Gaat meer betalen voor parkeren leiden tot minder auto's in de stad?

De gemeente wil bewoners en bezoekers stimuleren om op een andere manier binnen en naar de stad te reizen. Wie in Amsterdam wil parkeren, gaat vanaf april 2019 fors meer voor betalen. In het centrum kost een uur parkeren straks 7,50 euro, waar we nu nog 5 euro betalen.

De verwachte extra opbrengsten investeert de gemeente in maatregelen om de bereikbaarheid en leefbaarheid van de stad te verbeteren. Dat is een goede zaak. Minder auto, meer ruimte voor voetgangers en fietsers en schone lucht. Daar kan niemand tegen zijn.

De cijfers

Er zijn 160.000 betaalde parkeerplaatsen in Amsterdam, voornamelijk op straat. Er zijn 100.000 vergunningen voor personen en 20.000 vergunningen voor ondernemers. In de binnenstad is de helft van vergunningen voor ondernemers die zelf niet in de binnenstad wonen. In de binnenstad wordt tweederde van de parkeerplekken bezet door vergunninghouders. Die vergunninghouders betalen met elkaar elk jaar 40 mln euro. De bezoekers betalen 150 mln komt van parkeren en naheffingen waarvan 20 mln via parkeerboetes.

Niet betalen is het risico waard, omdat de pakkans klein is. In de binnenstad betaalt 40% van de Nederlanders niet, en 70% van de buitenlanders niet (en komt daarmee weg). De vraag is hoeveel parkeerders straks de hogere tarieven ook echt gaan betalen? Het is financieel aantrekkelijker om niet te betalen dan wel; de boete is een paar tientjes.

Wanbetalers zijn geen nieuw probleem voor de gemeente. In 2015 deed D66 de suggestie om de wielklem sneller in te zetten bij buitenlandse wanbetalers, maar die aanpak loopt aan tegen capaciteitsproblemen bij de handhaving. Uit de evaluatie van de parkeermaatregelen op de Groenburgwal blijkt dat extra handhaving helpt om de pakkans te vergroten. De gemeente werkt overigens hard om de pakkans te verbeteren en de naheffing ook daadwerkelijk betaald te krijgen.

Slecht voor ondernemers?

Ondernemers maken zich zorgen over klanten die straks niet meer komen. In de binnenstad is dat geen probleem. Genoeg klanten komen met het openbaar vervoer of de fiets en er zijn veel Amsterdammers die nog in de binnenstad kopen. De koopkrachtbinding in de binnenstad is hoog. Maar, in de wijken rond de binnenstad komen ook klanten uit andere stadsdelen en de regio naar de vele leuke speciaalzaken (voor wie de binnenstad te duur is). Uit vele studie blijkt dat bezoekers die met de auto komen het meeste besteden in winkelgebieden (met name buiten de binnenstad). Ik begrijp het goed dat ondernemers zich zorgen maken.

Ontheffingen

De hogere parkeertarieven voor consumenten gaan niet helpen in het terugdringen van het aantal parkeerplaatsen op straat als er niet ook iets wordt gedaan aan het bevoorradend verkeer, dat veel laad- en losplekken inneemt, en ondernemers die een ontheffing hebben voor gratis parkeren op straat en stoep. Ook het aantal rondcirkelende taxi's in de binnenstad los je niet op met hogere parkeertarieven.

Gedrag

Een belangrijke vraag is wat die grote stijging gaat doen met parkeergedrag en mobiliteitskeuze. Duurder parkeren kan leiden tot korter parkeren ('flitsshoppen'), meer rondjes rijden en waarschijnlijk nog meer niet-betalers. Mogelijk gaan bewoners en bezoekers zelfs nog vaker een taxi nemen! Er is geen bewezen relatie van hogere parkeertarieven met minder autoverkeer op straat bekend.

Marktwerking

In Amsterdam zijn naar schatting 150.000 tot 200.000 commerciele parkeerplekken. Dat zijn de bekende Q-Park garages, parkeerplekken in hotels, maar ook veel commerciele en particuliere aanbieders. Gaat de Byenkorf-parking straks stunten met tarieven? Hun tarieven kunnen leiden tot ongewenste autostromen. Kijk maar eens een middag bij het Oosterdokseiland waar een hele dag parkeren een schijntje kost. Mobypark, de Airbnb van particuliere aanbieders, verhuurt nu al veel parkeerplekken, vaak midden in woonwijken. Dat wordt alleen maar aantrekkelijker.

Komt er straks een studentenservice 'valet driving' om met jouw auto rondjes te gaan rijden om het zoeken naar een parkeerplaats en het betalen voor parkeren te vermijden? of, doet jouw autonoom rijdende auto dat straks zelf?

Echt autoluw vraagt om veel meer

Hogere parkeertarieven? Klinkt als een te mooie snelle maatregel. De vraag is of de hogere parkeertarieven echt leiden tot minder autoverkeer in Amsterdam. Bovendien ontzie je ondernemers en bewoners met een vergunning. Parkeren als goudgerand verdienmodel gaat uiteraard leiden tot meer, en ander, aanbod om te parkeren in Amsterdam. Dat is ongewenst. Amsterdam autoluw vraagt om minder toegankelijkheid van buurten ('superblocks'), beprijzen van toegang, handhaving, een aanpak van het bevoorradende verkeer, goede alternatieven met openbaar vervoer, fietsen en lopen en niet in de laatste plaats een goed taxibeleid.

Walther Ploos van Amstel.