK 2010. Enkele opvallende analyses? Nederlandse topteams verliezen niet alleen vaak na strafschoppen, maar ook opvallend vaak in verlengingen (denkt u aan WK Finale 2010). Een gedragscode voor spelers als Van Bommel en De Jong is zeer wenselijk om grof spel te vermijden (idem). En op basis van een Belbin-analyse: Oranje mist een echte spits, advies: Van Nistelrooij mee, Van Persie NIET in de spits. N.B. het boek is verschenen maart 2010.