Ik zie het vaak staan in vacatureadvertenties: ‘geen negen-tot-vijf mentaliteit’
Het is me nog steeds een raadsel wat men hiermee bedoelt. Betrokkenheid? Flexibiliteit?
Waarom dan uitstralen dat bij dit bedrijf resultaat wordt afgemeten aan het aantal werkuren?
Geen negen-tot-vijf-mentaliteit komt in de praktijk helaas vaak neer op iets als ‘In onze organisatie hechten we bijzondere waarde aan lange werkdagen, waarbij vooral het tijdstip waarop je naar huis gaat bepalend is’. Wat creëren bedrijven hiermee? Betrokkenheid? Flexibiliteit? Nee precies het tegenovergestelds toch? De werkgever wil niet dat de werknemer zijn uurtjes exact aftelt, maar om dit te controleren focust de werkgever hier zelf wel op. En helaas niet onbevooroordeeld, maar op zoek naar de bevestiging van zijn wantrouwen. Gaat iemand om 5 uur (of erger nog, eerder…) naar huis? Dat onthouden we. Heeft iemand de vorige weken continu lange dagen gemaakt? Dat valt niet op.
Overwerk is de norm. Niet omdat het nodig is, maar omdat het zo hoort, vanzelfsprekend wordt geacht. En tegelijkertijd willen we managers die grenzen stellen, prioriteiten kunnen leggen en een goede balans werk-privé hebben. Leggen jullie mij dit eens uit?
Begin 2025 goed!
Verbeter je persoonlijke effectiviteit en managementvaardigheden
50% korting op een Pro-abonnement
Upgrade nu voor €100 en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen en kennisbankpagina’s >>
Dat valt natuurlijk niet uit te leggen. Behalve door een slavendrijversmentaliteit te veronderstellen bij dit soort werkgevers. En angst. Angst om belazerd te worden door werknemers, angst misschien voor een sterke concurrent ('alle zeilen bijzetten!'), angst in het algemeen. Niet een bedrijf waar je wilt werken, denk ik zo. Dus hoe komt het dat er toch mensen werken? Zijn die ook bang?
Bij sommige bedrijven is een 'geen 9 tot 5' mentaliteit overigens niet hetzelfde als lange werkdagen en standaard overwerk. Maar meer een 'help de klant tot die tevreden is'. En wordt van werknemers verwacht dat ze heel goed zelf kunnen compenseren.
Een vergelijkbaar idee is: zorg dat mensen continu werken (8u/dag, 5d/week). Wat ze doen is niet zo belangrijk, als ze maar druk zijn.
Slimmer is uiteraard: laat de mensen slechts die dingen doen die bijdragen aan de continuiteit en de winst van het bedrijf. Verder niets. En of dat 40, 20, 5, of 1 u per week kost, who cares? Maar dat vergt wel een mentaliteitsverandering die erg ver gaat. En dit is lastiger te managen dan mensen volstoppen met al dan niet nuttig werk, en controleren op aanwezigheid.
Leuke boeken hierover zijn "Semco!" van Ricardo Semler, en alle boeken van Eli Goldratt over de Theory of Constraints. Voorbeelden: "het doel", en "het is geen toeval".
Mee eens en dat kan niet zonder de mentaliteitsverandering die Fred beschrijft. Want ja, 'loonslaven' die zich inzetten als 'ondernemers in loondienst' en dus extra inspanning leveren: fantastisch. Alleen hoort bij ondernemerschap ook veel vrijheid en eigen verantwoordelijkheid. En hier raak je precies mijn punt: ik krijg wel eens het gevoel dat werkgevers daar niet altijd mee om weten te gaan. Wel de lusten, niet de lasten dus...
Als ondernemer is het aan te bevelen je mensen uit te dagen, en ze dingen laten doen die ze dachten niet te kunnen. Goed voor hun ontwikkeling, goed voor het bedrijf. Maar ga niet (tenzij ze dit zelf willen) vragen zich te gedragen als ondernemer. Ze zijn niet verantwoordelijk voor het bedrijf (dat ben jij als ondernemer), en ze zullen nooit zo betrokken zijn bij het bedrijf als jijzelf. Iets anders verwachten is vragen om teleurstelling.
werknemers worden niet voor niets werknemers genoemd.
er is dan een acceptatie van beide groepen.