Is criminaliteit in transport hardnekkig? Voorkomen, bestrijden en weerbaar maken

De transportsector is onveranderd kwetsbaar voor criminaliteit. Dat is de conclusie van het onafhankelijk onderzoek ‘Doorbraak Verzocht’ van adviesbureau Van de Ven in samenwerking met criminologen en bestuurs- en veiligheidsdeskundigen voor Transport en Logistiek Nederland. Wie de 120 pagina's heeft gelezen kan alleen maar bezorgd zijn. Er is een rijke voedingsbodem voor criminaliteit en de perspectieven zijn niet hoopgevend.

Het beroepsgoederenvervoer, van internationaal vrachtverkeer tot pakketbezorging is gevoelig voor crimineel misbruik door knellende arbeidsomstandigheden en een grote concurrentiedruk groot. De prioriteit om criminaliteit aan te pakken is wisselend en vooral symptoom-bestrijdend, zeggen de onderzoekers. Een doorbraak is noodzakelijk om criminaliteit in transport een halt toe te roepen; wegkijken kan niet meer.

Onderbetaling

De druk op tarieven, afnemende beloning van chauffeurs en koeriers, gecombineerd met de lage pakkans zorgt ervoor dat een deel van de transportsector gevoelig is voor bijvoorbeeld drugssmokkel. Dit, gecombineerd met goed georganiseerde criminele samenwerkingsverbanden die met gemak gebruik maken van de uitstekende infrastructuur van Nederland als ‘gateway to Europe’. Ook de toegenomen rol van online criminaliteit in de branche valt de onderzoekers op.

Ruud Wassenaar van de Belangenvereniging voor Pakketdistributie (BVPD) reageert op Logistiek.nl: 'Onderbetaling van pakketbezorgers leidt tot criminaliteit onder slechte pakketbezorgers en tot faillissementen van goede pakketbezorgers. Na dit onderzoek kan niemand meer wegkijken voor de misstanden in de pakketbezorging'. Vorig jaar stelde de Inspectie SZW ook al misstanden in de pakketbezorging aan de kaart.

Omslag in denken: een eerlijke markt

Transportcriminaliteit vraagt om een omslag in het denken, stellen de onderzoekers. Naast structurele opsporing en handhaving is het wegnemen van de voedingsbodem voor crimineel misbruik noodzakelijk. Zowel bij opdrachtgevers als de overheid is een cultuuromslag nodig waarbij marktmeesterschap en eerlijke prijsvorming en beloning van groot belang zijn en dus een aanpak die zich niet alleen richt op boeven vangen, maar ook op het voorkomen van de gelegenheid.

De onderzoekers doen daarom onder meer de aanbeveling aan de Rijksoverheid om de Autoriteit Consument en Markt de opdracht te geven om onderzoek te doen naar bodemtarieven om zo de voedingsbodem voor crimineel misbruik weg te nemen. Daarnaast geven de onderzoekers de aanbeveling om beleidsmakers rekenschap te geven dat onsamenhangend beleid juist averechts kan werken en zij veel meer in verbinding moeten treden en samenwerken met de praktijk, zodat die werelden samen komen in plaats van steeds verder uit elkaar drijven.

TLN is teleurgesteld dat een aantal cruciale vragen in het rapport onbeantwoord blijft en merkt daarbij ook op dat voor de uitvoering van een aantal aanbevelingen de juiste handvatten missen. TLN wil juist graag op de kortst mogelijke termijn concrete en haalbare stappen zetten in de aanpak van crimineel misbruik. TLN stelt: 'een effectieve aanpak van criminaliteit is altijd een samenspel van voorkomen én bestrijden'.