Is optimisme bij wisseling van de wacht bij PostNL terecht?

PostNL maakte bekend dat Herna Verhagen heeft besloten om op 15 april 2025 terug te treden als CEO. Zij zal die dag haar verantwoordelijkheden en werkzaamheden formeel overdragen aan Pim Berendsen, de huidige CFO. PostNL kiest hiermee voor stabiliteit en continuïteit van zijn strategie gericht op een toonaangevende dienstverlening bij e-commerce en post en het leveren van een onderscheidende klantervaring. Toch is er werk aan de winkel. Niet iedereen deelt het optimisme van het PostNL-management. In de afgelopen 4 jaar is 2 mrd beurswaarde verdampt. Hoe de weg omhoog eruit ziet is opnieuw afwachten.

Verlies in derde kwartaal door post

Vandaag kwamen ook de resultaten over het derde kwartaal. Onder aan de streep staat een verlies van 19 miljoen. Volgens PostNL kwam dat door de verliezen op de brievenpost. Herna Verhagen, CEO of PostNL zegt over de resultaten: "De urgente noodzaak om het huidige onhoudbare bedrijfsmodel bij Mail in Nederland te transformeren blijkt duidelijk uit het verlies van € 19 miljoen over de eerste negen maanden van 2024, € 15 miljoen lager dan vorig jaar. Onderliggende trends zoals de volumedaling, de verschuiving naar niet-24-uurs post en stijgende kosten blijven aanhouden. Daarom zijn aanpassingen in de universele postdienstverlening (UPD) en een financiële bijdrage noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de wettelijke plicht van de UPD niet verlieslatend is". De overheid gaat de toekomst van PostNL bepalen?

Lichtpuntjes bij pakket

PostNL ziet een positieve resultaatontwikkeling bij Pakketten. De volumegroei neemt verder toe en beweegt richting de groeiprognose voor het hele jaar. De binnenlandse volumes waren 1% hoger, bij een min of meer stabiel marktaandeel. De volumes van internationale klanten bleven stevig groeien. De verschuiving in de mix is iets gunstiger dan vorig kwartaal en PostNL voorziet een verdere verbetering hiervan. Het resultaat is, voor het eerst dit jaar, verbeterd tegenover vorig jaar, mede dankzij een sterke septembermaand na zwakke zomermaanden.

PostNL zegt klaar te zijn voor het piekseizoen en werkt er hard aan om de optimale balans te vinden tussen volume, waarde en capaciteit. De efficiëntieverbeteringen, zoals initiatieven om de ophaal- en vervoersdiensten te optimaliseren en bezorgopties te rationaliseren, winnen momentum. Samen met verdere strikte kostenbeheersing en geholpen door een snellere volumegroei gaan deze maatregelen bijdragen aan het resultaat, zegt PostNL. 

Is optimisme terecht?

De prognose die PostNL afgaf voor 2024 is een lager resultaat dan in 2023: een bedrijfsresultaat (ebit) van €80 mln. Dat is aan de onderkant van de eerder afgegeven bandbreedte van €80 mln tot €110 mln. Weer een teleurstelling voor beleggers, In 2023 boekte PostNL nog een bedrijfsresultaat van €92 mln. Beursanalisten hadden op betere resultaten gerekend; PostNL verloor na de aankondiging 2 procent van de koers. FD was eerder al kritisch: "De tijd zal het leren, maar het heeft er alle schijn van dat PostNL met zijn prognose opnieuw in de fout gaat. De doelen die het stelt voor het vierde kwartaal zijn te ambitieus". 

Race to the bottom

Zelf ben ik benieuwd waar het optimisme van PostNL vandaan komt; de resultaten in het 3e kwartaal waren slecht. PostNL kwam jaar-na-jaar met winstwaarschuwingen. FD was eerder al kritisch: "De tijd zal het leren, maar het heeft er alle schijn van dat PostNL met zijn prognose opnieuw in de fout gaat. De doelen die het stelt voor het vierde kwartaal zijn te ambitieus". Collega pakketbezorgers wereldwijd zijn voorzichtiger met hun prognoses over de pakketmarkt; het is nog steeds een 'race-to-the-bottom' waarbij de klant al lang niet meer centraal staat.

De toekomstige CEO Pim Berendsen staat daarmee voor een grote uitdaging. FD zegt erover: "Berendsen zal het vertrouwen van de beleggers moeten zien terug te winnen. Hij zal ook de grootaandeelhouder, de Tsjech Daniel Kretinsky, tevreden moeten stellen en de miljardair moeten overtuigen dat PostNL toekomst heeft als zelfstandig bedrijf".

De vraag is of de pakketdiensten van PostNL voldoende onderscheidend zijn om echt 'klantwaarde' te realiseren. Een meer van hetzelfde 'operational excellence'-benadering vergt veel meer schaal dan PostNL als kleine Europese speler heeft. Een echte toekomstvisie mist (nog steeds). Bedrijven in de pakketsector moeten hun werk beter doen. En dat baart mij bij PostNL zorgen: de oplossing wordt opnieuw gezocht in kostenverlaging door mensen te ontslaan en nóg goedkoper te gaan werken. PostNL concurreert op prijs terwijl ze ook zouden kunnen kiezen voor kwaliteit of innovatie (en diversificatie). De vraag is of dat gaat lukken of dat het wachten is tot PostNL opgaat in een van de Europese pakketmastodonten.

Walther Ploos van Amstel