Wederom een mooi artikel over een minder fraai onderwerp. Ik ben in gesprek gegaan met leden uit de commissie Elias en merkte daar een beperkte sense of urgency en een reactie van 'we hebben ons werk gedaan'. Hoewel de commissie in ieder geval de symptomen goed heeft durven benoemen wordt het vinden en oplossen van de problemen gemeden. Ook electoraal komt het vaak niet goed uit om te diep in te gaan op de misstanden bij de overheid: Projecten zijn meestal politiek geladen en geïnitieerd vanuit het kabinet bijvoorbeeld.

Overigens pleit ik voor gerationaliseerde manier van vaststellen van projectsucces. De laatste 10 jaar zijn de factoren waarop een project faalt onveranderd, net als het percentage projecten wat faalt - door hierop te meten kunnen we een projectsucceskans geven. Er is veel interesse voor, al merk ik bijvoorbeeld bij de grote IT leveranciers opvallend veel weerstand - meer succesvolle projecten levert mogelijk minder omzet op. Het is dus ook een kwestie van willen verbeteren - hopelijk is de tijd er nu echt rijp voor.

Tja, de interventie leggen op het niveau van gevolgen en consequenties verandert weinig tot niets aan een andere mi fundamentele oorzaak van ICT falen. Da's geen financieel issue, maar een perceptie issue. ICT wordt inhoudelijk slecht aangestuurd, omdat opdrachtgevers het onderwerp afdoen als iets met computers, dus iets voor systeemontwikkelaars. Silo's in denken belemmeren multidisciplinaire it projecten, omdat die niet als multidisciplinair worden gezien, maar louter als automatisering. Et Viola men automatiseert er naar hartelust op los en het resultaat is vaak slecht of er is geen resultaat. De communicerende mens is zelden onderdeel van het geheel. Terwijl IT juist meer bij de mens zou moeten aansluiten ipv bij softwarehandleiding. Financiële debacles zijn een gevolg van oud silodenken. Ze zijn niet de oorzaak. En wat doet Den Haag? Die gaat voor financiële symptoombestrijding.

Onderstaande verzameling kenmerken laat zien wat nodig is om snelheid te krijgen in projecten en organisatieveranderingen:
- veiligheid (geen politiek gedoe);
- mandaat (management zorgt voor draagvlak);
- vakmanschap (een bekwame projectleider en deskundigheid van betrokkenen);
- verantwoordelijkheid (en dus ook onafhankelijk durven zijn);
- standaardcomponenten (her)gebruiken (en beperk het aantal wijzigingen).

Deze trefwoorden zijn vooral gericht op inhoud en context van een project en organisatieverandering. Deze samenvatting bevat een interessante contradictie met de samenvattende en vooral bestuurlijke aanbevelingen van de commissie Elias waar wordt gepleit voor een bureau ICT-toetsing, centraal kosten- en batenoverzicht en verbeteren van contractmanagement.

http://www.blogit.nl/snelheid-in-projecten-is-een-ideaal-voor-organisaties

Wat mij triggert aan dit dossier is dat het ook hier weer om gedragsverandering gaat. Zoals de commissie Elias op de 1e pagina haar eindrapport constateert ‘dat vooral de cultuur rondom ICT-projecten bij de overheid niet deugt’. En hoe pak je dat aan: juist door te focussen op moeten (straf, afkeuring, schade, mislukking). Anders gezegd: op het vermijden van onlust waarbij regels, procedures en controle de hoofdschotel zijn. Rule based dus. Terwijl iedereen weet dat een focus op willen (beloning, goedkeuring, glorie, erkenning) vele malen succesvoller is - zeker in een omgeving waar vakmanschap, vertrouwen en verbinding dominante waarden zijn. Want bij 'willen' is het verkrijgen van lust dominant– waarbij energie, inspiratie, ownership en belief sleutels zijn. Value based dus!

Er mist dus een cruciaal hoofdstuk in het rapport Elias. Namelijk een hoofdstuk over de toekomst. Hoe Nederland er in 2020 uitziet als we ons ICT-huiswerk nu netjes gaan doen. Met daarin een centrale rol voor de verschillende maatschappelijke vraagstukken. Waarbij ICT absoluut een conditio sine qua non is om zo waarde te creëren in die verschillende domeinen van ondernemen, zorg & welzijn, mobiliteit, onderwijs & cultuur, fysieke leefomgeving, veiligheid, sociale sector, etc. Om zo in de sfeer van Covey te beginnen met dat eindbeeld voor ogen. In de sfeer van ‘als we dit willen realiseren als land, dan …’. Waarbij je dat hogere doel dan ook centraal stelt om zo te voorkomen dat we vervallen in het oude gedrag waarbij de verschillende instituties en koninkrijkjes dominanter zijn dan dat gemeenschappelijke resultaat. Gericht op het behoud van welvaart en welzijn door nú ander gedrag te laten zien. Met heldere opgaves voor alle verschillende stakeholders om zo schouder aan schouder te staan voor de realisatie van die ICT-agenda 2020. Waarbij we niet alleen de mond vol hebben van vermeende verspilling van onze Belastingcenten, maar vooral oog hebben voor de te verzilveren kansen. En wat dat dan allemaal voor moois oplevert voor de BV Nederland als we daar nú fors op investeren …

Spijtig dat we die handschoen niet oppakken!