De kracht van mensen

Soms komt er een boek op je leestafel waarvan je denkt, 'dat kan wel eens iets zijn'. De kracht van mensen is zo’n boek. Goede titel, goede ondertitel. Interessant gegeven, geschreven door een ondernemer die met zijn bedrijf hoog scoort op de jaarlijkse lijst van favoriete werkgevers (Great Place to Work) in het MKB. Allemaal niets mis mee. Maar wat valt het eindresultaat tegen. De uiteindelijke boodschap is flinterdun en er wordt vooral heel veel reclame voor het eigen bedrijf gemaakt. Jammer. Een gemiste kans.

De nieuwe werknemer. Het nieuwe organiseren. De celfilosofie van Eckart Wintzen. Het komt allemaal in sneltreinvaart voorbij in ‘De kracht van mensen’. In ongeveer 100 pagina’s, waarvan de helft bestaat uit foto’s , wordt de managementtheorie en –literatuur op de schop genomen. Vanuit de gedacht: waarom iets over management lezen als de 21e eeuw een totaal andere  manier van werken vereist?

Begin jaren negentig start de auteur met zijn ICT bedrijf, vanuit onvrede met de manier van werken bij zijn toenmalige werkgever. Herkenbaar voor veel jonge werknemers en dus op zich interessant leesvoer. Ook leuk is dat hij probeert het wiel opnieuw uit te vinden. Dat is op zich prachtig.  De praktijk is tenslotte een prima leerschool en volgens de auteur slaan de meeste managementtheorieën in de 21^e eeuw toch nergens meer op.  Zo gaat auteur Hameeteman geen Mintzberg lezen, want wat weet die nu van bedrijven in de 21^e eeuw? Wellicht heeft hij gelijk, maar het lijkt mij wel heerlijk eenvoudig als je zo kan redeneren. Zonder iets ervan gelezen te hebben bepalen dat een managementboek niets is en dan direct maar beslissen dat je het dus ook niet hoeft te lezen.

Het grappige van het hele verhaal van Hameeteman is dat, zonder dat ik alles wil verklappen, hij en zijn kompanen uiteindelijk in de 21e eeuw toch grotendeels terugkeren naar het 20^e eeuwse organiseren. Er komen aparte BV’s met directeuren, kortom werkmaatschappijen. Er komen regeltjes, afspraken en verantwoordelijkheden. De interne processen worden vastgelegd. En de cijfertjes worden ook beter gevolgd. Kortom, de auteur mag dan ooit vanuit een prachtig ideaal zijn begonnen, hij met het stap voor stap loslaten. Het klinkt als een jongere die tot zijn 30e communist en revolutionair is, maar daarna kapitalist wordt.

Het organiseren bij Hameeteman komt uiteindelijk via 'trail and error' tot stand. Beginnen vanuit de grondgedachte het allemaal anders te gaan doen, om uiteindelijke grotendeels precies hetzelfde te doen als alle andere bedrijven. Maar het natuurlijk wel anders noemen. Want de mens staat bij Hameetemans bedrijven wel centraal en is natuurlijk een onuitputtelijke bron van creativiteit.

Dat Hameeteman zich verzet tegen grote delen van deze structuren en processen is natuurlijk erg 'in' en het klinkt allemaal erg betrokken met de werknemers. Van deze tijd ook, maar het is ook erg naïef. Als alles goed gaat, werkt tenslotte bijna elke organisatievorm. Als het slecht gaat, ja dan wordt pas de kracht van de organisatie en de mensen op de proef gesteld. Wat dat betreft ben ik benieuwd in hoeverre de kredietcrisis ook toeslaat bij de bedrijven van de auteur. En welke gevolgen dat heeft voor de sfeer op het werk, de structuren en de standaardisatie. Want toen er in 2002 plotseling geen werk meer was, wat bleef er toen over van dat mensgerichte, dat andere werken en zaken als vertrouwen bij het bedrijf van de auteur. Weinig. De werknemers kwamen tot ergernis van Hameeteman pas binnen om 10 uur en vertrokken om 3 uur. En dat ergerde hem. Hoezo vertrouwen? Hoezo creativiteit? Kortom, als de nood aan de man is leer je je managers kennen.

Waarom dan eigenlijk dit boek? Het voegt tenslotte niets of nauwelijks iets toe aan de bestaande managementliteratuur. Ik zie het zo: de auteur is waarschijnlijk een uitstekende verkoper, ziet er goed uit en heeft genoeg creatieve ideeën, laat daar geen misverstand over bestaan. Dat zegt ook iedereen in zijn omgeving: ‘jij moet jouw ideeën eens op papier zetten Roland’. En dus kruipt de eigenaar van het ICT bedrijf achter de computer en schrijft een los uit de pols geschreven verhaal over opkomst, bijna ondergang en wederopstanding van zijn eigen bedrijf. Het komt er uiteindelijk op neer dat de idealen van vroeger niet realiseerbaar zijn als het tij tegen zit, dat structuur en orde nodig is om professionals aan te kunnen sturen. Tegelijkertijd worden de diensten en producten van het bedrijf nog even stevig gepromoot.

Op zich is daar allemaal niets mis mee. Maar de boodschap is zo flinterdun dat je je afvraagt of er wel een kritische tweede lezer naar heeft gekeken. Meer dan een uitgewerkte pitch voor de bedrijven van Hameeteman is het uiteindelijk allemaal niet. Dat  is jammer, want zijn verhaal zou beter uitgewerkt wellicht veel aansprekender zijn geweest.

De kracht van mensen
Organiseren in de eenentwintigste eeuw

auteur: Roland Hameeteman

Uitgeverij Haystack

112 pagina's ; € 24,95