Hoi,

Volgens mij werkt het als volgt.

Als ik een keuze maak waar ik me goed bij voel (geen buikpijn, hoofdpijn, jeuk etc. etc.) dan heb ik gevoelsmatig de juiste keuze gemaakt. Wint de rede het van het gevoel en ga ik voor de keuze waarvan ik DENK dat het juiste is. Ik kan in dat geval aan mezelf merken dat ik mijn keuze probeer te rechtvaardigen. Mijn gevoel ten aanzien van deze keuze is namelijk niet veranderd, er ontstaat intern een conflict tussen gevoel en rede. Het mooie hieraan is dat je aan het rechtvaardigen kunt merken dat je een keuze gemaakt hebt die strijdig is met je gevoel. Ben je een keuze aan het rechtvaardigen? Aan welk gevoel ben je dan voorbij gegaan?

Dank Alexandra voor de ode aan mijn oude mentor Arnold Cornelis. Clear and good guideline!

Mooi gezegd Bob. Dank!

Mooi artikel. Wat ik eruit haal is om niet door je gevoel te laten leiden maar er wel naar te luisteren. Wat wil je gevoel je vertellen. Vaak geeft het gevoel aan te temporiseren. Meer geduld op te brengen. Gevoel geeft aan waar je naar toe wil en de rede zorg voor de structuur.

Emoties zijn er om verwerkt te worden en dan pas komt die informatie beschikbaar om de juiste keuzes te maken. Conflicten ontstaan omdat men te snel een rationele oplossing wil terwijl in de spanning van het gevoel juist de antwoorden in de tijd naar boven komen.

Geduld is meesterschap.

Dank voor je bijdrage Sybren! Heel erg mooi geformuleerd.

En dat geduld is ook vriendelijkheid. Zowel naar jezelf, als naar de ander toe.

Alexandra, klopt het dat jij gevoel en verstand als twee verschillende dingen ziet? Wat is dan gevoel? Bedoel jij met verstand het 'bewuste gevoel'?

Mijn 'gevoel' zegt me dat ervaringen in onze hersenen zeg maar inslijten net als dat je een handeling (bv sport) telkenmale herhaalt en deze dus als vanzelf gaat. Als ons gevoel zegt dat er iets niet klopt dan sluit dat op dat moment niet aan bij de ingesleten patronen in onze hersenen. Ken je het boek 'Het slimme onbewuste' van Ap Dijksterhuis?

Nu worden we ook weer niet geheel gevoelloos geboren. Er zijn dus gevoelens die vooraf in onze hersenen zijn aangelegd (van nature of erfelijk). De één heeft er meer of andere dan een ander. Mijn conclusie is dan ook dat gevoel de meer onbewuste kennis is die wij minder specifiek doorkrijgen vanuit onze hersenen. Ja, daar moet je voor open staan en dus vertrouwen op je ervaring zoals dat heet. Maar zeggen dat je zonder ervaringen een goede manager kan zijn ... dan vergeet je de waarde van gevoel!

Dank voor de onderscheidende vraag Alexandra. Door naast het verstand ruimte maken voor mijn hart(gevoel) en intuïtie (innerlijk weten) voel ik 'aan mijn water' of iets klopt of niet klopt. Processen waar ik de tijd voor mag nemen. Door voor mezelf deze te onderscheiden natuur- elementen aan te spreken voorkom ik binnen en buitenconflicten.
Het blijft menselijk werk. Het zonnetje komt van boven.

@Ed Dank voor je vraag!

Het is niet eenvoudig om gevoel en verstand van elkaar te scheiden, en toch zijn het twee te onderscheiden begrippen. Gevoel is direct verbonden aan het lichaam en verstand aan je denkvermogen. Met je denkvermogen beinvloedt je echter je lichamelijke reacties, en je lichaam beinvloedt ook je denkvermogen, vandaar dat ze toch weer niet van elkaar te scheiden zijn.

