Bert Overbeek is trainer, coach en interim manager, maar tegenwoordig kan je ook zeggen: organisatiedokter en -innovator. Opgeleid door NS en Schouten en Nelissen, besloot Jongebazen-oprichter Bert Overbeek na 25 jaar loondienst om voor zichzelf te gaan werken. Hij wilde zijn klanten meer op maat bedienen, de basis van zijn werk verdiepen en de kwaliteit van zijn werk vergroten en had het gevoel dat hij daarvoor onafhankelijk moest kunnen opereren. Hij is er gelukkig van geworden. (Website met filmpje: www.pitchersupport.jimdo.com)
Prof. dr. Mastenbroek van Managementsite ‘ontdekte’ dat Overbeek meer kon dan bedrijven helpen met verbeteringen van resultaat en sfeer. Hij vroeg de schrijvende organisatieontwikkelaar of hij een weblog voor jonge managers wilde bijhouden, als partnerlink van het grote ManagementSite. Dat was tien jaar geleden. Sindsdien schreef Overbeek bijna 1500 artikelen en zes boeken. Ze werden uitgegeven door Haystack en door Futuro Uitgevers. Twee boeken werden bestsellers en eindigden in de top 10 (‘Het Flitsbrein’ en ‘Mannen en/of vrouwen’).
Overbeek vindt kosteloze kennisdeling en informatie-uitwisseling zo belangrijk, dat hij hier op jongebazen.nl nu 10 jaar de finesses van het managementvak deelt met vakbroeders en collega’s. Daarmee liep hij voor op de moderne social media trends waarin het ‘geven’ van gratis informatie een marketing tool is geworden.
Meer dan 100 000 mensen bezoeken Jongebazen per jaar. En het heeft hem veel respect opgeleverd in managementland. Alles wat te maken heeft met het verbeteren van organisaties, teams en mensen boeit hem. 21 jaar ervaring en intensieve studies helpen hem daarbij. Zijn humor leidt er toe dat mensen hem graag inhuren als spreker en inspirator, en zijn veelzijdigheid heeft hem het compliment van een topvrouw opgeleverd, dat hij altijd een eigen gezichtspunt kiest en je daardoor aan het denken zet.
Organisaties weten de weg naar hem te vinden. Hij zei daarover in een interview: ‘Het is niet altijd makkelijk om mijn werk te combineren met jongebazen, omdat je op zo’n blog wel eens inzichten los wilt maken die strijdig zijn met wat gangbaar is in mijn vak. Wat zegt hij daar nu weer?, denken opdrachtgevers dan. Maar ik kan ze gerust stellen. In mijn werk kan ik me goed op een opdracht richten.’
Bert twittert op Goeroetweets, een titel die is afgeleid van zijn boek ‘Goeroegetwitter’. Het woord ‘goeroe’ is duidelijk met een knipoog. Want hij is wars van goeroeneigingen, en prefereert laagdrempeligheid. Jongebazen heeft een eigen groep op Linkedin.
Correspondentie met Bert Overbeek via pitcher.support@hetnet.nl Zijn website is www.pitchersupport.jimdo.com
Als ik naar deze films kijk, vind ik die actiehelden maar eenzaam en vooral niet in staat om succesvol te zijn in de volle breedte van het leven - ze doen hun heldenwerk vaak prima maar een privéleven hebben ze niet of het is een en al ellendig en nooit vervuld.
Daarom ontkom ik er niet aan om bij het kijken naar zo'n film stil te staan bij de vraag wat die helden nu eigenlijk drijft. Dan valt mij op dat ze weliswaar graag in de bres springen voor verdrukten, maar ze lijken geen droom voor hun eigen toekomst te hebben. Ze worden grotendeels gedreven door angst voor "het kwaad" en zijn daarin sterk reactief - er moet eerst iets vreselijks dreigen, anders hebben ze niks te doen. Ze hebben geen opwindend plan voor de toekomst waarmee ze volgelingen inspireren cq. aantrekken.
Ik zie daar geen leiderschap in.
Ik heb te doen met deze slaven van hun heldendom. En met hun geliefden. Spiderman, bijvoorbeeld, wil in één van de films een boevenvang-pauze inlassen omdat zijn lief wel eens een ongestoorde romantische avond wil; maar ondanks zijn voornemens blijft hij slaaf van de gebeurtenissen en het lukt hem niet om eens eventjes te stoppen met het pakken van boeven. Als hij voor de zoveelste keer te laat komt voor een afspraak met de liefde van zijn leven, keert zij hem de rug toe. En hij kan haar niet uitleggen waarom hem dit allemaal gebeurt, hij weet niet hoe hij er mee om moet gaan, probeert het op zijn manier te vergeten en staat helemaal alleen.
Ik zie daar geen leiderschap in.
Kortom, een held is nog geen leider. Omgekeerd hoef je meestal niet de held uit te hangen om een prima leider te kunnen zijn. OK, meer moed is zeker nodig in organisaties, daaraan ontbreekt het vaak zowel bij leiders als bij medewerkers. Maar over het leiden van organisaties en teams is een vernieuwend denken op gang gekomen en dat laat weinig ruimte voor heroïsch leiderschap; deels omdat dit soort leiderschap zichzelf in de weg zit, maar vooral omdat het de ontplooiing van het totale potentieel van de organisatie onmogelijk maakt. Zie bijvoorbeeld de recente case ”Leiderschapscrisis en herstel” op http://www.managementsite.nl/628/Leiderschapscrisis-en-herstel-interview-innovatief-organiseren.aspx.
Ik voorvoel daarom een grote toekomst voor bezielend en dienend leiderschap. De macho-mannelijke krijgscultuur en concurrentiedrang zullen daarbij geleidelijk aan worden teruggedrongen. De samenleving heeft steeds minder op met dwangneurotische "hero's" die maar niet kunnen stoppen hun favoriete ding te doen. We stellen ons steeds meer open voor het idee van inspirerend en dienend leiderschap. Naarmate dat verder doorzet, zal een leider slechts succesvol kunnen zijn wanneer hij niet zozeer de typische bestrijder van het kwaad is (in veel organisaties gedragen van oudsher veel managers en teamleiders zich zo) maar veeleer de bereiker van het goede. Alleen wie mensen kan meenemen naar een opwindende mogelijkheid, doet dan nog mee als leider.
Verschillende leidende auteurs, zoals bv Covey en Kotter, hebben daarover al geschreven, en binnenkort verschijnt daarbovenop “Leadership for the Disillusioned: Moving Beyond Myths and Heroes to Leading That Liberates” van Amanda Sinclair.
Ik denk dat de rol van heroïsche leider zal worden beperkt tot waar die van oudsher hoort: bij visionaire mensen in zeer speciale situaties, die onder moeilijke omstandigheden alles moeten geven en vooral moeten willen opgeven voor het bereiken van een hoger doel dat niet alleen henzelf dient, maar een groter geheel. Voor de gemiddeelde werker en manager zal het vast voldoende uitdagend zijn om slechts een "local hero" te zijn, iemand die de moed heeft iets te doorbreken dat anderen niet zomaar durven.