Stressverhoging in het digitale tijdperk?

Het probleem van onze tijd is dat we het overzicht kwijtraken; een belangrijke bron van stress. De uitdaging voor de jongere generaties zal zijn om in een tijdperk van chaos te doorgronden wat relevant is en wat niet. Internet, AI en big data maken het er niet makkelijker op. Er verschijnt veel fake news en media zullen om gebruikers te trekken de sensatieberichten niet schuwen.

Ik las het boek ‘Uit onbetrouwbare bron’ van Daniel Levitin; een buitengewoon goede gids voor betrouwbaarheid van berichten in de media. Maar ik vroeg me ook af of jongere generaties de moeite zullen nemen een dergelijk boek te lezen. Nemen ze nog de tijd voor dit soort waardevolle boeken, of boeit het ze niet meer? Het is eigenlijk een vraag die ik jullie, jonge bazen zou willen stellen.

Overzicht kwijtraken is niet alleen het gevolg van de informatiezee die over je heen spoelt, maar ook van je eigen vermogen om je te concentreren en te focussen. Daarvoor heb je rust nodig, en die rust biedt onze tijd niet. De oudere generatie heeft tijden gekend waarin je de tijd kon nemen voor een antwoord. Je werd niet de hele dag gebeld of geappt, of gemaild. Je kunt het je bijna niet meer voorstellen, maar die tijden zijn er echt geweest.

De omgang met Big Data en AI vereist een goed kritisch vermogen, en een beetje overzicht. Ik weet wel dat Einstein heeft gezegd dat je beoordelingen van de situatie altijd worden beïnvloed door de plek waar je je bevindt. Maar kranten boden altijd een redelijk overzicht over de wereld, en lieten bovendien nieuws zien dat je in eerste instantie niet zelf zou zoeken.

De tegenwoordige media zorgen ervoor dat je alleen kennis neemt van dat wat je zelf wilt zien. Ik geloof niet dat dat zorgt voor een bredere visie. Ik heb wel eens de indruk dat de huidige heftigheid in discussies en de polarisatie van politieke discussies ook voortkomen uit het feit dat mensen hun eigen denkbeelden niet meer kritisch onder de loep leggen, en dat ze te weinig gevoed worden door hun ‘tegenstanders’.

Misschien ben ik iets te pessimistisch, maar ik voorspel meer stress. Ik krijg regelmatig het vermoeden dat het verbreden van de persoonlijke visie een beetje verdwijnt uit onze samenleving. Daardoor zouden discussies heftiger kunnen worden, en je aanpassingsvermogen -door je eenzijdigheid- zou kunnen afnemen. Dat alles zal de interactie er niet rustiger op maken. (Ik schreef dit artikel in 2018, toen de samenleving nog redelijk rustig was)

Misschien maar eens beginnen met je focus en concentratie te trainen door het boek van Levitin. En als je denkt: weer zo’n oude augurk die zich nodeloos zorgen maakt, reageer dan vooral. En dat hoeft niet altijd genuanceerd. Ik ben wat ouder, en weet nog hoe ik me kon irriteren aan ouderen vroeger, die meenden de jongeren iets voor te moeten houden waar ze geen zin in hadden. Hopelijk ervaar je dit stuk niet zo. Mocht je het wel doen, kom rustig met je reactie!

In dit najaar zal Bert Overbeek naast zijn management-training en -coaching workshops geven over creativiteit Laat Bert weten of je interesse hebt: pitcher.support@hetnet.nl (Dit artikel werd eerder gepubliceerd 2 jaar voor Corona en blijkt opvallend actueel.