Je schrijft dat gevoel minder specifiek is. Dat kan, maar hoeft niet. Het kan heel duidelijk en specifiek zijn. Denk maar eens aan een hamer die op je vingernagel terecht komt en het gevoel dat je dan hebt. Maar ook een intuitieve inval kan heel specifiek zijn, bijvoorbeeld als je opeens precies weet welke kant je op moet.
Beide ingangen, zowel gevoel als verstand kunnen heel ontnuchterend werken: je terug op de aarde zetten in het hier en nu.

Ervaring is zowel aan je denkvermogen (intelligentie, kennis en inzicht) als aan je gevoelsleven (waarneming, handelen en wijsheid) gekoppeld.

@ Paul Mooi wat je schrijft!

En ook gelijk de vinger op de zere plek, want om van de voordelen van je gevoel gebruik te kunnen maken heb je tijd nodig. Anders dan jij, nemen de veel mensen die tijd niet. En niet alleen omdat ze 'm niet hebben; over het algemeen kiezen mensen liever voor afleiding.
Daardoor komen ze pas aan hun gevoel toe als ze op vakantie zijn, en sommige die hun vakantie volplempen met 'ervaringen' pas als ze ziek worden. En dan komen eerst de negatieve gevoelens eruit...
Logisch, want die worden constant weggedrukt.

Wat ik ook leuk vind is dat je schrijft: Het zonnetje komt van boven.
Bedoel je daarmee dat je niet alles zelf bepaalt (met je gevoel en je verstand), maar dat sommige dingen ook gegeven zijn? Dat er een wisselwerking is tussen hemel en aarde?

Kijkend naar een brede horizon ervaar ik dat -naast het gevoel- de logica der wonderen ons gegeven is. De Hoogste sfeer en stabiliteitslaag. Mijn diep vertrouwen en acceptatie in het onderscheid tussen wikken en beschikken.

De logica van het gevoel in 1 woord: wijsheid.

Ben je de kapitein van je brein? Met verstand doe je de dingen die je doet en zet je koers door je leven. Maar herken je het gevoel dat je niet alles onder controle hebt? Dan is de bemanning aan het muiten.
Wij hebben een bewuste; ons brein, ons verstand. En iedereen weet dat we ook een onbewuste hebben. De mogelijkheden van het onbewuste zijn grenzeloos en zorgt voor onze gezondheid, succes, geluk en liefde zonder dat wij het bewust zijn. Soms komen er ook tranen naar boven terwijl ons verstand dat niet wil of soms niet eens weet waarom er tranen zijn. Je kan niet fijn leven zonder je bewuste maar je kan ook niet zonder het onderbewuste. De kapitein kan niet zonder zijn bemanning maar de bemanning kan ook niet zonder een kapitein. Als de kapitein niet luistert naar de bemanning en alle signalen overboord gooit dan gaat de bemanning muiten en wordt in het ergste geval het schip stuurloos.

Luister als kapitein van je brein ook naar je bemanning, naar je emoties, je geweten, je intuïtie. Zij zijn het kompas waarop je vaart. Het doel waar je naar toe koerst. Wil je meer weten? Lees dan mijn blog http://www.sqbewust.nl/sq-blog/detail/ben-jij-kapitein-van-je-brein

Dat zou maar zo kunnen Edwin. Heel mooi gezegd.

Voor mij is het verschil op te merken door voor je zelf te analyseren waar ideeen, gevoelens, vandaan komen. Daarvoor zie ik het als belangrijk goed te leren voelen in je lichaam waar dingen zitten en vandaan komen. Voorbeeld; Als je ergens blij van wordt, waar voel je dat en hoe voelt het? In je hart of kern? Pure blijdschap? Dan zie ik het als gevoel.
Voel je het in je hoofd? Voel je je er sterker door, groei, meer gezien? Dan zie ik het als Ego, bedacht geluk etc.

