Hallo Peter, Je slaat de spijker op zijn kop door de gedachte 'dat communicatie vanzelf gaat' als grote denkfout te benoemen, waar we ons ook nog eens nauwelijks bewust van zijn. Ik heb datzelfde bedoeld in mijn boek "Schaamte en verandering" als ik op pagina 118 schrijf dat men over het algemeen gedachteloos uitgaat van de vooronderstelling dat bij mensen sprake is van voortdurende bereidheid tot communicatie. Tot in de hedendaagse filosofie wordt dat als vanzelfsprekend voorondersteld, op een bijna naïeve manier. Heel waar dus, wat je zegt.

Dank en groet,
Naud van der Ven

Peter, bedankt voor dit artikel. Ik ben het met je eens dat methodes als Lean of Agile niet het verschil maken. Het zijn inderdaad de dagelijkse interactiepatronen die het verschil maken. In mijn recente column voor ManagementSite, getiteld "Van inzicht naar zelforganisatie" heb ik een casus beschreven die dit duidelijk maakt. Ik denk dat communicatie nog een te algemeen vraagstuk is. Communicatie is een uiting van onderliggende problemen. In de praktijk blijken onderliggende principes of gedragsregels relevant zoals transparantie, d.w.z. het met elkaar onverwijld delen van observaties en feiten, sterke terugkoppeling, d.w.z. elkaar aanspreken en terugkoppeling geven, aanvaarden van de realiteit, d.w.z. het observeren van de werkelijkheid zonder oordeel, het actief omgaan met complexiteit en onzekerheid, d.w.z. het accepteren dat je met hypotheses werkt en dat het kunnen aantonen dat iets niet werkt wel eens belangrijker kan zijn dan het gelijk aantonen. Deze onderliggende gedragingen zijn middels workshops en begeleiding goed te beïnvloeden.