Cynisme op de werkvloer (2)

Als vervolg op het eerste artikel, een nadere beschouwing over cynisme op de werkvloer. Zoals uit de reactie van Willem Mastenbroek op het eerste artikel blijkt, is cynisme niet alleen een kwestie van de werkvloer, maar zeker ook van de top. Ook zelfstandigen als ondergetekende ontkomen er niet aan: 'zal wel weer niets worden, die opdracht'.

Een jaartje geleden had ik een lezing, waarbij mij op basis van mijn artikelen en boek over de strafschop werd gevraagd voetbal met management in relatie te brengen. Ik was de deur nog niet binnen of een van de managers liep op mij af en zei: 'ik weet nu al dat dit niets gaat worden. Dat zag ik al toen u binnenkwam. Ik heb dit soort lezingen al zo vaak gezien.' Gelukkig leidde dit bij mij tot een dusdanige adrenaline-stoot, dat ik een van de beste lezingen uit mijn carrière gaf. En dat gaf zelfs de manager na afloop toe, hetgeen ik weer heel erg goed van de betrokken persoon vond. Maar het zal iedereen weleens gebeuren, dat je aanloopt tegen een cynische of sarcastische reactie. Zeker als je als externe adviseur in de keuken komt kijken.

De basis van het probleem lijkt te zijn dat veel mensen niet eens meer weten dat ze cynisch zijn geworden. De spiegel wordt hen zelden tot nooit voorgehouden, want vaak zit in het cynisme wel ook een kern van waarheid. Daarnaast hebben veel collega's het allang opgegeven om tegen de homo cynicus in te gaan. Verspilde energie en moeite. De echte cynicus heeft sowieso de hoop al opgegeven, dus weerstand is zinloos!

Hoe denkt een cynicus eigenlijk? Weer een reorganisatie? Oplossing? BOHICA! (oftwel: Bend over here it comes again, bukken, het vliegt wel over) Nieuwe topman? Ach, over twee jaar is er weer een ander. De OR? Bezigheidstherapie voor lastige medewerkers. Et cetera. Blijkbaar zijn er soms wetmatigheden die doorbroken moeten worden om de cynicus de mond te snoeren. Bijvoorbeeld door een reorganisatie nu eens WEL tot een goed einde te brengen. Met cynisme lijkt de pijn tenslotte draaglijk te worden, maar uiteindelijk wordt het allemaal alleen maar erger en erger.

Wanneer cynisme gaat overheersen, is moeilijk te bepalen. Ik heb medewerkers en managers onder de dertig gezien die al volledig verzuurd waren, terwijl ik ook zestigers heb gezien die dagelijks fluitend en positief met volle inzet werkten. Niet gehoord of begrepen worden, maar vooral ook als niet meer dan een productiefactor gezien worden lijken 'drivers' te zijn van steeds hoger oplopende frustraties. Het niet tot wasdom komen of verkeerd inzetten van talenten en de grote verschillen tussen salarissen van het lagere en middenkader met het hogere kader zijn enkele andere factoren die tot cynisme leiden.

Commitment
de belofte van betrokkenheid en bevlogenheid in organisaties Gyuri Vergouw

Het boek Commitment van Gyuri Vergouw is nu verkrijgbaar via o.m. Boom/Nelissen,  de betere boekhandels en managementboek.nl.