Case: Welke consultants willen Don Quichot zijn?

Veel consultants zijn als Don Quichot. Daar vleien ze zichzelf ook graag mee. Het tegen beter weten in windmolens bestrijden geeft een genoeglijk gevoel van eigenwaarde: je gaat als non-conformist door het leven; als bohemien. In deze vergelijking mogen de managers en medewerkers in een organisatie beschouwd worden als degenen die de windmolens angstig slaafs bedienen.

Wie het werk van Cervantes over de dolende ridder van La Mancha leest (voorwaar een aanbevlenswaardige bezigheid!), treft echter een andere anekdote aan die de situatie van de consultant nog treffender typeert. Tijdens zijn rondgang door het Spaanse land ziet hij op zeker ogenblik een groot onrecht.

Een jonge knecht is vastgebonden door zijn baas, die hem er onbarmhartig van langsgeeft met de zweep. Dat is Don Quichot te vee...

Hans Gijsbers
Geachte heer Overbeek,

U wilt toch niet beweren dat de tijd van de ‘Heerlijkheden’, toen de feodaal nog heer en meester was en niets hoefde uit te leggen of te verantwoorden, waar de verhoudingen vast stonden, ‘landje veroveren’ in hoog aanzien stond en het beheersen van de krijgskunst een ‘must’ was, weer terug is?

Maar misschien hebt u ook wel gelijk, we leven tenslotte in een tijd dat er weer veel aandacht is voor Carl von Clausewitz en Sun Tzu en waar militaire strategie en Pruisische tucht weer in ere worden hersteld daar kan het zo maar gebeuren dat de consultant weer met dergelijke taferelen geconfronteerd wordt!

Maar of ze veel verder komen dan Don Quichot, ik weet het niet? De windmolens van vandaag zijn toch van een heel ander kaliber dan die in de tijd van ‘de Don’. Kon je vroeger nog eenvoudig bij de wieken komen, vandaag de dag lukt zelfs dat niet meer en een dolende ridder te barsten zien lopen op een metalenpaal is ook weinig prozaïsch ben ik bang.
Bert Overbeek
De parallel is eenvoudig. De consultant komt langs, niet zelden met het idee dat hij verbetering komt brengen en dat hij ook de invloed heeft om dat te realiseren met zijn 'unieke' visie. Maar hij is nog niet uit het zicht, of de oude situatie herstelt zich weer en verergert soms zelfs.

Veel consultants spiegelen het zo voor dat zij het varkentje wel even komen wassen. Zolang ze in de buurt zijn, lukt ze dat ook wel. Maar dan?

De schrijver van Don Quichot, laat dus meer zien dan alleen de windmolenmetafoor, die overigens wel van een uitzonderlijke genialiteit is. Voor de consultant is er bij Cervantes veel te vinden, dat gezien zou kunnen worden als lesmateriaal. Je wint namelijk aan kwaliteit als je je beperkingen kent. En ook de consultant moet ´gevoed´ worden.



Meer over Organisatieadvies en consultancy