''Aanspreken? Daar hebben we toch een baas voor?''

Aanspreken staat in veel organisaties hoog op de agenda. Interessant genoeg komt het er slechts in een deel van de management lagen van. Onder medewerkers komt het niet goed van de grond. Mensen vinden het om verschillende reden lastig. Ik heb daar in het verleden eens een aantal oorzaken voor geïnventariseerd na interviews op de werkvloer.

Wat mij verrast is dat managers maar aanspreekcursussen blijven bestellen. Dit heeft iets te maken met de manier waarop trainingsbureaus ze aanprijzen. En vaak vertellen managers me later dat het allemaal erg geslaagd is. Op de werkvloer hoor ik dan in 99 van de 100 gevallen iets anders.

De werkvloer vindt dat de baas hun collega’s maar moet aanspreken; niet zij zelf. ‘Daar ben ik niet voor aangenomen. Hij wordt daar toch voor betaald.’ Ze vinden het ook vaak een zwaktebod als hun manager het niet doet. Mee eens?

(Overigens zie ik zelf een hele goede manier om aanspreken onder medewerkers te bevorderen, maar die zit niet in een training- pitcher.support@hetnet.nl)

Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen

Probeer het Pro-abonnement een maand gratis

En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.

Word een PRO 

Monica Wigman
Herkenbaar. alle organisaties waar ik kom (en dan is 'alle' niet overdreven) vertellen me dat 'hun medewerkers' moeite hebben om zich aan afspraken te houden en dat ze daar niet op worden aangesproken. "'Afspraak is afspraak' moet het motto worden van de cultuurverandering!" Of: "afstemmen, afspreken, aanspreken!" dat moet tussen de oren! 
Ben overigens wel benieuwd naar je methode om het dan wel te bevorderen...
Pieter Stienstra
Aanspreken is een cultuur element, zowel buiten de bedrijfsdeuren als daarbinnen. Als we elkaar "buiten" niet aanspreken, doen we dat ook niet gemakkelijk "binnen". Hoewel het "binnen" toch veiliger zou kunnen zijn: het risico van een mes in de rug als je een corrigerende opmerking maakt lijkt me toch iets kleiner dan op straat.
 
Onderschat toch ook binnen het mes-in-de-rug effect niet: als jij mij (niet) verlinkt, doe ik dat ook bij jou (niet). Pappen en nathouden dus. Alleen te doorbreken door "elkaar wederzijds aanspreken" een integraal onderdeel van de cultuur te laten worden. Onder andere door heldere SMART afspraken te maken en te onderhouden over wat we van elkaar mogen verwachten.
Dat betekent heldere functiebeschrijvingen, regelmatige tweezijdige functioneringsgesprekken, regelmatige beoordelingsgesprekken van alle personeelslagen (dus ook van alle managers), eerlijke en transparante bonussystemen etc. Maar ook ruimte scheppen voor informele opbouwende opmerkingen en suggesties ("tops" en "tips"), zoals tijdens periodieke afdelingsvergaderingen.
 
En dat soort dingen zijn wel aan te leren en er is op te trainen.
Rob de Graaf
Aanspreken is vaak constructief feedback geven op ongewenst gedrag. Dat vinden velen lastig, omdat we elkaar überhaupt weinig feedback geven. Als je elkaar ook op gewenst gedrag aanspreekt met versterkende feedback, en je doet dat in de juiste verhoudingen (ca. 1:4), dan wordt het veel gemakkelijker en staan collega's ook veel meer open voor feedback.

Feedback moet altijd uit de eerste hand komen, het is van belang voor de ander te weten wat zijn/haar gedrag met jou doet. Dus via de baas spelen is per definitie verkeerd. In een meer coachende werkomgeving, waar je collega's je kunnen coachen en andersom, is feedback te snelste manier om tot goede presetaties te komen en ze vast te houden.
Gert Heres
aanspreken daar zijn 2 aspecten aan die van belang zijn. Is het veilig genoeg in deze organisatie te zeggen wat je wilt zeggen. De meeste zullen zeggen dat het kan maar in de oraktijk ligt dat vaak anders. Het abdere aspect ligt dichter bij onszelf. Alleen al bij het idee krijgen velen al rode vlekken achter de oren en klamme handen. Dus in de persoonlijke ontwikkeling of (persoonlijk) leiderschap is nog veel te doen en te winnen. En daar begint het mee hoe volwassen kunnen we moet feedback omgaan en vinden daar ook persoonlijke rust en vrijheid?
Siem Nugteren
In een gezonde cultuur kan je nog een stap verder gaan, namelijk dat medewerkers hun leidinggevenden 'aanspreken'. In een training over leidinggeven hadden we ook het onderdeel 'Hoe geef ik leiding aan mijn baas'. Een uitdaging. Feedback begint wel met eerst goed luisteren naar je leidinggevende; wat heeft hij/zij nodig en hoe kan je daar een bijdrage aan leveren? Als je daar goede afspraken over hebt gemaakt, kan je nog verder komen dan feedback tussen medewerkers. Ik zou wel eerst met 3 tops komen en dan met 1 tip.
Albert Willem Knop
Lid sinds 2019
Het aanspreken van leidinggevenden gaat voor sommige van deze leidinggevenden toch nog een stap te ver. Daar is kennelijk nog niet doorgedrongen dat het in een bedrijf nogal fout kan lopen als managers hun eigen bullshit beginnen te geloven en dat het erg belangrijk is om interne tegenspraak te organiseren. Recent heb ik onze algemeen direkteur aangeven dat ik een bepaalde aktie niet vond kunnen, daarbij aangegeven waarom ik dat vond en wat betere opties geweest zouden zijn. Het resultaat tot nu toe is dat ik via diverse lagen in de organisatie van mijn baas te horen heb gekren dat de betreffende mail niet op prijs gesteld werd. Uiteraard zonder verdere toelichting. Dat werkt dus niet. Ik vind het prima dat ze ongelukkig zijn met wat ik doe, maar als ze niet de moeite nemen om me uit te leggen waarom ze het een probleem vinden, kan ik er eerlijk gezegd niet erg veel mee en zal ik er dus ook weinig van leren.
Marion Naus
Elkaar durven aanspreken heeft te maken met het gebruik van effectieve communicatie: Het maakt niet uit wat je zegt maar hoe je het zegt. De juiste woorden gebruiken zodat het constructief overkomt. Als interim manager doe ik dit zeer regelmatig in alle lagen van de organisatie en ook buiten op straat. Het wordt in organisaties goed ontvangen en merk dat het mensen vertrouwen geeft zodat ze het zelf ook gaan doen.
Gerard Lappee
Tijdens een cursus over coachend leidinggeven heb ik een heel belangrijk aspect over feedback geleerd. En dat aspect ben ik nog niet tegengekomen in de column en in de reacties, namelijk: je moet altijd eerst aan mensen vragen of zij feedback willen ontvangen!