Heeft Ronald Plasterk gelijk? Stop met praten over het klimaat en ga wat doen!

De Amsterdamse wethouder Marieke van Doorninck sprak met Parool over het opstellen van een lokale klimaatakkoord: 'We vragen aan Amsterdammers: Hoe doen jullie mee? We willen niet opleggen hoe het moet. Dat het moet, staat vast. Hoe we het doen, gaan we samen bedenken.'

Het sluiten van een lokaal klimaatakkoord staat in het coalitie-akkoord en moet in de tweede helft van volgend jaar klaar zijn. De ambities zijn hoog: in twaalf jaar moet de CO2-uitstoot van de stad met maar liefst 70 procent zijn verlaagd. Er moet zelfs een klimaatplan per stadsdeel komen. Ongetwijfeld gaan nu ook andere steden, wijken en straten aan de slag met een klimaatakkoord.

Oud-minister Ronald Plasterk heeft op Twitter geen goed woord over voor de manier waarop wethouder Marieke van Doorninck een lokaal klimaatakkoord wil sluiten: ‘Dit is geen democratie, maar oproep tot gebed’. Heeft Plasterk gelijk?

Gemeenten spelen uiteraard een sleutelrol in de regio bij vooral nieuwbouw en renovatie, de aanleg van slimme energie-infrastructuur, het stimuleren van zero-emissie mobiliteit, meer openbaar vervoer, het terugdringen van de overmobiliteit, schoon lokaal industriebeleid en minder vliegtoerisme. Grote thema's die ver uitstijgen boven het belang van een stadsdeel.

Ik maak me zorgen over het 'samen bedenken' van klimaatacties. De goed georganiseerde ‘usual suspects’ zitten weer aan tafel. Betaald meepraten, meedenken en verbinden is het verdienmodel van veel lobbyclubjes en bedrijfjes. Ze zijn niet gehinderd door selectieve feitenkennis en fakenews. Ze zijn wel dominant politiek-ideologisch gedreven; anti-auto of juist pro-auto, pro-vegan, anti-toerisme of anti-kapitalisme. Steevast gaan de gesprekken over wat een ander moet doen. Ook het bedrijfsleven zit goed aan de gesprekstafels. Er is namelijk miljarden te verdienen of te verliezen.

Een werkende ondernemer of bewoner heeft geen tijd, en ook geen zin, in weer een middag of avond in een achterafzaaltje in de stadsdelen met powerpoints, flipoverborden, koffie met koek en vooral non-experts. Klimaatverandering? Je komt er echt niet samen uit!

Ik twijfel tussen draagvlak organiseren en gewoon nu ingrijpen. Burgers kiezen uiteindelijk toch voor een gehaktbal en de auto voor de deur. De noodzaak van klimaatverandering is te groot om over te laten aan een kleine groepje overactieve klimaatreligieuze burgers die gaan bepalen hoe de anderen in hun moeten gaan ondernemen en leven.

Het klimaatakkoord is hard nodig. Dat de lusten en lasten niet eerlijk worden verdeeld staat vast. Dan vergt het moed en doorzettingsvermogen om in de lokale en provinciale politiek zelf de harde keuzes te maken en dat niet over te laten aan ‘de stad’. Daarvoor hebben we toch al die raadsleden gekozen. En, daarvoor gaan we in maart weer naar de stemlokaal. De wethouder heeft gelijk: ‘Amsterdam moet voorop durven lopen’. Maar, Plasterk ook. Een klimaatakkoord per stadsdeel? Neen!

Een samenhangende klimaataanpak voor de hele regio is eerst nodig voordat je met de bewoners en ondernemers in gesprek gaat over de uitwerking op lokaal niveau in de stadsdelen. Stel dus eerst concrete doelen voor de 70 procent CO2-reductie in de regionale mobiliteit, in gebouwen, voor bedrijven en voor energie-aanbieders. En, nodig ons daarna aan tafel uit hoe we dat met elkaar kunnen realiseren. Zoals mijn goede vader altijd al zei: inspraak zonder inzicht leidt tot uitspraak zonder uitzicht.

Walther Ploos van Amstel.