Opleiding: Leergang Gebiedsontwerp

Uitgebreid

De leergang Gebiedsontwerp is een creatieve reactie op een interdisciplinair vraagstuk. Het is nieuw en uniek in Nederland, ook wat opzet betreft. Zie het als een creatief lab waar deelnemers, docenten, opdrachtgevers en andere betrokkenen ‘uit het veld’ samen ontwerpend en onderzoekend aan het werk gaan. Je gaat in deze leergang ook letterlijk het veld in. Aan de slag met echte opgaven en mensen die daarbij betrokken zijn. Deze leergang is onderdeel van de Academie voor Bouwkunst. 

Bredere rol 
In de leergang Gebiedsontwerp ontwikkel je kennis van vakgebieden die aanverwant zijn aan jouw eigen specialisme. Je ontwikkelt transitievaardigheden en hoe je vanuit een bredere rol omgaat met wicked problems. Immers: de complexiteit van onze maatschappelijke vraagstukken vragen om inzet op meerdere niveaus. Het gaat om systeemverandering, transformatie, transitie waar ontwerpers een cruciale rol in kunnen nemen.  

Gezamenlijk project
Wij zien de leergang Gebiedsontwerp als een gezamenlijk project dat we samen gaan ontwerpen. Daarbinnen zorgen wij uiteraard voor de leeromgeving, de basis. Die bestaat uit actuele input, uitdagende werkvormen en goeie begeleiding. Als deelnemer breng jij je vraagstukken, kennis en praktijkervaring in.

Praktisch aan het werk
Je leert interdisciplinaire ontwerpvaardigheden en gaat praktisch aan het werk met grote en abstracte ambities. Die werk je uit op de schaal van een dorp, wijk, buurt of straat. Je doet onderzoek, verwerkt uitkomsten en neemt daarin ambities mee die bijvoorbeeld gaan over inclusiviteit, klimaatadaptatie of de toekomst van het landelijk gebied.  

Na het voltooien van de leergang:   

• ben je specialist die de kennis en vaardigheden heeft om de identiteit en de ruimtelijke kwaliteit van een gebied te doorgronden en versterken,   
• die een toekomstbestendige leefomgeving kan ontwerpen.  

4 blokken 
De leergang Gebiedsontwerp bestaat uit vier blokken met een eigen thema. Elk blok kun je zien als een werkplaats. De opzet en de leerdoelen staan in grote lijnen in de steigers. De deelnemers, docenten en opdrachtgevers bepalen samen de accenten.

De thema’s in de leergang zijn:  

• Identiteit in gebiedsontwerp: methoden om te ontwerpen aan het verhaal van de plek. 
• De toekomst van de steden: verdichting van de middelgrote stad.
• De toekomst van de dorpen: regionaal en circulair bouwen in de regio.
• Toekomstgerichte of toekomstbestendige landschappelijke systemen.

Urgentie 

De uitdagingen in de openbare ruimte worden complexer. Er is meer kennis en kunde nodig om bij te dragen aan die abstracte, grote en complexe vraagstukken met een concreet ontwerp voor de dagelijkse leefomgeving.  

• Er spelen nieuwe maatschappelijke uitdagingen zoals klimaatadaptatie, behoud van identiteit in een veranderde omgeving, leefbaarheid en grondstoffen schaarste.  
• Er is behoefte aan ontwerpers die de transitie ontwerpend aanpakken en hun ontwerpvaardigheid inzetten om bij te dragen aan de transitieopgave. 
• Er is meer capaciteit en kunde nodig om ontwerpend te onderzoeken.  

Inhoud

In de leergang staan in elk thema leidende principes centraal. Die zijn:  

• Erken de ecologische, economische en culturele oorsprong van het gebied en de ruimtelijke verschijningsvormen die daarbij horen. Betrek dit in het ontwerp voor de toekomst. 
• Ecologische regeneratie vormt de basis van elke ontwikkeling: water en bodem zijn leidend. 
• Nieuwe functies kosten ruimte. Streef naar synergie en combinaties van functies. 
• Niemand kan het alleen: organiseer het ontwerpproces met burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Sta open voor afwijkende perspectieven, niet-ruimtelijke en niet-menselijke perspectieven, en de onderstroom. 
• Energie en materiaal is schaars: ontwerp voor en bouw met lokaal materiaal dat herstelbaar, herbruikbaar en regeneratief is. 

Na het volgen van de leergang

• Kan je het systeem van een gebied doorgronden en ontwerpen aan toekomstbestendige leefomgeving. 
• Heb je de kennis om van opgave naar doelstellingen, randvoorwaarden en uitgangspunten te komen. 
• Kan je ruimtelijke transitie onderzoeken op koppelkansen en scenario’s. 
• Kan je met diverse stakeholders tot ruimtelijke gezamenlijkheid en draagvlak komen. 
• Heb je de kennis om programma’s te vertalen in ruimtelijke modellen. 
• Kan je scenario’s schetsen en ruimtelijke integraliteit opzoeken/bevragen. 
• Kan je integraal ontwerpen op het grensvlak van de disciplines stedenbouw, architectuur, landschapsarchitectuur. 

Doelgroep

Deelnemers aan deze leergang zijn werkzaam als ontwerper, in de functie van architect, stedenbouwkundige of landschapsarchitect. Ze hebben minimaal twee jaar werkervaring.

Deelnemers willen zich verbreden en verdiepen rond de complexere en maatschappelijke uitdagingen in het ontwerpen van de ruimte en dit vertalen naar hun eigen werkpraktijk.  

Instroomniveau

• Hbo/universitair werk- en denkniveau  
• Minimaal twee jaar werk- en ontwerpervaring 
• Een afgeronde studie Landschapsarchitectuur, Architectuur of Stedenbouw heeft de voorkeur.  
• Heb je voldoende werkervaring, maar niet een van de drie ontwerpopleidingen als achtergrond, dan kun je met een portfoliobeoordeling en/of gesprek meedoen aan deze leergang.  

Startdata

Bij voldoende geïnteresseerde deelnemers starten we met het 1e blok.

Overige data

Wil je op de hoogte blijven over startdata of een vrijblijvend gesprek over deze leergang, neem dan contact op, zie website HanzePro.

Tijden

De contactdagen bestaan uit hele dagen en avondsessies.  

Duur

• 2 jarige leergang, bestaande uit 4 blokken
• elk blok duurt 20 weken

Tijdsinvestering

• 140 uur per blok: 70 contacturen, 70 uren zelfstudie 
• 560 uur voor de hele leergang 

Locatie

Hanze, Academie voor Bouwkunst 
Zuiderkuipen 19
9711 HR Groningen

Aantal deelnemers

10 - 16 deelnemers 

Afronding

Je sluit de leergang Gebiedsontwerp af met een eindopdracht. Daarnaast wordt elk blok afgerond met een tussentijdse beoordeling. Heb je de leergang succesvol afgerond, dan ontvang je een persoonsgebonden certificaat van de Hanze.