Birkman-methode werkt top, maar toch wat kanttekeningen...

Als ik een instrument moet noemen dat ik echt heel handig vind, kan ik er veel noemen, maar de methode van Roger Birkman spreekt mij het meest aan. Veel mensen vinden hem wat ingewikkeld, maar ik vind dat erg meevallen. De behoefte aan een snelle scan versimpelt een persoonlijkheidsprofiel enorm en dat vind ik minder wenselijk. Birkman doet dat anders en dat bevalt me.

Ik vind zijn idee briljant om niet alleen datgene te meten waar je goed in bent, maar op dezelfde items te onderzoeken welke behoefte je hebt van je omgeving. Ik vind het ook zeer intelligent dat je onvrede en stress-achtige gedragingen ziet als gevolgen van een omgeving die niet voorziet in je behoefte. Dat scheelt een hoop gepieker en onzekerheid. Hij gaat niet zozeer vertellen wat voor persoon je bent, maar meer wat voor gedrag je gaat vertonen in bepaalde contexten en wat je daaraan kan doen.

(In een reeks artikelen over veranderingsmethoden die worden gebruikt in organisaties is dit deel 2. Gisteren was DISC aan de beurt op gekopklanten.nl Het doel van de artikelen is de methoden aan te leggen tegen de moderne inzichten in korte postings, uiteraard om ze te helpen hun methoden te moderniseren. De nieuwe inzichten waren niet bekend toen de behandelde methodes werden ontwikkeld.) 

Ondanks mijn positieve gevoel over Birkman kleven er toch een paar nadelen aan. De methode zelf is een geheim en kan dus ook niet wetenschappelijk getoetst worden door mensen die niet tot het Birkman instituut behoren. Dat betekent toch dat je het WC-eend-effect krijgt: ‘Wij van Birkman bevelen Birkman aan’.

Een ander bezwaar is dat het een zelfperceptietest is. Het is ernstig de vraag of je dan de juiste antwoorden krijgt of dat je je op de zelfbeelden baseert. Dit hoeft niet echt een probleem te zijn. Als je dit weet kan je toetsen of mensen in de omgeving iemand ook zo ervaren, als uit de test naar voren komt.

Dan is er nog een ander punt. De Birkman-experts beweren met klem dat het profiel dat Birkman schetst na je 30^e niet meer te veranderen is. Als je zoiets tegen mij zegt, ga ik dat graag uitproberen. Dus deed ik de Birkmantest in 2010 en nog eens 10 jaar later. En wat bleek? Op drie van de negen items was mijn profiel veranderd.

Op een bijeenkomst van Birkman-consultants benoemde ik dit. Er werden allerlei redenen aangevoerd waarom dit zo zijn. De belangrijkste was dat ik de test waarschijnlijk ‘gekleurd’ had ingevuld. Ik wist immers wat de items waren en kon bepaalde vragen bewust invullen.  Hoe dan ook, het kon niet zo zijn dat het echt veranderd was.

Ik heb veel respect voor mijn Birkman-collega’s, maar op dit punt wist ik dat ik geen onzin sprak. En wel hierom. Aanvankelijk dacht men dat de persoonlijkheid van mensen redelijk ‘vast ligt’. Recent onderzoek laat bewijs zien dat mensen wel degelijk kunnen veranderen. Er zijn verschillende vooraanstaande onderzoekers die de mogelijkheden tot verandering van persoonlijkheid hebben vastgesteld.

-Als mensen ouder worden, worden ze gewetensvoller en emotioneel stabieler, ontdekte prof Brent Roberts in zijn onderzoeken voor de Universiteit van Illinois.

-Er is ‘longitudinaal onderzoek’ gedaan naar persoonlijkheidsverandering (door de professoren Caspi en Moffitt). Longitudinale studies volgen dezelfde individuen over een lange periode. De studies van Caspi en Moffitt hebben aangetoond dat persoonlijkheids-veranderingen over langere termijn mogelijk zijn.

-Twee andere professoren, Ozer en Benet-Martinez zagen in hun onderzoek dat omgevingsfactoren en culturele aspecten personen konden veranderen.

-Ingrijpende levensgebeurtenissen en ontwikkelingsfasen kunnen ons veranderen op een wat dieper niveau. Ook hier weer professoren die het in een uitgebreid onderzoek vaststelden. Professor Jay Belsky is een van de mensen die dit ontdekten.

Al met al reden genoeg om aan te nemen dat onze persoonlijkheid, in tegenstelling tot wat de Birkman-filosofie beweert, veranderlijk is. Ik moet wel zeggen dat de punten waarop ik na 10 jaar anders scoorde, punten waren waaraan ik hard had gewerkt. Ik ontwikkelde deze punten in de loop van de jaren dus doelgericht. Ook waren er levenservaringen die op een bepaald punt de score deed veranderen.

