De toekomst? Eerst de mens; dan de technologie!

Het is allemaal wel mooi, dat gepraat over duurzame inzetbaarheid, maar met die expansie van robots en computers is er straks niets meer duurzaam in te zetten. Ik geef toe dat ook ik enthousiast word van al die prachtige technologie die ons werk straks zal gaan regeren. En die exponentiele organisaties, dat is een prachtig verhaal. Maar niet alleen maar prachtig helaas.

Misschien is het nostalgisch van me maar ik heb altijd gehouden van werkomgevingen, waarin ruimte was voor mensen. Ik geloof dat het goed voor mensen is een sociale omgeving te hebben waar ze voor een salaris nuttige dingen kunnen doen. Het houdt ze bovendien van de straat, en voorkomt verveling.

In de door Yuri van Geest en zijn vrienden geschetste wereld zullen er echt banen verdwijnen. Veel banen verdwijnen. Er zijn zoveel dingen die nu door mensen worden gedaan en die je gemakkelijk door machines kan laten doen, dat je je af kan vragen hoeveel banen er eigenlijk over blijven. Het beeld doemt op van een paar slimme wizzkids uit Silicon Valley die de wereld ontwrichten ten behoeve van exponentiele groei van hun organisaties, en dus inlossing van hun eigen belangen.

En ik moet nog zien of dat niet leidt tot een kleine rijke elite en een grote massa die het zwaar heeft. Ze doen wel sociaal, met mededelingen over klimaat en duurzaamheid, maar in hun verhaal zien we geen oplossing voor het enorme overschot aan arbeidskrachten dat straks de wereld zal kwellen.

Zijn exponentiele organisaties niet gewoon de multinationals van de toekomst? Die bovendien harder zijn dan de huidige multinationals? Het woord disruption, waarmee ontwrichting van de bestaande organisatie- en samenlevingsstructuren bedoeld wordt, kan ook wel eens betekenen: ontwrichting van een sociaalvoelend systeem, waarin de mens centraal stond.

En die mens moet gewoon weer centraal! Niet alleen welvaart maar ook welzijn. In de optimistische toekomstscenario’s zie je euforie over de techniek en over het geld, maar je hoort mij te weinig over de mens. En daar moet je wel over nadenken. Zeker de politiek die in ons land nog totaal niet voorbereid lijkt op de dingen die komen gaan. Canada wel. Het basisinkomen daar is om mensen te beschermen die niet aan werk komen. In de scenario’s van de toekomst zullen dat er velen zijn.

Bescherm je samenleving, zet de mens centraal, en daarna pas de techniek, en voer dan de mogelijkheden verantwoord door. In een context die mensen niet aan hun lot overlaat, want daar hebben we allemaal last van.

Bert Overbeek is trainer, coach, schrijver en interim manager. Hij is een veelgevraagd spreker. Zijn werk kenmerkt zich doordat hij pioniert en recente onderzoeken over brein, psychologie en managementwetenschappen onmiddellijk verwerkt in zijn werk. Organisaties gaan daardoor beter aansturen en zijn effectiever. Zijn website: pitchersupport.jimdo.com