Hoe beschermt u een idee? (1)

Een van de best gelezen artikelen op 1minute van de afgelopen jaren is ‘Hoe verkoop je een idee’. Op basis van het artikel krijg ik regelmatig vragen hoe een idee te beschermen is. Je zal tenslotte maar een gouden idee in handen hebben en bang zijn het kwijt te raken aan de eerste de beste opportunist die met jouw vondst aan de haal gaat. Een terechte angst, want mensen zonder ideeën vinden vaak dat ze sowieso zelf alles hebben bedacht, want het ligt zo voor de hand dat iedereen het wel had kunnen bedenken. Een vreemde gedachte wellicht, maar ik kan u verzekeren dat dit regelmatig voorkomt als je zelf wel eens iets nieuws op de markt brengt. Ik heb aardig wat ervaringen met het belang van het beschermen van ideeën en probeer u hier wat tips en tricks te geven.U heeft een briljant idee. Vindt u zelf. En uw partner natuurlijk ook. Het bestaat nog niet. U ziet gouden bergen. Maar ja, wat te doen? Zodra je het vertelt tijdens een verjaardag, ligt het een dag later op straat. Hoe vaak u ook heeft aangegeven dat het van belang is het niet verder te vertellen. Niet doen dus. Zelfs niet aan uw beste kennissen of vrienden. Dat klinkt hard, maar soms zien zij het belang van geheimhouding of de genialiteit van uw idee niet in. En ligt uw idee op straat, zeker met de huidige snelheid van de sociale media. Voordat u het ook maar iemand vertelt buiten uw partner adviseer ik u dan ook het volgende te doen.

Een idee is lastig te beschermen. Er kan natuurlijk gedacht worden aan een patent, maar dan is meer nodig dan alleen maar een idee. Nauwkeurige werktekeningen zijn nodig en een patentaanvraag kan aardig in de papieren gaan lopen. Maar stel dat u een idee heeft om een programma te maken voor de TV. Gaat u dan direct naar een bekende Nederlandse producent of is het toch verstandig iets vast te leggen voordat u gaat praten? Dat laatste lijkt mij het geval. Want tja, een idee is maar een idee en uiterst makkelijk te kopiëren of uiterst makkelijk zodanig te veranderen dat het geen plagiaat of inbreuk op uw initiële idee meer is.

Tv-formats zijn gewilde producten bij tv-makers, want wie een wereldwijd succes weet te verzinnen, heeft miljoenen in handen. Een dergelijk idee kunt u dan het best vastleggen bij het Benelux Merkenbureau in Den Haag, dat sinds enige tijd het I-Depot kent. Dit betreft het vastleggen van ideeën zoals concepten, formats, prototypes maar zelfs slagzinnen et cetera. Voorheen was dit ook mogelijk bij de Belastingdienst. Hier heb ik zelf zo’n 10 jaar geleden een format voor een tv-programma laten ‘afstempelen’ zoals dat toentertijd heette. U heeft dan een bewijs met datum dat uw idee op een bepaalde datum is gedeponeerd. Helaas, anderhalf jaar later zag ik het programma, een quiz show, in vrijwel identieke vorm op tv. Slechts een van de drie rondes was veranderd, de rest integraal overgenomen met een titel die erg deed denken aan mijn naam, maar toch anders was. Gelukkig mislukte het programma en bespaarde mij dit veel frustratie. Het was ook een bewijs dat niet alle ideeën achteraf even goed zijn.

Zorg ook dat eventuele domeinnamen vast worden gelegd, zeker als algemeen aanvaarde woorden worden gebruikt die uw idee kunnen omschrijven. Ik geef een algemeen voorbeeld. Stel u bedenkt een tv-quiz over geschiedenis, die u met de briljante titel ‘GeschiedenisQuiz’ wil vermarkten. Het is dan handig in ieder geval de meest belangrijke domeinnaam-extensies (.nl, .net., .org, .com, .tv, .eu) vast te leggen. Dit geeft u zonder verdere naam-bescherming of idee-bescherming verder geen rechten, maar het wordt wel moeilijker voor de concurrentie om deze domeinnamen in te nemen.

Als u dan alles zoveel mogelijk heeft vastgelegd, dan is het tijd om stap voor stap uw idee aan de man/vrouw te brengen. Een verjaardag is dan een prima moment, maar ook slechts pas dan. Toen ik een goede bekende 8 jaar geleden op de hoogte bracht van een nieuw plan, met het uitdrukkelijk verzoek dit nog niet verder te bespreken, kreeg ik twee dagen later enthousiaste reacties van bekenden die ik nog niet hd gesproken die mij feliciteerden met mijn nieuwe idee. Wel leuk natuurlijk, maar u begrijpt dat ik het vastleggen van mijn idee toen maar heb versneld.