In een lijst die Chat GPT geeft ( ik zal hem letterlijk citeren) kunnen de volgende zaken tot persoonlijkheidsontwikkeling en -verandering leiden:

‘### 1. **Levenslange Verandering**
- **Stabiliteit en Verandering**:
 - Persoonlijkheid is relatief stabiel, maar niet onveranderlijk. Longitudinaal onderzoek toont aan dat persoonlijkheidskenmerken kunnen veranderen, vooral als gevolg van significante levensgebeurtenissen, sociale rollen en persoonlijke ervaringen.

### 2. **Invloed van Levensgebeurtenissen**
- **Grote Levensgebeurtenissen**:
 - Gebeurtenissen zoals het krijgen van een kind, huwelijk, scheiding, ziekte, werkloosheid, of het overlijden van een naaste kunnen significante veranderingen in persoonlijkheid teweegbrengen. Bijvoorbeeld, het krijgen van een kind kan de conscientieusheid en verantwoordelijkheid van een persoon vergroten.

### 3. **Persoonlijke Inzet en Intentie**
- **Doelbewuste Verandering**:
 - Er is bewijs dat mensen hun persoonlijkheid actief kunnen veranderen door doelgerichte inspanningen en zelfontwikkeling. Therapie, coaching en zelfhulpprogramma's kunnen effectief zijn bij het bevorderen van gewenste persoonlijkheidsveranderingen.

### 4. **Levensfase en Leeftijd**
- **Ontwikkelingsfasen**:
 - Verschillende levensfasen zijn geassocieerd met specifieke veranderingen in persoonlijkheid. Bijvoorbeeld, mensen neigen ernaar om meer emotioneel stabiel, consciëntieus en aangenaam te worden naarmate ze ouder worden, een fenomeen dat bekend staat als de "maturity principle".

### 5. **Onderzoeksmethoden**
- **Longitudinale Studies en meta-analyses**:
 - Meta-analyses van longitudinale onderzoeken bevestigen dat alle vijf de grote persoonlijkheidsdimensies (Big Five) enige mate van veranderbaarheid vertonen, vooral in reactie op belangrijke levensgebeurtenissen en bewuste inspanningen om te veranderen.

### 6. **Mechanismen van Verandering**
- **Biologische en Omgevingsfactoren**:
 - Persoonlijkheidsverandering wordt beïnvloed door een complex samenspel van genetische factoren en omgevingsinvloeden. Genetische predisposities kunnen bepaalde persoonlijkheidskenmerken bevorderen, maar omgevingsinvloeden en persoonlijke keuzes spelen een cruciale rol in hoe deze kenmerken tot uiting komen en veranderen.
- **Neuroplasticiteit**:
 - Neuroplasticiteit, het vermogen van de hersenen om te veranderen en zich aan te passen, ondersteunt het idee dat persoonlijkheid niet statisch is. Veranderingen in de hersenstructuur en -functie door ervaring kunnen leiden tot veranderingen in persoonlijkheid.

### 7. **Praktische Implicaties**
- **Therapeutische Interventies**:
 - Psychotherapie, waaronder cognitieve gedragstherapie (CGT) en dialectische gedragstherapie (DGT), kan effectief zijn in het bevorderen van positieve persoonlijkheidsveranderingen, zoals het verminderen van neuroticisme of het verhogen van extraversie.
- **Persoonlijke Ontwikkeling**:
 - Zelfhulpstrategieën en persoonlijke ontwikkelingstechnieken, zoals mindfulness, meditatie, en het stellen van doelen, kunnen ook bijdragen aan positieve veranderingen in persoonlijkheid.

Met andere woorden: Er is voldoende bewijs dat mensen veranderbaar en ontwikkelbaar zijn. Chat GPT: ’Deze veranderingen kunnen worden beïnvloed door levensgebeurtenissen, bewuste inspanningen en interventies, en door de natuurlijke ontwikkeling en rijping van een persoon. Persoonlijkheidsverandering is dus mogelijk.’

Birkman is voor mij hierdoor overigens niets aan autoriteit kwijt. Het is een prachtige methode en deze inzichten bieden juist aanknopingspunten om de testen uit de Birkman-stal te upgraden. Bij veranderingen in de persoonlijkheid kan Birkman geweldig veel ondersteuning bieden. Het heeft gewoon het grote voordeel dat het geen persoonlijkheidstest is, maar meer een test die beschrijft waar je goed in bent en wat je er voor nodig hebt om je kwaliteiten maximaal te kunnen benutten.

En wat ook goed gezien is door Roger Birkman, is het idee dat de omgeving zeer bepalend is voor het gedrag dat je laat zien. De behoeftemetingen in zijn testen zijn echt een extra dimensie ten opzichte van veel andere testen.

Birkman-consultants hoeven dus niet zo’n punt te maken, wat mij betreft, van de veranderbaarheid. Het maakt voor de inhoudelijke strekking van de rapportages weinig uit. Die blijven kraakhelder.