De redactie van InnovatiefOrganiseren wenst u een voorspoedig 2016! Graag willen we dit nieuwe jaar beginnen met een mooie, positieve gedachte.
Als organisatieadviseur hoor ik regelmatig van managers en medewerkers de verzuchting: ‘wij willen wel innovatiever organiseren, maar onze directie wil niet veranderen, wat kan ik zelf doen om zaken in beweging te zetten?’. Eigenlijk gaat deze vraag over (persoonlijk) leiderschap. Want als je echt iets wil, dan moet je jezelf richten op het doel dat je wilt bereiken en niet op de belemmeringen die mogelijk op je weg kunnen komen. Op YouTube staat een mooi filmpje dat laat zien hoe één jongen, door het goede voorbeeld te geven, mensen in beweging krijgt:
https://www.youtube.com/embed/GPeeZ6viNgY
Een mooie beschrijving van leiderschap geeft Seth Godin in zijn boek ‘Tribes’ (2009): ‘uiteindelijk zijn mensen het makkelijkst de kant op te leiden die ze altijd al op wilden’. De leider is dan degene die deze onderstroom aanvoelt en omzet in actie. Godin: ‘leiders zien wat anderen negeren en pakken het op, zij veroorzaken de dingen waar anderen op moeten reageren, zij brengen daardoor verandering’. Het jongetje in het filmpje is dus slechts de katalysator waardoor de bestaande individuele gevoelens van de noodzaak tot handelen worden omgezet in gebundelde actie. Het jongetje denkt niet aan de onmogelijkheid van de uitdaging, maar alleen aan het doel dat hij wil bereiken en daarmee inspireert hij anderen.
Godin: ‘als je denkt dat leiderschap alleen voor anderen is, dan heb je het mis, we hebben jou nodig om ons te leiden’. Wacht dus niet op het topmanagement, maar begin morgen met het geven van het goede voorbeeld en richt je eigen werk in zoals jij denkt dat het moet. Jouw verandering leidt eerst tot discussie, dan tot volgers en uiteindelijk ben jij de katalysator van de benodigde verandering!
Lees ook mooie citaten over - persoonlijk - leiderschap die ik regelmatig via Twitter @ericalkemade verstuur.
Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen?
Probeer het Pro-abonnement een maand gratis
En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.
Word een PRO
Doe het uit je intrinsieke motivatie, wat de meest krachtige vorm is om draagvlak te creëren. Durf te ondernemen, anders blijft het een droom.
Een ander mooi voorbeeld is de film "Taare Zameen Par, Like Stars on Earth" (2007). Hier zet een leerkracht zich in om het talent van een, in isolement geraakte, leerling tot bloei te brengen. De film toont hoe scepticie uiteindelijk overtuigd raken van zijn aanpak.
Organisaties en samenlevingen worden steeds multi cultureler. Daarbij kent elke cultuur ook zijn specifieke waarden en normen. Door deze te respecteren, de overeenkomsten te onderkennen en onder te brengen in gezamenlijke waarden en normen wordt veranderen onderdeel van de dagelijkse gang van handelen.
Wat rest zijn gezamenlijk gedragen doelen, inspiratie en motivatie. Door het voorbeeld te geven halen we angsten weg en inspireren we. Getuige het korte filmpje "The tree".
Als eenling kun je verandering in gang zetten, mits je als eenling geloofd in de gestelde doelen, en dit ook uitdraagt. Denk aan hoe Martin Luther King met zijn historische uitspraak " I have a dream" een hele natie inspireerde om te veranderen.
Inderdaad een organisatieverandering kan ik, en dus eenieder, in m’n eentje in gang zetten. Een belangrijke vraag is echter: “Hoe bekom je een blijvende organisatieverandering, een duurzame transformatie?”
Ook die ene jongen in de video clip heeft uiteindelijk, om zijn doel te bereiken, voor de verandering die hij in gang zet, heel wat hulp van anderen nodig. Wat ik wel verwonderlijk vind, en de boodschap van de clip ietwat ontkracht, is dat zijn wit hemd tijdens de langdurige inspanning zo ‘omo/dash/ariel-wit’ gebleven is, maar dit geheel terzijde. Bovendien gaat het in het filmpje om het opruimen van een omgevallen boom die de weg verspert; dat is een éénmalige actie en dus eigenlijk geen goede metafoor voor een organisatieverandering.
Seth Godin heeft het ook bij het rechte eind met z’n stelling. De onderliggende en belangrijke vraag is echter: “Is die kant van de minste weerstand wel de kant die deze mensen (én de organisatie) voor hun eigen bestwil echt nodig hebben”. Mijn onderstroom heeft mij al meermaals naar zaken geleid die echt niet goed waren voor mijn geestelijke en/of lichamelijke gezondheid, maar dit geheel terzijde. Dus een waarschuwing is hier wel op z’n plaats: de onderstroom leidt niet altijd naar de broodnodige transformatie! En, nogmaals inderdaad, leiderschap is heus niet alleen voor ‘de anderen’. Wat Seth stelt schreeuw ik al jaren van de daken: “The Creative Interchange Process Is the Leader!” Wacht dus niet op topmanagement, ‘be de change you want to see in the world’ en beleef creatieve wisselwerking van binnen uit! Jouw verandering leidt dan hopelijk niet tot een discussie, maar tot een dialoog. Meestal is dat, bij veranderingen door de basis ingezet, een ‘cruciale dialoog’. Die is ook nodig en dient succesvol afgesloten te worden, want als puntje bij paaltje komt dient ook het topmanagement te transformeren, anders sterft jouw ‘eenzame’ verandering een vroege dood; of komt ment hoogstens tot een steriele ‘kanteling’ (waarna de organisatie nu op de andere zijde te apegapen ligt). Dus indien de meerderheid van de organisatie, met inbegrip van het topmanagement, niet mede transformeert is er van blijvende positieve organisatieverandering geen sprake.
Creatively,
Johan