Het was toch gedaan met zelfsturing?

Columns

De toon is altijd triomfantelijk en doortrokken van een hoog told-you-so-gehalte. De aanzeggers van het einde van het nieuwe organiseren lusten wel pap van hun eigen gelijk. Hype, collectieve verdwazing, aan diskwalificaties geen gebrek. Zelfsturende teams? Kan niet, werkt niet en bij wijze van uppercut: de medewerkers willen zelf niet.

Wie de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers en hun volwassenheid verdedigt, is nog niet jarig. De protagonisten van het oude organiseren schuwen geen gemeenplaats over de hulpeloosheid van personeelsleden en de onverbiddelijke noodzaak van chefs en regels. En wie dan nog niet door de knieën gaat, wordt getrakteerd op voorbeelden, nee bewijzen uit de praktijk.

Kijk even naar het honend stukje in de NRC van een zekere Japke-d. Bouma die meldde da...

Ir. Jan G.M. van der Zanden
Lid sinds 2019
Mooi verhaal, maar het beantwoordt niet de hamvraag,die Japke wel stelde:

Wat doen deze 6 zorgorganisaties als een zorgmedewerker niet op de juiste manier zichzelf stuurt en patiënten niet juist behandelt? Wie houdt dat in de gaten? En wie neemt beslissingen over voortzetting van het dienstverband?

Misschien toch stiekem een manager?

Ik ben heel benieuwd......
Paul Verburgt
Beste JGM van der Zanden,

Ik heb uw vraag natuurlijk direct doorgestuurd naar de zorgorganisaties in kwestie. Ruth Maas, Raad van Bestuur van Zorgcentra De Betuwe, reageerde per kerende post. Ik plaats haar reactie hieronder integraal.

"Prima vraag! Want inderdaad: zelfsturing betekent niet dat alles opeens vlekkeloos loopt; het is alleen een werkwijze waarbij zorgverleners weer eigenaar zijn van hun eigen werk. Maar dat betekent niet dat je als directie en ondersteuners geen verantwoordelijkheid meer hebt.

Wij werken volgens het principe “wie het ziet, is aan zet”. Dus als je ziet dat het ergens niet goed loopt, neem je actie. Een voorbeeld: als ik vind dat het cijfercodeslot bij onze achterdeur vies is, maak ik dat even schoon.
Of toen ik laatst een collega uit de zorg sprak, die me vertelde dat zij zich niet voldoende vrij voelt in haar eigen team, heb ik samen met haar de coach van het team gevraagd om haar te helpen het gesprek aan te gaan.
Of toen we ontdekten dat lang niet alle teams goed stuurden op hun eigen uren, is de controller met die teams in gesprek gegaan om hen te helpen dat te leren.

Dat laatste is altijd het uitgangspunt: we proberen teams te helpen om te leren om het zelf te doen.

Wie dat in de gaten houdt? Iedereen dus. We zijn gezamenlijk verantwoordelijk. En als managementteam spreken we alle teams ten minste twee keer per jaar, zodat we dichtbij zijn.

Ze trekken overigens ook steeds vaker zelf aan de bel als ze vinden dat het niet lekker loopt: hoe langer we hiermee bezig zijn, hoe meer verantwoordelijkheid de teams nemen.

En over voortzetting van het dienstverband: bedoelt u bij een tijdelijke aanstelling? Dan bepaalt het team. Zij hebben immers met de collega in kwestie gewerkt en weten het beste of die past of niet. Daar komt geen manager aan te pas…. "

Paul Verburgt
Jolanda Oude Lansink
Lid sinds 2019
Inderdaad zolang er wordt gesproken over 'zij van daar boven' en 'zij van beneden' is er geen gelijkwaardigheid en vertrouwen in ieders expertise.
Zowel 'daarboven als beneden' moeten we ons bewust zijn dat we anderen niet kunnen veranderen maar wel met ons gedrag anderen kunnen inspireren door zelf het voorbeeld te zijn :-)
Paul Verburgt
Beste Jolanda,

Wijze woorden.

Anderen veranderen kunnen we niet, zeg je. Het gekke is dat er hele volksstammen zijn die daar hun dagtaak van maken. Managers en hr-functionarissen geloven er heilig in dat ze het kunnen en - erger nog - dat het nodig is. Het hele concept van zelfsturing of eigen verantwoordelijkheid, you name it, is gebaseerd op het tegendeel. Het overgrote deel van de werknemers wil gewoon graag zijn werk goed doen en zich daarvoor inzetten. Geef ze dat vertrouwen (terug). Dat is niet hetzelfde als vrijheid-blijheid, wat sceptici graag roepen. Er moet gewoon gewerkt en gepresteerd worden. Dat kan ook en zoals de zes zorgorganisaties in dit artikel ook laten zien, met succes en naar genoegen van de cliënten.

Paul Verburgt

Meer over Innovatief organiseren