Businesspraatjes en de taal van managers (1)

Pas op wat u zegt! Business gebabbel communiceert minder dan u wilt, maar soms meer dan u bedoelt. In the Conference Board Review winternummer 2011 een boeiend artikel over dit onderwerp,‘Watch What You Say’, van de hand van James Krohe jr. te lezen. Een mooie aanvulling op artikelen over corporate storytelling.

Paradigma shift. Synergie. Rightsizing. Reengeneering. Delayering. Demassing. Lifeboat discussion. Surplus to requirements. Architecting…en zo kan ik nog wel even doorgaan. Woorden die door veel managers voor iets anders gebruikt worden dan waar ze eigenlijk voor staan. De Nederlandse equivalenten zijn er niet al te lastig bij te bedenken. Dat mag een probleem genoemd worden, want inmiddels is duidelijk dat ‘corporate storytelling’ een belangrijk managementonderwerp is. Zie ook het artikel van Astrid Schutte over dit onderwerp, dat dit jaar de Prof. Dr W.F.G. Mastenbroek Publicatieprijs won.

Zeggen managers eigenlijk nog wel iets, of wordt juist geprobeerd met zoveel mogelijk woorden zo min mogelijk te zeggen? En bereikt de manager met de communicatie wel het beoogde doel? Natuurlijk, ook corporate storytelling is weer een buzzword, en het wordt in het genoemde artikel dan ook niet direct gebezigd, maar in essentie gaat het erom dat de topmanagers door middel van allerlei media hun boodschap kunnen en moeten overbrengen. Maar dat blijkt dus niet zo eenvoudig door de enorme brei aan zinnige, maar vooral onzinnige managementwoorden. Wat helder, kort en concreet moet zijn, wordt dan al snel vaag, lang en abstract. De oorzaak volgens het artikel? Het pseudo-wetenschappelijk geneuzel van veel business schools, waarover ik op deze site al eerder heb geschreven.

Niet alles is slecht natuurlijk. Het stenotaaltje van managers kan ook behulpzaam zijn bij het snel communiceren, zoals bij veel financiële indicatoren als CAGR, EBIT(DAR), CAP of ROS.  Al kan ik u, met ruim 20 jaar trainingservaring op dit onderdeel, verzekeren dat het begrip van financiële indicatoren bij managers flink te wensen overlaat.

Hoewel vaagheid vaak als grootste probleem van managementtaal wordt  gezien, kunnen hier ook goede redenen voor zijn. De lijdende vorm wordt dan geprefereerd boven de actieve vorm. Kijk naar het verschil tussen: ‘Ons team wordt ingekrompen’ versus ‘Wij krimpen ons team in’. In het Engels worden de begrippen teams en inkrimpen dan vervangen door workforce en downsizing. Kortom, het kan ook een bewuste strategische keuze zijn om vaag en dubbelzinnig te communiceren. In bedrijven kan het er tenslotte soms heftig aan toegaan als het om belangrijke onderwerpen gaat.

Om te voorkomen dat de discussies uit de hand lopen, kan het in zo algemeen mogelijke bewoordingen en zo vaag mogelijk communiceren een uitstekende strategische keuze zijn. Vanuit de top gezien dan, want zoals het artikel ook terecht aanstipt: ‘Whether this is good or bad depends on which elevator you take to your office (…)’

Managementtaal in relatie tot communicatie, een belangrijke onderwerp, dat verder gaat dan het spelen van Buzzword Bingo (ook bekend onder andere namen) of het afkraken van management-taal per se. Volgende week daarom deel 2 in deze nieuwe serie.