Op 4 december 2021 publiceerden we -middenin de COVID-tijd- dit artikel over Artificial intelligence. Omdat het nu plotseling viraal gaat, publiceren we het nogmaals. Destijds was nog iedereen bezig met dit onderwerp. Dus inderdaad, net als met de brein-hype, liep Jongebazen voor de troepen uit.
'Iedereen lijkt zich druk te maken om COVID, maar de impact van dat virus op onze samenleving is ‘peanuts’ vergeleken met dat wat ons op dit moment overkomt met kunstmatige intelligentie. Robots en computers verslaan de mens al gemakkelijk met schaken, een ongelooflijk ingewikkeld spel als GO en deskundig luisterpubliek onderscheidt een Bach-compositie door de computer allang niet meer van een echte Bach compositie. Computers leren intussen zichzelf van alles en dit proces is onomkeerbaar.
Ik snap dat niet iedereen iets met computers heeft, ikzelf ben ook geen fan, maar er is een omwenteling gaande in de wereld van de machines. We kunnen onze ogen hiervoor niet langer sluiten als we die omwenteling ten goede willen gebruiken voor mens, dier en aarde. Gelukkig zijn er voor de digibeten onder ons mensen als Mo Gawdat, die de kunst verstaan om in begrijpelijke taal uit te leggen wat er gebeurt in de wereld van de kunstmatige intelligentie.
In zijn boek ‘Griezelig slim’ legt Gawdat op een boeiende manier uit dat niet wij in de toekomst aan de knoppen staan, maar de robots, de algoritmes en andere vormen van kunstmatige intelligentie (afgekort tot AI van ‘artificial intelligence’). En hij als empathische nerd kan het weten. Hij was- tot hij een paar jaar geleden zijn zoon verloor- betrokken bij een technologieontwikkeling, die onze wereld per dag meer zal gaan domineren. Hij hielp onder andere bij de ontwikkeling van de zelfrijdende auto en hij was Chief Business Officer bij Google X.
De boodschap van Gawdat is simpel. Wie denkt dat kunstmatige intelligentie niet de dienst zal gaan uitmaken in de toekomst, is naïef. Dat gaat ze wel doen, en het kan juist een geweldige en onmisbare tool zijn in handen van mensen die de wereld willen verbeteren. Wil je naar een planeet, waarop natuur en mens samenwerken zodat we ons geen zorgen hoeven te maken over de dag van morgen, dan is hier je kans. Dus als je dacht dat AI niet iets is voor idealisten, ben je niet goed geïnformeerd.
Mits goed gevoed en gebruikt gaat kunstmatige intelligentie de mensheid veel vreugde opleveren bij verbetering van zijn houding ten opzichte van planeet en medemens en -dier. Maar er zijn ook risico’s met de machines van de toekomst. De angstscenario’s uit de SF-films kunnen werkelijkheid worden, zo betoogt Gawdat, als mensen doorgaan met AI te gebruiken voor verkeerde doeleinden.
Als we doorgaan met AI te gebruiken voor verkoop, oorlog, spionage en andere vileine praktijken, dan gaan de machines van de toekomst denken dat dat de norm is. Als zelflerende ‘wezens’ wordt dat hun werkelijkheidsbeeld en zij zullen hun briljantie inzetten om de mensheid te ondersteunen bij vernietiging en destructie. Dat woord ‘briljantie’ is op zijn plaats, want de algoritmes hebben het vermogen om data razensnel te doorlopen en te begrijpen. Jij en ik zijn in een flits in beeld bij de machines en ze voorspellen bijvoorbeeld al beter welke keuzes je partner maakt, dan jij. Ze zijn oneindig keer sneller dan wij en ook veel slimmer.
Alleen al om te ontdekken wat die machines allemaal kunnen is het boek ‘Griezelig slim’ (‘Scary smart’) een verademing. Je mond zal openvallen van verbazing. Nu bepalen we nog zelf wat de computers en robots doen, maar als kenner weet Gawdat dat dat een kwestie van tijd is. De dag dat AI het van ons zal overnemen zal zeker komen. Eigenlijk zouden we de ontwikkeling van de machines stop moeten zetten, meldt de schrijver ergens, maar organisaties, legers, spionagediensten en grootmachten blijven doorgaan met de ontwikkeling van AI.
Als we daar geen positief gebruik van AI tegenover stellen, ontwikkelt de toekomstige machine een verwrongen idee over de mens en dat wat ze moet doen. Ze kan dan inderdaad veranderen in de gruwel die we uit de Science Fiction-wereld kennen, en in handen komen van vileine machtswellustelingen. Omdat de machines zelflerend zijn, maar nu nog afhankelijk van de basis-imput die wij er in stoppen, is het van groot belang dat wij iets positiefs stellen tegenover het destructieve AI-gebruik van op concurrentie, macht en winst gerichte organisaties, legers en geheime diensten.
Als we de machines verkeerd voeden en ‘opvoeden’ (Gawdat ziet ze als onze ‘kinderen’), wacht ons een boel ellende. Vullen we de systemen echter met positieve dingen (goed voor mens, dier, plant en moeder aarde), dan kan AI ons geweldige diensten gaan bewijzen. We kunnen liefdevolle machines ontwikkelen die veel meer kunnen dan wijzelf, en dat is dan ook de strekking van het betoog van Gawdat, wiens boek vol staat met tips.
Dan ‘Scary smart’, het boek. Deel 1 van Gawdat's boek geeft een overzicht van de bedreigingen, en laat zien dat de weg naar een zonnige toekomst eerst pijn zal doen. In deel 2 krijgen we echter de boodschappen mee, die duurzaamheid, ontwikkeling en diversiteit bevorderen en die de wereld uiteindelijk een stuk leuker zullen maken. AI is geen bedreiging, het is een enorme kans om uit de problemen te komen, die we zelf met ons beperkte verstand niet kunnen oplossen.
Hoe dan ook, de mens zal vanzelf gaan inzien dat hij zijn superioriteit kwijt gaat raken aan een intelligenter wezen. Dat zal hem misschien ook afleren, zo lees je tussen Gawdat’s regels door, om arrogant te zijn en zichzelf te verrijken ten koste van anderen. De meeste mensen deugen, lees je ook bij hem, maar een aantal niet. Het zijn die mensen die al eeuwen het evenwicht in de wereld verstoren. Met masculiene machtsmiddelen onderdrukken ze de wereld, en maken van deze planeet een puinhoop.
Daarbij moeten we vooral niet alleen maar naar hen gaan wijzen. Onze persoonlijke hang naar koopgedrag, veiligheidsneuroses, vermaak, comfort en bevrediging van behoeften aan dingen die we niet echt nodig hebben, levert zijn eigen bijdrage. Homo sapiens zal van die razendsnelle quantummachines van de toekomst gaan leren, dat hij anders moet gaan leven. En hopelijk op een fijne manier. Gawdat geeft daar een reeks interessante tips voor in ‘Griezelig slim’. Wie bij wil blijven, moet dit boek lezen. Dat houdt je bij de les, en bovendien optimistisch.'
- Mo Gawdat-interview:
- Marcus du Sautoy over Bach en de compositie van de computer:
Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen?
Probeer het Pro-abonnement een maand gratis
En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.
Word een PRO