Meetbare criteria voor gedrag bestaan niet

Wie een kwaliteitsboekenwinkel binnengaat en naar de afdeling ‘Management’ loopt, treft een massa boeken aan die vertellen hoe je een bedrijf leidt. Daar vind je boeken tussen van consultants die een ‘unieke’ zienswijze presenteren, die tot betere resultaten moet leiden.

Veel van die unieke managementboeken beschrijven stappenmodellen. Die modellen wekken de indruk dat de werkelijkheid in een model te persen valt. Gewoon even stap 1, 2, 3 en 4 doorlopen en je hebt een gezond bedrijf.

Hoeveel modellen en methodieken zijn er eigenlijk? Veel. Misschien kent u het NLP, de transactionele analyse, en de Rationeel-Emotieve Training (RET). Dan heb je Six Sigma, MBTI, Kernkwadranten, Enneagram, de organisatiemodellen van de Coveys, Mintzbergs en Quinns, de competentieprofielen van Boyatzis, etcete...

Norman Dragt
Ik had graag geweten wat de achtergrond is van dhr. Overbeek.
Want hoe groot zijn gelijk ook is, hij heeft iets gemist. Hij geeft impliciet al aan wat de oplossing is, maar is daarbij niet volledig.

Want bij meten gaat het wel degelijk om begrijpen. Zonder meten, wat alleen kan op basis van een model, geen weten en zonder weten wordt het gissen. En gissen is geen begrijpen, maar hopen dat de hemel niet op je hoofd zal vallen.
Wat is de oplossing die dhr. Overbeek impliciet aangeeft. Simpel gezegd, stel een model op en kijk met meerdere personen of je dat model in de werkelijkheid terugziet. Als het je lukt om het model in de werkelijkheid te herkennen, dan zit je op het goede spoor.

Wat zijn de kosten hiervan: waarschijnlijk hetzelfde als een adviseur met een verouderd model inhuren.

Wat is het grote voordeel tov een adviseur: je leert als organisatie jezelf herkennen.
Ik stel overigens voor dat dhr. Overbeek eens op de website van Nature zoekt naar het artikel over "Brain fakes it", dan kan hij lezen dat ons brein op basis van modellen werkt. Als ik daar een conclusie uit zou moeten trekken, dan is het wel, dat we niet anders kunnen dan op basis van modellen werken, zelfs onze eigen biologische processen komen uit op modellen.

Conclusie zolang we niet onze eigen modellen ter discussie stellen, kunnen we die van onze adviseurs zeker niet beoordelen.
E Steger
Lid sinds 2019
Het artikel spreekt me zo wat uit mijn hart. Zeker als je meemaakt hoe geldverslindend de akties van managers op advies van consultants veelal zijn.
Het achterwege laten is de eerste winst voor de bedrijven door minder kosten, les van Susaki eliminate waste.

Wel vind ik dat de ondernemer duidelijk maakt wat hij van zijn medewerkers vraagt en hoe zij goed kunnen bijdragen aan het resultaat van de onderneming in de zin van continuiteit.

Het exploreren van resources blijft mensenwerk. Hierbij moeten we ons niet beschouwen als onfeilbaar in de maakbaarheid van organisaties. Het acceleren naar het stadium van blijvende vernieuwing met groei als enige doelstelling is m.i. eveneens feilbaar.
Bert Overbeek
Pro-lid
De kern van mijn verhaal is met name om op te houden met de suggestie, dat modellen de wereld van de gedragswetenschappen objectief meetbaar maken. Dit in reactie op de heer Dragt.

Daar waar een aantal zaken (bijv verkeersregels) een digitaal karakter hebben, hebben interactie en gedrag een veel analoger karakter. Wat voor de een duidelijk is, is voor de ander abracadabra. Dat moet ons voorzichtiger maken bij de vervaardiging van modellen en de waarde die we er aan toe kennen.

Ik herhaal wat ik in mijn artikel al zei: dat modellen hun waarde kunnen hebben, maar ze zijn geen absolute waarheidscriteria.

En dan nog de stelling dat ons brein op basis van modellen zou werken. Ik zou meneer Dragt erop willen wijzen dat de interacties en verbindingen in ons brein nog volop onderzocht worden, en dat zijn conclusie in het kader daarvan veel te simpel is...
Jan Henk Tigelaar
Ik ben het grotendeels met dhr. Overbeek eens, modellen zijn een vereenvoudiging van de waargenomen werkelijkheid en dus nooit volledig en nooit objectief. Bewustwording van deze feilbaarheid van modellen is mijns inziens het begin van bruikbaarheid.
Vergelijking van een opgesteld model, hoe oud ook, met de waargenomen werkelijkheid binnen een organisatie kan tot interessante bevindingen leiden. Het model vormt dan een denkkader voor zelfreflectie, in plaats van een na te streven ideaalbeeld. En denkkaders zijn heel bruikbaar (zie ook de reactie van Norman Dragt).

Meer over Emotie management