Kortom, ik geloof in het analyseren van jezelf, waar al je gevoelens vandaan komen. Voel je lichaam, elke cel, en weet waar het voor jou vandaan komt en wat het is. Jij bent de enige die dat kan voelen in jouw lichaam, dus de enige die precies kan (leren) aanvoelen wat iets is ben jij. Ratio of gevoel. En voor mij is gevoel altijd zuiverder als raadgever dan ratio. De ratio is altijd beinvloed door gedachtepatronen en ervaringen. De ratio kan heel veel en hebben we nodig om gevoelens te voelen, te plaatsen, te analyseren, maar kan jezelf ook gigantisch voor de gek houden.

Interessante beschouwing, Alexandra.

Het komt ook voor - en ik ken dat ook van anderen - dat je eigen gevoel het niet bij het 'rechte eind' heeft. Het gezegde 'ik heb me druk gemaakt om niks' past hier goed bij. Je zou kunnen stellen dat je gevoel hier een weerspiegeling is van onwijsheid.

Hoe is dat te plaatsen in het verhaal van Cornelis?

Vriendelijke groet,
Leon Dohmen

Een eenvoudige vraag van Alexandra, maar moeilijk te beantwoorden. Wat me opvalt is dat 'gevoel' en 'verstand' als universele eenheidsworst worden benaderd. Het zijn echter niet veel meer dan containerbegrippen waar ieder in stopt en uithaalt wat hem goeddunkt. Dat maakt een discussie erover tamelijk lastig. Toch een poging tot bijdrage.

Het verstand van de één functioneert echt anders dan dat van de ander. Bovendien zijn veel zogenaamd verstandelijke besluiten niet veel meer dan emotiegestuurde driftimpulsen als reactie op prikkels van buitenaf. Kortom, daar komt niet veel 'verstand' bij kijken. Het omgekeerde geldt evenzeer: zogenaamde gevoelsmatige 'spur of the moment'-besluiten blijken gefundeerde reacties op grond van bezonken inzicht en gerijpte ervaring (vaak onder de schuilnaam 'intuïtie').

Overigens heb ik grote sympathie voor de intentie van Arnold Cornelis. Zijn concept van zelfsturing is grotendeels een kwestie van een besturingssysteem op de emoties. Een helse klus trouwens. De Engelse filosoof David Hume waarschuwde al: "Reason is a slave of the passions". En onze eigen Spinoza zag voor die zelfsturing de noodzaak in om die passies te doorgronden in hun machinaties en het functioneren van het verstand te verheffen van verwarde verbeelding naar tenminste de redelijkheid van juiste ideeën. Dat alles met als doel menselijke vrijheid en geluk. Maar ook hij besefte heel goed wat een moeizame weg van zelfinzicht en zelfdisciplinering dat vergt. Helaas, geen 'quick-fixes'.

@ Stefan
Gevoel en verstand containerbegrippen: ja zeker. En jij maakt er dan zelf nog een grotere eenheidsworst van (om je eigen woorden maar te gebruiken) door aan te geven dat die twee vaak door elkaar gehaald worden.
En dat ben ik met je eens. Gevoel en verstand zijn een setje: ze horen bij elkaar, roepen elkaar op, versterken elkaar wederzijds.

En toch kunnen we ze met ons onderscheidingsvermogen ook uit elkaar halen.
Maar precies in dit krachtenveld stolt de emotie tot een overtuiging?
En waar precies gaat die overtuiging over in een lichamelijke sensatie / gevoel / emotie?
Is de gedachte er eerst, of is de emotie er eerst?

Ik zie gevoel en verstand als twee polen die met elkaar verbonden zijn, terwijl de afstand tussen die polen per situatie en per persoon verschilt.

