Brengt de deeleconomie anarchie in de supply chain?

Walther Ploos van Amstel vraagt het zich af op Logistiek.nl:

Goede vriend Tom vertelde twintig jaar geleden al dat hij elke maand wel ergens naar toe ging en dan zijn woning met andere leuke mensen deelde via het internet. Hij ging naar San Francisco, Hong Kong, Parijs en New York. Ik vond het een raar idee om vreemde mensen in mijn huis te laten. Tom kwam steevast met de mooiste verhalen thuis. Hij hield van delen.

Delen

Tom is niet de enige, de deeleconomie groeit snel. We delen onze huiskamer als unieke restaurantlocatie. We delen onze auto's en bootjes. En, we delen onze spullen en menskracht. 'Niet delen...  da's pas armoede', staat op Deeleconomie.nl.

Niet alleen delen we vaker, we kopen en verkopen ook steeds meer van en aan elkaar. Elke dag worden op Marktplaats.nl meer dan 350.000 nieuwe advertenties geplaatst. In januari van dit jaar werd de 800 miljoenste advertentie geplaatst. En dat gaat om groot geld. Marktplaats is goed voor 10 miljard euro per jaar, waarvan bijna 7 miljard tussen consumenten onderling wordt verdeeld. Dat is net zoveel als alle andere webwinkels bij elkaar verkopen.

Uitdaging logistiek pakjes

De eerste logistieke uitdaging is hoe we al die pakjes slim en schoon van de ene consument naar de ander krijgen, en zelfs weer terug als we de producten even delen; local-for-local.

De traditionele pakketbezorgers krijgen daarbij concurrentie van slimme ICT-clubs als UberRush, een zusje van van Google's taxiplanner Uber, Shutl, dat werd overgenomen door eBay en GoGoVan. Zij regelen het leveren van een pakje met het gemak waarmee je een taxi boekt. Die taxi kan meteen komen en direct leveren, of een pakje ophalen en later vandaag of morgen afleveren. Lokale, ervaren koeriers doen het werk. Inmiddels speelt DPD hierop in met diensten gericht op consumenten.

Planning niet eenvoudiger

Als één op de twee producten in de deeleconomie rouleert dan heeft dat ook direct gevolgen voor de logistiek stroomopwaarts. Hoe houd je als leverancier greep op de prijs, de verkoopvolumes, de garantie op producten en de aansprakelijkheid? Het maken van de sales and operations planning wordt er niet eenvoudiger op. Bij elke nieuwe productintroductie moet je je afvragen wat de tweede en derde generatie deelmarkt gaat doen. Het samenspel tussen logistiek, product management en marketing is cruciaal.

Verdienmodellen

De deeleconomie stimuleert ook nieuwe verdienmodellen die zijn gebaseerd op gebruik en niet op bezit en verbruik. De deeleconomie jaagt de ontwikkeling vande circulaire economie. Voorbeelden hiervan zien we bij Car2Go, OV-fiets, printers van Ricoh, vloerbedekking van Desso, Splash Witgoedverhuur voor studenten en de vereniging van eigenaren die zonnepanelen van Greenchoice plaatst.

Met die verdienmodellen houd je als leverancier greep op de volledig levensduur van het product en de markt. Maar dan moet je wel een bijpassend, op prestaties gebaseerd logistiek concept voor die levensduur kunnen bieden; performance based logistics. Omdat de gebruiker alleen nog voor de geleverde service betaalt, is het belangrijk om hoogwaardige producten te maken die het lang blijven doen, zonder reparaties of vervanging. Bovendien moet je precies weten waar jouw producten zijn, wat ze hebben gepresteerd en wat ze nodig hebben.

Eerlijk delen

Bij Airbnb, maar ook bij andere aanbieders in de deeleconomie, gaat het, anders dan in de traditionele economie, eerst om reputatie, vertrouwen en gunnen en dan pas over de prijs. Het gemak waarmee we onderling zaken kunnen doen betekent dat ook oplichters hun weg hebben gevonden in de deeleconomie. Als blijkt dat weinigen delen en velen nemen, dan werkt de deeleconomie simpelweg niet. Eerlijk delen duurt het langst.

De nieuwe deeleconomie roept veel vragen op over juridische aspecten, belastingen, regelgeving en bescherming van consumenten. Goede spelregels ontbreken nog. Hoe gaan we met garanties en productaansprakelijkheid om? Je wilt toch ook wel graag weten met wie je deelt? Wie volgt straks waar alle producten in keten zijn? Worden de logistieke dienstverleners de nieuwe 'grenswachten' van de deeleconomie? We staan nog maar aan het begin van alle veranderingen die de deeleconomie gaat betekenen voor logistiek. Of denkt u daar anders over?

Walther Ploos van Amstel.