Ben ik nou zo dom, of ben jij zo slim?

De journalist aan wie Louis van Gaal jaren geleden deze vraag stelde kon of wilde zo snel geen antwoord geven. En waarschijnlijk is dat maar goed ook, want de vraag was niet bedoeld als vraag. Maar als uitbrander. Enige tijd terug was het niet een verslaggever, maar een collega-trainer die de wind van voren kreeg. Ron Jans, de trainer-coach van FC Groningen, had zojuist in zijn analyse van de van AZ gewonnen wedstrijd gewag gemaakt van ‘een paar kansen voor FC Groningen’ en meldde en passant dat hij de overwinning over twee wedstrijden uiteindelijk ‘nipt, maar toch wel verdiend’ vond.

Van Gaal hoorde het met afgrijzen aan. “Hoe is het toch mogelijk, dat een trainer in staat is om die weinige kansen te noemen die er eigenlijk niet waren. Hun enige kans van de wedstrijd viel er zo maar in. We beheersten het duel en hadden voor de rust al zeker drie grote kansen. Dan past het de andere trainer zijn mond te houden???.

Nu heeft elk mens, zoals ook elk product en elk bedrijf, een imago. Een goed en sterk imago (of ‘goede naam’ zo u wilt) is belangrijk, want dat maakt je aantrekkelijk en dus waardevol. Commerciële mensen weten donders goed dat het denigreren van je concurrent zo ongeveer het domste is wat je kunt doen. Ook al is de verleiding soms groot om af te geven op en je te profileren ten koste van anderen. Maar zelfs als dat terecht is, is het daarom nog niet intelligent. Je wordt er zelf niet echt sympathieker op en daalt in de achting van anderen.
Marc Schröder, de oprichter van Route Mobiel, heeft dat ervaren. Het was natuurlijk wel lachen toen Route Mobiel zich eens lekker afzette tegen concurrent ANWB. In televisiespotjes riep Route Mobiel automobilisten op hun lidmaatschap van de ANWB op te zeggen, zodat zij niet langer hoefden te betalen ‘voor duizenden kantoormedewerkers, praatpalen en een blaadje dat je toch niet leest’.

Nu doet Route Mobiel natuurlijk alsof ze zeer succesvol is. Maar de kille cijfers laten iets anders zien. Gestart in september 2004 kon Route Mobiel begin 2006 vaststellen dat er 200.000 klanten waren binnengehaald. De ANWB telde nog altijd 3,9 miljoen leden. Ofwel, in marktaandelen een verhouding van ongeveer 5% voor Route Mobiel tegenover 95% voor de ANWB. Met een prijs die 35% onder die van de ANWB ligt kun je dat gerust een mislukte operatie noemen.
Je afzetten tegen anderen, zeker als die ander een zekere sympathie geniet, zet dus geen zoden aan de dijk. Integendeel. Als je je wilt profileren, doe dat dan op eigen kracht. En niet ten koste van je concurrent. Hoe verleidelijk (en leuk!) dat misschien ook is. Marc Schröder van Route Mobiel is daar inmiddels achter: “We zullen komend jaar vooral ons eigen verhaal vertellen en ons minder nadrukkelijk afzetten tegen de ANWB???. Louis van Gaal heeft dat nog niet door. Zijn vraag ‘Ben ik nou zo dom?’ kan dus met een volmondig ‘ja’ beantwoord worden.