@ Alexandra
Sorry dat mijn tweede zin aanleiding geeft voor verwarring: ik bedoel zeker niet dat gevoel en verstand samen een eenheidsworst zijn, integendeel. 'Gevoel' en 'verstand' zijn elk op zichzelf containerbegrippen en worden elk op zichzelf helaas vaak benaderd als 'eenheidsworsten'. En inderdaad die worden vaak ook nog samen door de gehaktmolen gehaald en tot een brei gemaakt. Conceptuele verwarring alom, helaas.

Ik beschouw echter beiden als gelijkwaardige maar verschillende intelligenties. Emotionele intelligentie is niet beter of slechter dan intellectuele intelligentie. De ene mens heeft een natuurlijke aanleg voor het gebruik van de ene, en de andere precies omgekeerd. Om het rijtje van drie te completeren: emotionele en intellectuele intelligentie vul ik aan met volitionele intelligentie (of resp. affectief, cognitief en conatief). Dan heb je de drie basale intelligenties weer compleet (voelen, denken, doen/willen).

Ontwikkeling zit in de mate waarin je die natuurlijke, persoonlijke configuratie van intelligenties leert kennen en benutten. Afhankelijk van je persoonlijke dispositie trekt je voorkeur naar het een of het ander. Wederom, er is in mijn visie geen intrinsiek onderscheid tussen die intelligenties in de zin van goed/beter/best, maar er zijn wel degelijk verschillen in niveaus van persoonlijk inzicht, sturing en benutting ervan.

Enfin, er zit nog een wereld achter deze filosofie, maar ik hoop dat ik in elk geval het eerste misverstand heb opgelost (en vast een boel nieuwe gecreëerd;-)

Prachtig uitgelegd hoe het gevoel zich afweegd tegen verstand. Zelf ben ik vandaag begonnen met een zoektocht naar het begrijpen van mijn emoties en verstand, wat dit artikel redelijk beantwoord. Normaal gesproken probeer ik zo rationeel te handelen terwijl ik een gevoels mens ben. De combinatie verloopt vaak zonder problemen omdat het bij mij elkaar wel versterkt.

Alleen laatst liep ik tegen de lamp en raakte verdwaald in een zee van emoties. Ik erkende het gevoel niet en viel uit tegen de gene die mij het balletje aan het rollen bracht. Mijn gevoel en verstand waren het niet met elkaar eens over hoe ik handelde en dat veroorzaakte een oorlog in mijn hoofd. Mijn verstand vertelde me dat ik het niet moest doen terwijl mijn hart al was verkocht. Dit is echter nog steeds het geval alleen doordat ik nu weet waar de emoties vandaan kwam kan ik mezelf beter controleren. Met controleren bedoel ik scheidde en een daadwerkelijke afweging kunnen maken voor het dillemma.

Dus om antwoord te geven op de vraag de je stelde, de scheidingslijn vind ik uit ervaring flinterdun. Gevoel is iets wat je echt van binnen uit krijgt en in mijn geval geeft het motivatie. Zodra verstand om de hoek komt kijken moet er overzicht en duidelijkheid zijn. Improvisatie vind ik de lijn die de twee met elkaar verbind. Het klinkt vrij verschillend maar dingen zijn nooit zwart-op-wit. Ook heb ik geen ervaring in dit vakgebied, als dit niet al duidelijk was.

Bedankt voor het plaatsen van dit artikel!

Ik heb het boek persoonlijk van Arnold gekregen tijdens een driedaagse training. Ik vraag mij af of ik zonder deze training net zo enthousiast over het boek was geweest. De titel spreekt mij aan en past binnen wie ik ben. Alleen wie zonder Arnold aan zijn zijde aan dit boek beging moet toch over enig doorzettingsvermogen beschikken want het is een serieus pak papier.
Het model angst, boosheid, verdriet wat ik het boek wordt behandeld vind ik dan weer van een heerlijke simpelheid en van een inzicht voorziet wat dagelijks van grote waarde kan zijn.
Aanrader voor doorzetters maar doorzetten is sowieso een aanrader.......