Nederland is anno 2021 nog onveranderd een distributieland

Nederland is anno 2021 nog onveranderd een distributieland. Als knooppunt met mainports, airports en greenport bepaalt het goederenvervoer de Nederlandse economische polsstok zowel in de regio als ver daarbuiten. Zonder transport staat alles stil. Ook in de komende decennia. Maar, ondernemers in de sector moeten blijven doorontwikkelen. En, wat hoe kan het kabinet in de komende vier jaar daarbij helpen?

Transport over langere afstanden

Het transport over langere afstanden wordt duurzaam met schonere voer- en vaartuigen (en treinen) die meer vervoeren. Dankzij de tactische en operationele afstemming van ladingstromen op transportplatforms gaan schepen, vrachtwagens en treinen vol van A naar B en weer vol naar de volgende bestemming in het netwerk.

Grote logistieke spelers bundelen volumes tussen grootschalige distributiecentra die gedeeld worden door meerdere verladers. Een eigen magazijn of een eigen boot of vrachtwagen? Dat is zo 2020!

Vervoer over water, het spoor en over de weg gaat via synchromodale knooppunten waar de overstap tussen modaliteiten naadloos plaatsvindt. Data over transportstromen worden door ketenpartners gedeeld; de informatie loopt vooruit op de goederen. Met deze data kunnen ketenpartner de lusten en lasten in hun netwerk eerlijk verdelen en hun operations efficiënt plannen. Om winst te maken zijn rust, reinheid en regelmaat nodig. Vanzelfsprekend zijn de datanetwerken ‘cybersecure’.

Multimodale goederencorridors en knooppunten zijn ‘connected’ tot in de haarvaten van Europa. Met verkeersdata (ITS) gaan de vrachtwagens, boten en treinen de infrastructuur beter benutten. Op deze connected corridors wordt vaker autonoom en in platoons gereden of gevaren. Bij het transport over langere afstanden worden vooral waterstof aangedreven voer- en vaartuigen ingezet. En, zou de hyperloop (met cargoloop) een gamechanger kunnen worden met 'same day delivery' vanuit een magazijn in heel Europa?

Wat kan de overheid doen: Stimuleer vervoer over water, het spoor en over de weg met een robuuste en slimme synchromodale Europese infrastructuur en data-uitwisseling. Er moet bovendien wetgeving komen voor elektronische vrachtbrieven; anders wordt data delen nooit iets. Veel onderzoek (en experimenten) is nodig naar de beste manier van CO2-reductie in transport.

Regio- en stadslogistiek over kortere afstanden

Stadslogistiek wordt steeds meer ‘on demand’ door de digitalisering van de 'customer journey' in B2C en B2B. Bundeling gaat via stadshubs en microhubs voor food service, facilitaire producten, retail, bouwstromen en online bestellingen. De stadshubs hebben ook een spilfunctie voor de waardevolle verwerking van circulaire stromen.

De voertuigen die de stad in gaan zijn licht en elektrisch en deels zelfs autonoom en communiceren continu met de lokale verkeersmanagementsystemen. De laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen komt er snel aan. In binnensteden, woonwijken en campussen wordt de buurtlogistiek goed geregeld met pakketafhaalpunten, selectief toegangsbeheer, adequate laad- en losplekken en veilige wegen. Buren helpen elkaar bij de buurtlogistiek; bijvoorbeeld met het aannemen van pakjes.

Wat kan de overheid doen: In de omgevingsvisie moet ruimte komen voor stadslogistiek (met voldoende laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen). Stadslogistiek hubs moeten ecosystemen worden waarin bedrijven, overheid en onderzoekers samen nieuwe stadslogistieke modellen ontwikkelen en die in de praktijk van de stad uittesten.

Schaalgrootte is een van de voorwaarden voor succes. Als je die zelf niet hebt, moet je die samen maken met andere ondernemers; bedrijven delen capaciteiten, middelen en voorraden.

Deze stadshubs moeten nauwkeurig worden gepland, daarom zijn transactie- en planningsdata in de stadslogistiek papierloos en informatiesystemen naadloos. Dankzij containerisatie wordt de overslag van goederen aan de rand van de stad efficiënter en sneller.

De stadslogistieke hubs worden ecosystemen waarin bedrijven, overheid en onderzoekers samen nieuwe stadslogistieke bedrijfsmodellen ontwikkelen en die in de praktijk van de stad testen en verbeteren. Zo koppelt stadslogistiek de wereld van de ‘stuff’ (fysieke logistiek) en de ‘fluff’ (slimme software).

Walther Ploos van Amstel.