De servicemonteur uitstootvrij de stad in: het idee is prachtig, maar hoe pakt dat uit in de praktijk? Dat onderzoekt de Amsterdam Economic Board samen met de HvA en enkele servicebedrijven in het project Servicelogistiek via hubs. De eerste resultaten zijn veelbelovend. ‘Het was niet echt moeilijk om de directie te overtuigen.’
Servicebusjes
Een kwart van alle bestelauto’s in de stad is een servicebusje. Monteurs hebben te maken met hoge parkeerkosten. Er is een gebrek aan parkeerplaatsen; soms vinden ze er pas één op tien minuten lopen van het adres waar ze moeten zijn. Of ze zijn een half uur onderweg naar het volgende adres, dat maar drie kilometer verderop is. Frustraties daarover gaan gepaard met hoge kosten voor hun werkgevers en onnodige co2-uitstoot in de stad.
Richard Hoving sprak als challenge lead mobiliteit van AEB met Mark Berger van hoveniers- en groenvoorzieningsbedrijf Hoek: “Onze hoveniers rijden vaak met grote auto’s met aanhangwagens door de stad en kunnen niet makkelijk een parkeerplaats vinden. Dat vermindert de productiviteit behoorlijk. Daarnaast is de gemeente behoorlijk aan het doorpakken met het weghalen van tienduizend parkeerplaatsen in het centrum en is het idee dat stadslogistiek in 2025 helemaal emissievrij is. Dat zijn nogal wat uitdagingen.”
Green Deal ZES MRA
Als initiator van de Green Deal ZES MRA, kwam Richard Hoving met Mark Berger in contact. Zo ontstond het project Servicelogistiek via hubs. Het doel: onderzoeken of en op welke manier nieuwe logistieke concepten de genoemde frustraties, kosten én uitstoot kunnen beperken, passend in de emissievrije stadskernen van de toekomst. DOCKR Mobility en servicebedrijf Feenstra sloten zich ook aan bij de projectgroep, evenals de Hogeschool van Amsterdam, omdat dit project nauw aansluit op het HvA-project Gas op Elektrisch.
“In dat project koppelen we servicebedrijven aan aanbieders van zero-emissie-oplossingen”, vertelt HvA-onderzoeker Susanne Balm. “We bekijken hoe ze hun logistiek het best kunnen organiseren, we evalueren het gedrag en de houding van medewerkers en we denken na over nieuwe businessmodellen hieromheen, en hoe we die succesvol kunnen opschalen.”
In april 2020 vulden verschillende servicebedrijven een vragenlijst in, waarmee ideeën voor pilots werden opgehaald. Daaruit kwamen vijf interessante mogelijke oplossingen, waarvan er een werd doorontwikkeld tot pilot: installatiebedrijf Feenstra doet nu een proef met de elektrische vrachtfietsen van Dockr vanaf de hub van verhuisbedrijf Deudekom in Duivendrecht.
Monteurs op de e-bakfiets
Het menselijk aspect bleek het lastigste, vertelt Remco van den Beld, ketenmanager bij Feenstra tegen Richard Hoving: “Een bus of auto is vaak een soort statussymbool voor een monteur. Het is niet makkelijk om zo iemand op de fiets te krijgen. Daarom namen we de monteurs vanaf het begin mee in onze plannen. Zo organiseerden we een dag waarop ze alle fietsen van Dockr zelf konden testen. We lieten zo zien dat zij zeker ook een keuze hadden. De meeste monteurs zijn nu erg enthousiast.”
De businesscase voor de pilot was snel rond, zegt Van den Beld. “Het was niet echt moeilijk om de directie te overtuigen. Wij hebben continu twaalf monteurs in Amsterdam rondrijden. Parkeren kost daar al snel 7,50 euro per uur en dan heb je ook nog eens te maken met een half uur reistijd van het ene naar het andere adres. Bijkomend voordeel is dat we nu de jongens die we we zelf opleiden maar nog geen rijbewijs hebben ook zelf op pad kunnen sturen. Die zijn heel enthousiast. Net als de klanten trouwens.”
Voor de voor de pilot benodigde hub golden een paar voorwaarden: monteurs moesten er hun auto kunnen parkeren en een opstartkoffietje kunnen drinken. Zo kwam het bedrijf bij Deudekom uit.
De pilot vraagt om een andere manier van organiseren. “We moeten een veel betere werkvoorbereiding doen, omdat je niet altijd alles bij je hebt”, zegt Van den Beld. “Daarnaast moeten we zorgen voor goede regenkleding en krijgen de monteurs een vast bedrag per dag om ergens binnen te kunnen lunchen. Normaal deden ze dat natuurlijk vooral in hun bus. Ik ben benieuwd hoe de monteurs de winterperiode straks ervaren.”
De pilot is voor Feenstra aanleiding voor verder onderzoek. “Of we onze ritten in de stad anders kunnen indelen bijvoorbeeld, en slimmer kunnen plannen. En of we ook auto’s bij de hub kunnen plaatsen, zodat de monteur kan wisselen als hij verder weg moet. Dit project in Amsterdam is een prestigeproject, monteurs zijn enthousiast, het gonst door de hele organisatie heen. Als het goed werkt gaan we dit ook in andere vestigingen doen.”
Snel leren van ervaringen
Bij Hoek zitten ze ondertussen ook niet stil, vertelde Berger me laatst. “Bij ons ligt het wat ingewikkelder: wij kunnen niet zomaar overstappen op de bakfiets omdat er ook gereedschap met lange stelen mee moet en soms ook groenafval. Ook hebben wij wat oudere medewerkers, die we stapje voor stapje moeten meenemen. Ik hoop dat er over een jaar een paar van onze hoveniers met bakfietsen of een klein elektrisch vervoermiddel door de stad rijden.”
Onderzoek met studenten
Momenteel doen HvA-studenten een onderzoek bij Hoek om te kijken hoe het toekomstige vervoer daar georganiseerd kan worden. Ondertussen praat Mark Berger ook met de andere bedrijven in het project. “We leren van elkaar en inspireren elkaar. Zo heeft Brinck Meettechniek afspraken gemaakt met een paar eetcafé’s in hun pilotgebied in de stad, zodat medewerkers die normaal in hun bus lunchen daar droog kunnen zitten en wat warms kunnen drinken. Ik vind het heel fijn dat we op deze manier kunnen samenwerken, want vanuit de gemeente komt er weinig hulp. Terwijl zij toch die maatregelen nemen. Dat vind ik wel jammer.”
Bedrijven hebben door de stadslogistieke maatregelen op den duur geen keus meer, zegt Susanne Balm van de HvA: ze moeten in beweging komen. In het project Gas op Elektrisch proberen de onderzoekers te achterhalen wat werkt en wat niet werkt en onder welke voorwaarden het voor de medewerkers plezierig werken blijft. “Het mooie is dat alle deelnemers bereid zijn om hun ervaringen te delen: aanbieders van oplossingen, maar ook de servicebedrijven zelf. Iedereen heeft een klein stukje van de puzzel in handen. Door al die puzzelstukjes bij elkaar te brengen kunnen we erachter komen wat het beste werkt.”
Bron: Amsterdam Economic Board
Foto: Feenstra
Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen?
Probeer het Pro-abonnement een maand gratis
En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.
Word een PRO