Uitbreiding Panama Kanaal: grote kansen voor Trans-Atlantische versketens

President Ricardo Martinelli van Panama brengt deze week een werkbezoek aan Nederland. Het bezoek staat in het teken van de bilaterale en economische betrekkingen. Martinelli vandaag door minister-president Rutte ontvangen voor een werklunch op het Catshuis. Bij deze lunch was ik aanwezig om te spreken over Trans-Atlantische samenwerking. 

Verder heeft hij gesproken met burgemeester Aboutaleb van Rotterdam en met het Nederlandse bedrijfsleven over samenwerking. Panama en Nederland blijken elkaar veel te bieden te hebben in handel en logistiek. Panama is een klein land met 3,5 miljoen inwoners en vooral bekend van het 100 jarige Panama Kanaal. Panama heeft een ongekende economische groei achter de rug in de afgelopen 10 jaar met een gemiddelde groei was 8,5% per jaar.

Panamakanaal

In 2015 gaat het verbrede Panamakanaal open en kunnen er grote containerschepen met 13.000 containers doorheen varen. Panama kan hierdoor de logistieke hotspot worden voor de Midden-Amerikaanse regio met de allure van Singapore en Dubai.
De zeehavens van Panama vervoeren 7 miljoen containers per jaar. Dat loopt op naar meer dan 12 miljoen in 2020; vergelijkbaar met Rotterdam. Nu al komt 24% van het bruto nationaal product van Panama uit de logistieke sector. Nederland en Panama kunnen samen inspelen op de verschuiving in handelsstromen na 2014.

Gateway to Europe

Van de export uit Midden-Amerika is 85% ‘food’. Nederland is, met een aandeel van 10 procent in de export van Panama, de grootste importeur na de Verenigde Staten. De export van Panama naar Nederland kan groeien van nu 1 mrd US-dollar naar 3 tot 4 mrd US-dollar in 2030, en van 20.000 gekoelde containers naar meer dan 100.000 containers per jaar.

Nederland kan Panama verbinden als ‘gateway to Europe’. De Nederlandse groothandel en veilingen in groenten, fruit, bloemen, planten, vlees en vis bieden de producenten in Midden-Amerika een sterke commerciële polsstok naar 500 Europese consumenten. Samenwerking op commercieel vlak betekent betere prijzen voor de producten en meer mogelijkheden voor waardecreatie.

Naast een sterke handelspositie en internationale financiële instellingen, beschikt Nederland over innovatieve versnetwerken naar alle Europese markten. De combinatie van een luchthaven en grote zeehavens in Nederland, verbonden met Europese netwerken in railvervoer, binnenvaart en wegtransport biedt unieke voordelen. De handelssector is groot geworden door onderlinge samenwerking. Hoogleraar aan de Vrije Universiteit, Peter Nijkamp, pleit ervoor dat het netwerk van greenports in Nederland dezelfde mainport status krijgt als Rotterdam en Schiphol.

Sterke regio

Landen in de regio, zoals Mexico, Costa Rica, Panama, Guatemala, Honduras, Nicaragua en El Salvador, hebben hun krachten gebundeld in de Central American Common Market  (CACM) en Central American Free Trade Agreement (CAFTA-DR).  Europa heeft een handelsovereenkomst met de regio in de Trade agreements European Union-Central America Association Agreement (EU-CAAA). De deuren voor handelssamenwerking met de wereld staan wijd open.

Panama is nog niet klaar als logistieke hotspot. De Wereldbank geeft Panama een 61e plek op de wereldranglijst van logistieke landen. Nederland heeft een 5e plaats op die ranglijst met landen als Singapore en Hong Kong als toppers. Verbeteringen zijn nodig in de douane-afhandeling, infrastructuur en kennisontwikkeling in Panama om dichter bij elkaar te komen. Maar, is ook echte innovatie nodig in de handelsketen.

Innovatie

De inzet van zeecontainers, in plaats van luchtvracht, voor versproducten als bloemen, planten en fruit neemt sterk toe. Er is veel innovatie in ‘temperature controlled supply chain’ technologie. Dit is duurzamer en leidt tot minder verspilling. Met langere ketens is ook een betere afstemming van de vraag van consumenten op het aanbod nodig en transparante informatie in de handelsketen. Trans-Atlantische logistieke verkeerstorens regelen straks de versstromen tussen Midden-Amerika en de Europese consumenten. Nederland is nu al de ketenregisseur van Europese versstromen. Panama kan die rol nemen voor de Midden Amerikaanse regio. Dit zijn de bouwstenen voor een sterke Trans-Atlantische handelsketen voor versproducten met veel toegevoegde waarde.

Innovatie en kennis

Innovatie is nodig om de voedselveiligheid van veld tot bord te garanderen, het verminderen van de derving in voedselketens, meer duurzaamheid en publiek private samenwerking bij de ontwikkeling van infrastructuur. Nederlandse universiteiten spelen bij deze logistieke vernieuwingen al een toonaangevende rol. Daarnaast is Nederland leidend in de ontwikkeling van systemen voor klimaat- en procesbeheersing, biologische gewasbescherming en natuurlijke bestuiving en de veredeling en vermeerdering van uitgangsmateriaal en landbouwgewassen.

Ik hoop dat president Ricardo Martinelli donderdag met meer dan alleen klompen, kaas en bloembollen naar huis gaat…

Walther Ploos van Amstel