Managementlessen voor de eerste 90 dagen

Hoewel leidinggeven bijna het exclusieve domein is van Manfred Kets de Vries (zojuist is er weer een boek van hem verschenen, ‘Wat leiders drijft’, waarin Kets de Vries zijn licht laat schijnen op emotionele intelligentie), zijn er natuurlijk ook andere auteurs die het nodige te zeggen hebben over dit onderwerp. De bekendste op dit moment zijn Stephen Covey en Ken Blanchard. En natuurlijk nog altijd Paul Hersey (situationeel leidinggeven). Met alle boeken van deze auteurs in je kast, kom je een heel eind, maar dan moet je je als leidinggevende al wel hebben bewezen. En dat is best lastig, want juist de eerste negentig dagen blijken voor veel zojuist benoemde leidinggevenden een bijna onneembare hindernis. Michael Watkins heeft er zelfs een lijvig boek aan gewijd: ‘The First Ninety Days. Critical Succes Strategies for New Leaders at All Levels’, in het Nederlands vertaald onder de titel ‘Slagen als leidinggevende’.
De acties die een manager in zijn nieuwe functie in de eerste drie maanden onderneemt, bepalen in hoge mate zijn succes of falen. Met deze krachtige woorden schetst Watkins de keerzijde van een promotie. Hoewel elke transitie de poorten opent naar nieuwe kansen, is de weg daar naar toe geplaveid met voetangels en klemmen. Zeg maar gerust een mijnenveld. Wanneer je de verkeerde stappen zet, kan het succes van een promotie gemakkelijk in je gezicht exploderen, met als resultaat een trieste afgang via de achterdeur. 

Waarom leidt menige promotie zo vaak tot een snelle degradatie? Of zelfs tot het definitieve einde van een veelbelovende carrière? Omdat, zo stelt Watkins, niet wordt ingezien dat een promotie een cesuur is, en geen logische volgende trede op de ladder. Een promotie is niets minder dan een eerste stap op een volstrekt nieuwe ladder! En dat vereist een eigen aanpak. Alle bestaande zekerheden - het netwerk, de diepe kennis van de huidige organisatie, of de invulling van de eigen rol – zijn er opeens niet meer. Je wordt als het ware in een kolkende zee gegooid en moet zelf maar uitzoeken waar de reddingsboeien zich bevinden. Geen wonder dus dat velen verdrinken. 

Een wonderlijke gang van zaken vindt Watkins. Niet alleen is falen in een nieuwe functie een persoonlijk drama maar falen is ook voor de organisatie een kostbare aangelegenheid. Een falende ‘promovendus’ op topniveau kost een bedrijf al gauw 2,5 miljoen euro. Deze constatering vormde de aanzet tot nader onderzoek. Waarom besteden organisaties zo weinig aandacht aan de begeleiding van promoties? Omdat elke promotie of transitie uniek is, zo vertellen veel topmanagers desgevraagd. Op detailniveau wellicht, zo riposteert Watkins, maar in essentie kent elke transitie gemeenschappelijke kenmerken en gemeenschappelijke valkuilen. Wanneer je die in kaart brengt, kun je vervolgens manieren formuleren om valkuilen te vermijden. Kortom: de juiste route uitstippelen. En dat is precies wat Watkins heeft gedaan, resulterend in een routekaart die elke manager vóór zijn promotie uit zijn hoofd zou moeten kennen: The First 90 Days. De routemap die Watkins in dit boek heeft uitgetekend op basis van gedegen onderzoek, kan worden beschouwd als een haast militaire detailkaart waarin elk obstakel binnen mogelijke routes zijn ingekleurd en tegelijk alternatieve routes worden aangegeven. Zodat een veilige aankomst is gegarandeerd. 

(Half december verschijnt in de audioreeks Management Toolbox de aflevering ‘Leidinggeven’ waarin de belangrijkste facetten van leidinggeven en leiderschap uitvoerig worden besproken. Lees hier een uitgebreide samenvatting van het boek ‘The First Ninety Days’.)