Risico management zit in 'de dode hoek' van inkopers

Gezien de vele calamiteiten in de supply chain in de afgelopen jaren is de lage volwassenheid in risicomanagement bij inkopers zorgwekkend. Dit is de conclusie uit onderzoek door KPMG onder 600 inkoopprofessionals wereldwijd. Slechts 4 procent van de respondenten in de industrie heeft supply-chain risico’s volledig onder controle en 16 procent is bijna zover.

In de retail bevindt zich geen enkele respondent in deze twee categorieën van volwassen risicomanagement. Risico management zit nog in 'de dode hoek' van inkopers.

Supply Chain Magazine bericht erover:

‘Het is op zich wel logisch dat producenten met risico’s in de keten worden geconfronteerd’, reageert John Tros, partner bij KPMG Management Consulting. ‘De retail ziet nog veel producten als een commodity die ze toch wel kunnen krijgen. Unilever bouwt echter lange termijnrelaties op met chocoladeboeren. De retail doet dit nog niet voor hun huismerken. Voor de fastmovers probeert de retail de risico’s financieel te hedgen. Maar dit betekent nog niet dat er wordt geleverd bij disrupties in de keten. De retail waant zich nog steeds in een machtspositie. Grote retailers wentelen hun leverrisico’s af op hun toeleveranciers. Maar de retail moet zorgen dat zij de preferred customer of choice worden voor de toeleveranciers en niet elk jaar tien procent in prijsreductie afdwingen.’ Tros geeft aan dat toeleveranciers steeds meer alternatieve kanalen, zoals Zalando en Bol.com, ter beschikking hebben naast de traditionele retail.

Europa loopt achter

In het wereldwijde onderzoek van KPMG komt ook duidelijk naar voren dat de inkoop in de VS en Groot-Brittannië iets voor loopt op het Europese vasteland. De inkoop in Azië is het minst volwassen. Tros: ‘Er bestaat een essentieel verschil tussen de Angelsaksische inkoop en de Rijnlandse. In de VS en Engeland is vanuit strategisch perspectief de inkoop gericht op omzetgroei. Op het Europese continent draait het nog steeds om contractuele besparingen. In Europa is het nog steeds van “Wij zijn de klant en jij bent de leverancier”, terwijl in de VS de inkoop zegt: “Ik moet meer groei realiseren. Kun je me hierin helpen?” Je kunt het vergelijken met innovatie. In de VS zijn bedrijven veel meer bereid innovatie in te kopen, terwijl ze in Nederland geneigd zijn zelf alles te ontwikkelen. In Azië en Japan gaan bedrijven overigens anders met hun leveranciers om. Daar zijn ze bereid risico’s en kennis te delen.’

Financieren supply chain
Een vrij nieuw terrein voor inkoop is het concept van Supply Chain Finance. Volgens KPMG is een groeiend aantal retailers gestart met het overwegen om de betalingstermijn te verlagen door middel van Supply Chain Finance. ‘Ik vind niet dat Supply Chain Finance hét antwoord is. Inkoop moet kijken naar de hele keten. Supply Chain Finance is slechts een van de tools.’ De trend is veelal om toeleveranciers later te betalen. ‘Ik geloof juist dat toeleveranciers genoeg cashflow moeten hebben. Producenten merken eerder dat toeleveranciers in financiële problemen komen. Retail is nog steeds bezig met inkopen op prijs. Kijk in Frankrijk, waar boeren soms pas na een half jaar betaald krijgen en in opstand zijn gekomen tegen de retailers.’

Inkoop en S&OP

In de ogen van Tros is de inkoopfunctie de opvallende afwezige in het proces van Sales & Operations Planning (S&OP). ‘Bij bedrijven is S&OP veelal puur een interne discussie tussen operations versus sales over het matchen van demand en supply. De afwezigheid van inkoop hierin heeft te maken met de nog steeds beperkte strategische rol die inkoop binnen bedrijven inneemt. Inkoop is veelal nog bezig met het realiseren van lagere prijzen of de optimalisatie van een Purchase-to-Payproces. De business zit daar niet altijd op te wachten.’ Tros adviseert de inkoop category plannen vanuit de eindklant in te steken, want dan krijgen ze een ander gehoor vanuit de business. Inkoop moet risico’s in de supply chain aangrijpen om anders te handelen, meer richten op het creëren van waarde dan uitsluitend op het realiseren van besparingen.