Wanneer mogen voetgangers zelf meepraten over voetgangersbeleid?

Van 7 tot 10 oktober is Rotterdam de trotse gaststad van de conferentie Walk21. Honderden experts uit de hele wereld praten met elkaar over hoe je steden beter kunt inrichten voor voetgangers. En dat is nodig, het wordt steeds drukker op straat en in het verkeer. Lopen is een goede oplossing om steden leefbaar en aantrekkelijk te maken.

Uit nieuwe cijfers van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) blijkt dat Nederlanders tussen 2010 en 2017, 4,1 procent meer zijn gaan lopen. We lopen vooral meer én verder in onze vrije tijd.

Ondanks het groeiende belang van lopen blijft het beleid daarbij achter. De International Federation of Pedestrians kwam met een snoeiharde tweet na een bezoek aan Amsterdam: "Low speeds and quiet streets but lots of work to be done to clear up clutter on sidewalks. Too much priority to cycling in the last decades. The #walkability journey is just beginning!"

Waarom gaat het zo moeizaam? De organisatie MENSenSTRAAT kwam met een analyse. MENSenSTRAAT is een vrijwilligersorganisatie die in zes jaar een plaats heeft verworven op het snijvlak van verkeersveiligheid en openbare ruimte. De conclusies: voetgangers kunnen nergens meer mee praten over voetgangersbeleid.

Ruimte voor Lopen

Op 9 oktober 20129 wordt tijdens WALK21 het Platform Ruimte voor Lopen gepresenteerd. MENSenSTRAAT is hierin een van de partners en steunt van harte dit initiatief. Helaas is het vooralsnog vooral gericht op meer lopen (voor wie die keuze heeft) en de maatschappelijke voordelen van lopen. Het heeft nog nauwelijks aandacht voor veilige ruimte en noodzakelijke voorzieningen voor alle soorten voetgangers, van jong tot oud.

De kleine vrijwilligersorganisatie MENSenSTRAAT komt op voor de belangen van de brede, heel diverse groep van mensen te voet, die van de straat gebruik (willen) maken. Bijvoorbeeld voor kinderen en ouderen is de straat steeds minder aantrekkelijk geworden. Zij hopen dat dit aspect ook onderdeel zal worden van het Platform. Professionele belangenbehartiging hiervoor ontbreekt jammerlijk, terwijl die er wel degelijk is geweest.

Professionele belangenbehartiging

Er waren zo’n twintig jaar geleden twee kleinere voetgangersorganisaties: Kinderen Voorrang en de Voetgangersvereniging. Gestimuleerd door het Ministerie fuseerden zij met het grotere VVN tot 3VO: een nieuwe organisatie met nieuwe statuten, met oog voor duurzaam veilige inrichting voor de voetganger en inclusieve mobiliteit. Bij de twee kleinere partners werkten samen zo’n 20 medewerkers, en zij brachten bij de fusie menskracht, expertise en hun subsidiedeel in.

Aanvankelijk werd de brede doelstelling nagestreefd, maar al ras werd 3VO weer omgedoopt in VVN en verlegde deze weer steeds meer de focus op gedragscampagnes. Er was geen aandacht meer voor veilige loopruimte en andere vormen van inrichting en regelgeving ten gunste van de voetganger. Intussen werkte de professionele Fietsersbond met succes aan een stevige fietsagenda in steden.

Dit jaar worden bij VVN de statuten geheel gewijzigd, en is er geen spoor meer over van het oorspronkelijke 3VO. De professionele belangenbehartiging voor de voetgangers is hiermee definitief verdwenen. MENSenSTRAAT roept de politiek en overheid op om te zorgen voor een evenwichtige toekomst van Ruimte voor Lopen door de eerdere bescheiden voetgangersgelden voor belangenbehartiging voor verkeersveilige ruimte weer terug te laten komen.

Walther Ploos van Amstel.