Koude koffie en gratis krant

Columns

Ze was 61 jaar oud en ze zal over negen maanden met pensioen gaan. Ze sprak hierover met twee op het oog ongeveer half zo jonge collega’s. Dit gebeurde vorige week bij mij in het ‘vierzitje’ in de trein en ik ving hun uitwisseling hierover op. Eigenlijk was het een heel normaal gesprekje. Maar toch, een paar dagen later zat ik er nog over na te denken. Ze had al een paar jaar extra gespaard zodat ze wat vroeger met pensioen kon en ze verheugde zich er enorm op. Eén van haar collega’s vroeg wat ze straks als eerste zou gaan doen. Ze noemde twee dingen. Het eerste was ’s ochtends warme koffie drinken. Het tweede was eens uitgebreid de krant lezen.

Warme koffie en een echte krant
Dat van die koffie dat zat zo: elke dag zodra ze kantoor binnenstapt, komen er meteen zoveel vragen op haar af dat...

Johan Roels
Hallo Suzanne,

Treffend blog!

Wat mij dan weer intrigeert is de vraag: “Waarom heb je zelf niet aan het gesprek deelgenomen?”. Je zit dan op een ‘vierzitje’ een gesprek op te vangen. Je bent wel ‘verplicht’ om dit te beluisteren, want op zo’n vierzitje kan je echt geen kant uit. Dan mag je toch ook deelnemen aan zo’n gesprek, toch?!? Dan had je de vragen kunnen stellen die je nu in je blog stelt, en misschien zelfs een antwoord gekregen. Dan had je je theorie, die je hier zo mooi etaleert, zelf van binnenuit beleefd. Ik vind dit een gemiste kans.

En domme vragen bestaan heus niet, wat ene Bas Haring ook moge beweren. Het kan inderdaad zijn dat je vooronderstelling niet klopt, maar dat weet je pas totdat het je wordt aangetoond. En dat kan enkel maar door authentieke interactie, door je vooronderstelling (mindset, paradigma, denkkader, ...) kenbaar te maken. Ik heb heus niet de waarheid in pacht. En mijn waarheid is op vooronderstellingen gebaseerd, uiteraard, die kunnen totaal verkeerd zijn, nogal wiedes, want het zijn vooronderstellingen én ‘ik heb de waarheid NIET in pacht’. Maar mij daarom ‘dom’ noemen, nou dat vind ik een brug te ver.

Een en ander heeft te maken met wat ik de twee soorten ‘bewustzijn’ noem: het Helder en Gekleurd bewustzijn. Het Helder bewustzijn is 'mijn' vertaling van wat in het Engels ‘Awareness’ genoemd wordt en het Gekleurd bewustzijn is dan weer ‘Consciousness’. Wanneer mijn helder bewustzijn iets opvangt dat niet strookt met mijn gekleurd bewustzijn, dien ik, eerder dan de boodschap af te doen als ‘nonsens’ (want ik kan er niets mee), mij af te vragen hoe het komt dat iemand anders iets ‘ziet’ dat ik niet kan zien. Dan moet ik nederig het zien van de ander bevragen. Ed Schein (2013) noemt dit Humble Inquiry en hij was de oorzaak van het feit dat ik de eerste vaardigheid van de tweede fase van m’n Cruciale dialoogmodel ‘Appreciatie’ van een nieuw label heb voorzien. Wat voorheen ‘vragen’ werd genoemd, noem ik nu ‘Nederig Bevragen’ of ‘Humble Inquiry’ (met dank aan Ed, die beter die vaardigheid verwoordde dat ik ooit had kunnen doen).

Creatively,
Johan
PS Het Helder bewustzijn hoort bij fase 1 ‘Communicatie’ en het Gekleurd bewustzijn bij fase 2 ‘Appreciatie’ van m’n Cruciale dialoogmodel, zie Johan Roels (2012).

Meer over Verwaarlozing en organisatierot