Holacracy te dogmatisch?

Cover stories · Interviews

Nederland lijkt een vruchtbare bodem voor holacracy. Inspraak, autonomie en zelfsturing sluiten goed aan bij de ‘Rijnlandse genen’ en bij de ontwikkelingen van dit moment. Maar het strakke jasje van de vele regels voelt ook wat Amerikaans aan en knelt hier en daar.

Te dogmatisch, zeggen sommigen.

Een discussie met een pionier van het eerste uur, een enthousiaste maar kritische gebruiker en een genuanceerde adviseur.

De allereerste

‘Een paar jaar geleden kende ik iedereen in het wereldje van mensen, bedrijven en andere organisaties in Nederland die met holacracy bezig zijn, nu niet meer. Dat zegt al wat. Toch zitten we volgens mij nog steeds in de pioniersfase, met de nodige hobbels. Ik hoop dat we het concept door steeds meer ervaringen op te doen, tot volle wasdom kunnen brengen. Het zou ...

Bart Stofberg
De zeven principes zijn natuurlijk allemaal heel sympathiek, redelijk en aansprekend. Maar de kernvraag is hoe besluiten daadwerkelijk worden genomen. Bij de ervaringen die ik heb met holacracy, doorvoelde ik ineens heel helder hoe Lenin ooit aan de macht is gekomen. We lijken hier meer vertrouwen te hebben in de regels dan in de mensen en dat is een eng uitgangspunt. Ik moet wel slikken als valide zorgen om formele redenen (geen wijzigingsvoorstel) niet ontvankelijk worden verklaard. De overeenkomsten met radencommunisme, besluitvorming in een hiërarchie van formele overleggen (met raad als in gemeenteraad, maar dan sturing van onder naar boven, het Russische woord voor raad is sovjet, de opperste sovjet is de hoogste raad) is best groot. Wat vinden anderen daarvan?
Ronald Molag
Lid sinds 2019
Mooi stuk, journalistiek artikel met nuance en diepgang.
Ruben Timmerman
Inderdaad een goed stuk! Ik kan me in te kritiek op het dogmatische niet vinden voor waar het om het systeem Holacracy gaat: het is maar net hoe je er zelf mee omgaat, en hoe je jouw Holacracy evolueert. Ook qua software kun je alle kanten op.

HolacracyOne is inderdaad beschermend en ik denk dat dat absoluut nodig is. Scrum is dat ook, en is daarom een groot succes. Agile is dat niet, en is daardoor verworden tot iets dat iedereen zegt te doen maar het betekent voor iedereen iets anders.

Verder kun je Holacracy prima gratis implementeren (maar ik zou wel een ervaren coach inhuren als je je kans op succes wilt vergroten), je kunt alleen geen geld vragen voor het adviseren erover zonder er een licentie voor te halen (goed, want kwaliteit is daar extreem belangrijk) én een kick back fee te betalen. Die fees zijn naar mijn mening te hoog, maar ze staan adoptie niet in de weg en het wijzen ernaar ervaar ik eerlijk gezegd als "petty": kies dan een ander systeem :)

Dat veel geleend is van Sociocracy kan, maar eerlijk gezegd lijkt Holacracy nog meer op de manier waarop Linux (als open source systeem / samenwerking) georganiseerd is. Ook "petty" en vooral irrelevant wat mij betreft: alles leent van alles en zo hoort het ook, dat is de definitie van creativiteit, doorontwikkeling.
Tom van der Lubbe
Beste Bart
Dank voor je reactie. Ik had de commentaren niet gezien, dus daarom nu pas mijn reactie.
Ik weet niet of je reactie specifiek aan mij als "gebruiker" van Holacracy gericht is, maar wil er wel op reageren.
Ik ben van mening, dat de inhoudelijke feedback voorop moet staan en belangrijker moet zijn dan de vorm.
De "spelregels", die binnen Holacracy gebruikt worden, zijn bij ons een leidraad, maar worden niet dogmatisch gehandhaafd. Dus simpel voorbeeld: Als we er achter komen, dat bij een voorstel nog iemand wat vergeten is, dan kan de facilitator de vraag alsnog laten stellen.
De vorm boven de inhoud stellen zal namelijk alleen er toe leiden, dat de acceptatie van zelfsturing afneemt en dat is nu juist wat je niet wilt. Het doel is, dat iedereen het als een middel ziet waarmee iedereen zich kan inbrengen.
Ik hoop, dat je hier wat aan hebt. Je bent ook altijd van harte welkom bij ons een werkoverleg (Tactical) bij te wonen. (https://www.viisi.nl/zelfsturende-teams/)
Hartelijke groet, Tom
Tom van der Lubbe
Beste Ruben
Fijn, dat je het ook een goed stuk vindt en dank voor je feedback.
Ik loop de punten even door, hoewel ik denk dat in het artikel zelf best al ingegaan wordt op de punten.
1) "dogmatisch", jij noemt het "beschermend": Het ondertekenen van de "constitution" is belemmerend, vooral voor grotere organisaties, omdat het de handtekening van de CEO nodig heeft.
Ik zeg in het interview dat ik het ondertekenen van de constitution in tegenstrijd vind met "safe enough to try" principe en en met het doel zelfsturing te promoten. Ik denk dus meer vanuit het doel ook grote bedrijven te overtuigen met Holacracy aan de slag te gaan.
Ik citeer Diederick Janse uit hetzelfde interview: "Janse toont zich wel een voorstander van een soort "voorportaal" van Holacracy, ook met Robertson - die is daar niet zo'n voorstander van. Een ontwikkeling zoals bij bol.com vind ik zelf een verrijking. Ik begrijp wel dat de ceo zo'n constitution niet op voorhand ondertekent. Die wil eerst zien hoe zich dat ontwikkelt... etc."
2) "fees": Goed, dat jij de fees (voor de consultants) ook te hoog vindt. Ook hier argumenteer ik vanuit de Purpose van Holacracy zelf. Zoals jij weet hebben wij Holacracy met Diederick geimplementeerd en werken met Koen Veltman samen, dus betalen permanent externe adviseurs. En wij verdienen ons geld met hypotheekadvies, dus ik praat hier niet vanuit eigen belang, hoogstens voor bedrijven als Energized en concreet voor mensen als Diederick Janse en collega's.
3) "Sociocratie": Of het verwijzen naar je inspiratiebronnen zoals jij het noemt "irrelevant" is, betwijfel ik. Enerzijds vind ik het noemen van bronnen altijd verhelderend en ook gebruikelijk, anderzijds vind ik de vergelijking interessant, omdat sociocratie wel een meer open source structuur heeft. Voor iedereen die het interessant vindt, verwijs ik naar: https://nl.wikipedia.org/wiki/Sociocratische_kringorganisatiemethode en dan kan iedereen zelf beeld vormen.
Afsluitend weet ik niet of het woord "petty" wat als "pietluttig" of "onbetekenend" vertaald wordt, passend is. Ik ervaar de discussies met Diederick, met wie ik het, zoals in het interview ook naar voren komt zeker niet altijd eens ben, als zeer verrijkend.

Meer over Innovatief organiseren