Ongezonde organisaties

Het lichaam als organisatiemodel
Kan het menselijke lichaam model staan voor een ander organisme; de organisatie? Deze vraag staat centraal is dit artikel. De beschouwing is bedoeld om het model te toetsen op realiteitsgehalte bij een groter publiek.

Het menselijke lichaam is een vernuftig organisme. De mens heeft duizenden jaren aan evolutie doorstaan. Kennis en structuur zit in de vorm van DNA opgeslagen in elke cel van ons lichaam. Onze medische kennis is gedetailleerd uitgewerkt en vastgelegd in allerlei medische encyclopedieën. Ondanks de enorme medische kennis en hulpmiddelen die we tot onze beschikking hebben, zijn nog steeds niet alle ziekten te bestrijden.

Organisatiekunde staat in verhouding tot geneeskunde in de kinderschoenen. Het bestaan van organisaties zoals Philips, Shell, ...


P. Kuijpers
Wel een erg mechanische metafoor. Lees Gareth Morgan eens (Beelden van organisatie).
Gerco Kanbier
Gareth Morgan ga ik lezen. Ik heb daarnaast nog een vraag: Waarom vindt u het lichaam als metafoor "mechanisch" en niet "natuurlijk" of "organisch" en hoe is een mechanische metafoor (niet) bruikbaar?
Martijn Blom
Leuk, een andere manier van kijken levert soms weer inzichten.

Even doorgaan op de hersenen die in dit artikel als metafoor voor het management worden gebruikt. Gelukkig sturen de hersenen slechts in beperkte mate het lichaam aan, mn het bewuste deel. Zeer wezenlijke, en vaak meer onbewuste gedragingen, komen vanuit andere plekken in het lichaam, net als veel herinneringen elders opgeslagen lijken te zijn. Bedenk maar eens hoe onbewust een activiteit als autorijden gebeurt, en zelfs bij spannende situaties, zoals een dreigend ongeval of een autorally lijken andere delen van je lichaam de regie te voeren.

Je schijnt ook zonder al te veel consequenties hele delen van de hersenen te kunnen verwijderen zonder dat het functioneren van het lichaam daar onder lijdt.

Natuurlijk functioneert het lichaam niet zonder hersenen, maar veel van de kwaliteiten die men in het algemeen aan de hersenen toe dicht blijken in de praktijk in andere delen van het lichaam te zitten.

Gerco Kanbier
Ik vertaal het zelfstandig opereren van lichaamsonderdelen naar bedrijfsonderdelen, die een autonome besturing kennen. Bijvoorbeeld de boekhouding. Echter, als er een boekhoudschandaal aan het licht komt, dan wordt het management wel degelijk ingelicht. Maw het management heeft deze functie gedelegeerd aan de boekhouding en maakt zich geen zorgen over de dagelijkse werkzaamheden van de boekhouding. De escalatie van het boekhoudschandaal vindt wel plaats naar het management (de hersenen).

Zonder management is een organisatie een kip zonder kop. Die kip kan overigens inderdaad een tijdje rondlopen zonder kop. Nu wil ik de analogie naar dieren in dit kader vermijden ;-)

De vraag waar ik nu mee zit is wat een boekhoudschandaal is in het menselijk lichaam als de longen symbool staan voor de financiele administratie?
Hans Waltman
Beste Gerco,

Jouw analogie is zoals ook anderen al aangaven van de mechanistische soort. Jouw opmerking dat geneeskunde een veel oudere wetenschap is dan bv organisatiekunde is helemaal waar. Echter de inzichten in organisatieland gaan wellicht veel sneller dan die in de geneeskunde. Jouw analogie ging jaren geleden misschien wel op, maar vandaag de dag zeker niet meer. chaosforum.com is in dit verband een leuke site.

Mvrgroet, Hans Waltman

Meer over Corporate governance