Coronacrisis 2020: hamsteren is prima, mits met mate

Transporteur Peter Appel tweet: ‘Kerstdrukte in maart! Veel extra ritten en zelfs mensen van kantoor met groot rijbewijs worden ingezet om de chauffeurs te helpen’. Er is niks mis met hamsteren. Je bereidt je voor op barre tijden die mogelijk gaan komen. Zelf hier hebben we een paar extra pakken paste in de kast. Maar, kan het slimmer? Wat kun je morgen al doen?

Coronacrisis 2020: hamsteren is prima, mits met mate

Veiligheidsvoorraden zijn nodig voor robuuste supply chains. Dat geeft ademruimte bij verstoringen. Je staat ook sneller weer op. Meer onzekerheid, betekent simpelweg meer voorraad. Consumenten raken nu in de stress. Ze hebben ook geen idee. Welke consument weet hoeveel toiletpapier het gezin gebruikt? Wat staat er thuis nog in de kast? Bij bedrijven is dat nog complexer. Wat gebeurt er met de vraag aan het einde van de keten en het aanbod aan het begin van de keten?

Beter voorspellen

Vijftig jaar geleden beschreef Forrester het opslingereffect. Supply chains zijn steeds langer geworden en meer schakels zijn uitbesteed. Vraaguitval telt stroomopwaarts in de supply chain extra aan door de lagere voorraadaanvulling, maar ook door de lagere veiligheidsvoorraden die nodig zijn. Als een bedrijf aan het eind van de supply chain besluit om 10 procent van zijn voorraad af te halen, dan ziet de producenten aan het begin van de supply chain de vraag enige tijd later met 50 tot 60 procent instorten, maar ook later ineens weer opveren. Dat gaan we de komende jaren weer mee maken; een lange logistieke achtbaan.

Opslingereffect

Na de Lehmann-crisis in 2008 bouwden Robert Peels en Jan Fransoo een model voor het voorspellen van vraagfluctuaties in de supply chain. Producent van verfgrondstoffen DSM heeft mede dankzij het model kunnen voorkomen dat er te drastisch werd ingegrepen in de fabrieken na de crisis in 2008. Ze waren op tijd met het opbouwen van voorraad en dekten zich bij leveranciers in op basis van mooie prijzen. DSM kon daardoor de golfbeweging omhoog beter volgen dan concurrenten. Jan Fransoo legt op Logistiek.nl uit hoe dat werkt.
Die opslingering is dus te voorspellen; het is ingebakken in onze planningssystemen. Ongetwijfeld pakken we de draad weer snel op na de zomer. De vraag voor onze data-analisten is: hoe snel en met hoeveel?

Echt robuuste keten

Met alle rekensommen weet je wat er aan gaat komen. Beter nog is de problemen voor te zijn met een robuuste supply chain. Eerst gaat het om bewustzijn van de risico’s en gevolgen van verstoringen. Die analyse moeten we eigenlijk ieder jaar maken. Corona is niet de eerste crisis en zeker niet de laatste crisis. Met dit inzicht kan het management middelen en capaciteiten inzetten om meer robuust te worden; extra veiligheidsvoorraad, reserve productie- en transportcapaciteit en een flexschil. Flexibiliteit gaat ook over ‘paden’ om bij verstoringen snel om te kunnen schakelen. Dit kan door meerdere leveranciers te hebben voor eenzelfde product of door verschillende multi-modale transportketens in te richten. Transparantie is een voorwaarde; waar zijn de goederen in de supply chain? Wat is jouw plan B of C als het fout gaat? En, wat zijn de eerste waarschuwingssignalen?

Bereid je samen voor op de volgende crisis

De beste benadering is als klanten, leveranciers en dienstverleners verstoringen samen op kunnen vangen met veiligheidsvoorraden, het delen van capaciteiten, flexibiliteit en ketentransparantie. Maak concrete afspraken met ketenpartijen over het voorkomen of genezen van verstoringen. Ben je in staat om meerdere schakels te mobiliseren? En, evalueer na elke crisis weer samen; wat doen we de volgende keer anders?

Wat kun je vandaag doen?

Hamsteren is prima. Maar, hamster slim, met mate, op basis van de harde data die je hebt over de dynamiek van de vraag in jouw supply chain. Heb je die actuele data niet in je systeem? Bel of mail dan met jouw partners in de supply chain of maak samen een online dashboard. Alleen dan kun je de juiste datagedreven maatregelen nemen. Besluit intern snel binnen een crisisteam waarin inkoop, productie, verkoop, finance en logistiek elke dag bespreken wat er vandaag nodig is. Laat je niet gek maken, zoals de hamsterconsumenten, door enkel emotie, fakenews en hysterie.

Walther Ploos van Amstel.