Fietsers: ga toch lopen!

Onze steden worden steeds voller. Vrachtwagens, auto's, bussen en fietsers vechten tot de dood erop volgt om de publieke ruimte. De afgelopen twee weken waren er vier dodelijke ongelukken met vrachtwagens en fietsers in Amsterdam. Amsterdam wil in 2016 weer fietsstad worden. Moeten we daar nu wel zo blij mee zijn? Of is het de hoogste tijd dat Amsterdam zich kandidaat stelt als de wandelstad?

Walther Ploos van Amstel schrijft op AmsterdamCentraal.nl over het permanente gevecht tussen de modaliteiten in Amsterdam:

Ik word er niet meer boos om. Een scooter met twee blonde dames rijdt toeterend bij het Victoria Hotel, door rood, vol in op de op het zebrapad overstekende voetgangers. Op de Zeedijk rijden, luid bellend en roepend, fietsers en scooters dwars door de wandelende menigte. Die wandelaars moeten wel op straat lopen, omdat de trottoirs vol staan met tweewielers. In het wandelgebied op de Oudezijds Kolk racen fietsers tussen de terrastafels door.

Ik heb helemaal geen hekel aan fietsers. Amsterdam is de meest fietsmobiele stad van Europa. Dat is schoner, gezonder, beter voor de leefbaarheid en kost de belastingbetaler uiteindelijk minder. Stel je eens voor dat we dat allemaal weer met de auto of het openbaar vervoer doen.
Natuurlijk moeten we investeren in schone hoofdfietsroutes en betere fietsparkeervoorzieningen. Maar, leveren die miljoenen euro’s, straks zelfs onder de grond, wel echt waarde op voor de binnenstad?

Eigenlijk hou ik nog veel meer van voetgangers. Die zijn nog schoner, ook gezond, veel beter voor de leefbaarheid, vriendelijk tegen elkaar, nemen veel minder publieke ruimte in en kosten de belastingbetaler veel minder dan de fietsers. Er zijn eigenlijk geen investeringen nodig. Wandelen is ook veel leuker. Je ziet meer, je geniet meer en je versiert meer.

Maar, voetgangers bestaan niet in Amsterdam. Ze worden namelijk niet geteld, omdat de verkeersmodellen die aantallen simpelweg niet aan kunnen. Dan is het altijd achter aansluiten bij plannenmakerij, verkeersbesluiten, de instelling van verkeerslichten, veiligheid en de herinrichting van de straten. Dit is een vreemd soort 'apartheid'.

En, als er eens een keer gemeten wordt (zoals voor het laatst in november 2008 op de Zeedijk), dan blijkt dat 9 van 10 ‘verkeersdeelnemers’ voetganger is. Dat is nu in 2013, met 50% meer dagjestoeristen, nog veel hoger. Dat ziet iedereen. Minder dan 1 op de 10 verkeersdeelnemers is fietser en die fietser rijdt bovendien ook nog eens door en betekent niets voor die Zeedijk.

Welke belastingeuro is beter besteed? Veel investeren voor een kleine minderderheid, of liever investeren in het veel goedkopere wandelen? Ik zou het wel weten. Geef voorrang aan voetgangers in de binnenstad. Fjodor Molenaar pleitte al in 2009 voor 'Keizer Voetganger'.

Enkele eenvoudige suggesties... Maak van grote delen van de stad fiets- en scootervrije wandelzones. Maak de fietser te gast in de binnenstad net als bijvoorbeeld in Kopenhagen. Dat vergt een stevige gedragsverandering. Zorg voor adequate P&R voorzieningen, waar fietsers en scooters aan de rand van de wandelzones kunnen parkeren. De vanzelfsprekendheid van overal je fiets of scooter neer te kunnen zetten of zelf te kunnen bezitten is niet meer van deze tijd. Geef de voetgangers een vaste plek aan de tafel bij de beleidsvormers, net als de Fietsersbond.

Inmiddels is er in Amsterdam in de plannen van het stadsbestuur inderdaad meer ruimte voor voetgangers. ‘De binnenstad als domein van de voetganger’ heet dat in die plannen voor de bereikbare binnenstad. Maar, fietsers krijgen in de echte uitwerking van die plannen veel meer ruimte, en vooral steevast voorrang. Zij staan namelijk wel in de cijfers. Die meestal kritiekloze prioriteit voor de fietsers in de binnenstad is niet meer vanzelfsprekend? Het moet allemaal veel sneller en met veel meer aandacht voor Keizer Voetganger.

Walther Ploos van Amstel.