Bondscoach Van Gaal, een goede manager?

Bondscoach coaching handboek voor 16 miljoen Nederlanders

Is Louis van Gaal een goede manager? De resultaten spreken voor zich en daar wordt een manager op afgerekend. Maar waaruit kunnen wij afleiden of hij een goede manager is? Op welke punten scoort hij goed als het om managementinzichten gaat en waar is zijn functioneren voor verbetering vatbaar. Mijn boek 'Bondscoach!' biedt inzicht in de eisen die aan coaches gesteld mogen worden en tevens de wijze  waarop onze nationale team-manager hier mee om gaat. Ik heb hier een selectie gemaakt van enkele zichtbare aspecten die goed toetsbaar zijn. Het integrale verhaal is terug te vinden in Bondscoach!

1. Resultaten

Een goede manager annex bondscoach haalt resultaten. Die van Van Gaal mogen zich laten zien, het bereiken van de kwartfinale met een team waar vooraf niemand een dubbeltje gaf is een uitstekende prestatie en er lijkt meer in het verschiet te liggen. We hebben het hier overigens wel over korte termijn resultaten, en dat is erg Angelsaksisch georiënteerd. Maar sport is van origine al erg Angelsaksisch van nature (winnen is alles, verliezen is niets) en hebben we niet altijd vol bewondering gekeken naar de Amerikaanse sportcultuur? Van Gaal scoort goed.

2. Cultuurbewaker

Er is veel ophef onder voetballiefhebbers over het getoonde spel van Oranje. We spelen niet meer op balbezit, het circulatievoetbal is afwezig, we leunen op een versterkte defensie en scoren vooral uit counters. Voor de een telt het resultaat, voor de ander vooral de wijze waarop wordt gespeeld. Het 'volk'  neigt inmiddels naar het eerste, eindelijk eens een wereldtitel winnen, desnoods met wat minder dominant voetbal.  Waarom niet? Een deel van de kenners wendt zich af van Oranje, het vertoonde spel leidt uiteindelijk tot verarming van de voetbalcultuur in Nederland en tot minder goede spelers in de toekomst. Ondanks de gekozen verdedigende strategie scoort Oranje toch vaak erg mooie doelpunten, die klassiek Hollands genoemd mogen worden (Van Persie en Robben), maar die spelers zijn dan ook opgegroeid in en dankzij de Hollandse school. Maar het is ook zo dat pas als Oranje overschakelt op het aloude 4-3-3 er mooi en sprankelend voetbal wordt gespeeld. Van Gaal scoort hierop laag.

3. Vernieuwing

Een tweede aspect van de Hollandse school is dat deze sterk behoefte had aan vernieuwing. Het Nederlandse voetbal was al enkele jaren links en rechts ingehaald door de concurrentie, met Spanje en Duitsland als beste voorbeelden. De Hollandse school mogen we dan hebben uitgevonden (de 12 eisen hieraan zijn terug te vinden in Bondscoach!), maar andere landen hebben het geperfectioneerd. En nu deze tactiek geen geheimen meer kende, moest er vernieuwing plaatsvinden. De essentie van een succesvolle tactiek is: verrassing! En daar is Van Gaal  uitstekend in geslaagd. Maar ook in de vernieuwing van de spelersgroep. Hoezo is ervaring nodig in de verdediging? Weg zijn matige verdedigers als Heitinga en Mathijsen, plots zijn daar De Vrij, Vlaar en Janmaat. Om over Kongolo en Martins Indi maar te zwijgen. Voor de kenners geen onbekenden, maar stel ze maar eens op. Ik denk dat Van Marwijk zonder twijfel had gekozen voor de oudgedienden. Van Gaal scoort hierop zeer goed.

4. Teambuilding

Je kan zeggen wat je wilt, maar de sfeer is uitstekend in de spelersgroep. De reserves krijgen bijna allemaal een kans (alleen de reservekeepers en Clasie hebben nog niet gespeeld) en de spelers gunnen elkaar allemaal hun succes. Ik vind dit een belangrijke, zo niet de belangrijkste taak van de manager van een voetbalteam. Van Gaal scoort hierop zeer goed.

5. (relatie met de) Pers

Af en toe vraag ik mij af of de pers niet als ultieme bliksemafleider voor Van Gaal dient. Zou hij de pers bewust sarren en jennen om bewust de aandacht af te leiden van het team. Het gaat alleen vaak te ver. Van de KNVB mag je verwachten dat er een gentleman aan de top staat, men lijkt daar met Hiddink voor de toekomst voor te hebben gekozen. Dat Van Gaal door een belangrijk deel van de pers negatief wordt bejegend ligt helaas grotendeels aan de man zelf, dat zou hij niet nodig moeten hebben. Hierop scoort Van Gaal slecht.

6. Aanpassingsvermogen

Zelf zegt Van Gaal al in 2001 dat hij niets meer te leren heeft, maar als er iemand is die is blijven leren dan lijkt het juist Van Gaal te zijn. Hij laat volgens eigen zeggen niets aan het toeval over, iets wat tijdens en na de wedstrijd tegen Mexico goed te zien was: koele doeken om de spelers te koelen, genoeg water, fysiek waren de spelers top. Het lijkt erop dat Van Gaal wel degelijk zich aanpast en vernieuwd. Er wordt op strafschoppen en hoekschoppen (beter dan ooit!) getraind, wat wil een Nederlander nog meer? Ook laat hij veel initiatief aan de spelers. Van Gaal scoort goed.

7. Persoonlijkheid

Is Van Gaal aardig? Of juist niet? Het antwoord ligt in de vragen besloten. Soms is hij bijzonder aardig en een charmeur, soms is hij een uiterst onaangename persoon. Zijn deze vragen van belang bij de beoordeling van zijn functioneren?  In principe niet. Steve Jobs was ook niet aardig tegen zijn medewerkers, maar was wel uiterst succesvol. Het zou fijn zijn als Van Gaal door iedereen aardig zou worden gevonden, of de resultaten dan beter zijn, is de vraag. Het oordeel laat ik over aan de lezer.

Mijn nieuwe boek ‘Bondscoach!, coaching handboek voor 16 miljoen Nederlanders’ is recent verschenen bij Voetbal International  en te bestellen c.q. beschikbaar bij managementboek, Bol.com, AKO, Bruna en overige boekhandels.