Bangalijsten studentencorps afspiegeling van samenleving?

22 jonge studenten als hoeren neerzetten en hun telefoonnummers erbij zetten. Met zijn zessen iemand op zijn hoofd gaan staan en hem hersenoedeem bezorgen. Ja, dan haal je de pers wel. Media zijn dol op ellende en onrecht. Daar zitten ze graag boven op. Omdat wij er dol op zijn en het graag consumeren. Ontgroeningen van studentencorpsen zijn dan ook al jaren een thema dat door journalisten graag wordt gevolgd. Ze springen er collectief bovenop.

Politici ook, en die hebben ook die taak. Als overheid zijn zij bewakers van de normen en waarden en zij dienen zich uit te spreken. Dat is dan ook onmiddellijk gebeurd. Er is zelfs een politiek steekspel van gemaakt. Een politicus wilde dat een collega publiekelijk afstand deed van zijn Vindicat verleden. Verkiezingsretoriek, politieke zwartmakerij, en daarom voelt het vals. Die 22 jonge vrouwen en de jongen van het hersenoedeem inzet maken van verkiezingen laat een opmerkelijke kilheid zien. 

Agressie en seksisme zijn zaken die sterk bevorderd worden door het hormoon testosteron. Ik krijg naar aanleiding van mijn boek 'Mannen en/of vrouwen' regelmatig mails van mensen, die vinden dat mijn hormonenverhaal een eye opener is. Dat was het ook voor mij toen ik tijdens de studies voor het boek het verband tussen hormonen en gedrag beter begon te begrijpen. In het boek gaat het verder over de vraag waarom de beloningsongelijkheid en het promotieseksisme in tact is gebleven, ondanks een halve eeuw actief feminisme.

Het is altijd een lastig onderwerp. Mensen associëren het met geitenharen sokken, met linkse elite en linkse elite is tegenwoordig zo ongeveer het allerergste dat je kan overkomen. Ik ben echter van mening dat het bij moderne bedrijfsvoering past om het seksisme op verschillende niveaus praktisch aan banden te leggen. Niet alleen met de mond belijden hoe erg je het vindt, maar in doen en laten. Want daar zit hem de kneep. Er wordt veel politiek correct gezwetst in het publieke domein over man-vrouw-kwesties. Maar als je dan doorvraagt wat organisaties er praktisch aan doen komen ze niet veel verder dan een commissietje of iets anders dat ver van de dagelijkse praktijk afstaat.

Ik trok met een vrouwelijke collega langs organisaties deze zomer om een meer praktische benadering aan te bieden. Om de sfeer in organisaties open te maken. Door erover in gesprek te gaan met de mensen in die organisaties. We waren bij TNO en in de Tweede Kamer en met een aantal bedrijven en overheden. En de beelden waren verrassend, en niet in positieve zin. Ja, er waren commissies, speciale mensen. En ja, er werd echt iets aan gedaan. Zo waren er sessies en publicaties in organisatiemedia. Maar vrouwen in de top? Mwa. Kon beter. Een stuk beter. En vrouwen in managementposities? Hield ook niet over.

Hoe kon dat dan? Zoveel aandacht voor een onderwerp, zo lang al, en zo weinig effect. Sterker nog, de misstanden die tussen de schuifdeuren werden benoemd gaven aan dat er nog veel 'hormoongedrag' op de werkplek is. Vrouwen in mannenorganisaties gaven aan het liever niet over M/V-diversiteit te willen hebben. Terwijl ze absoluut te maken hebben met seksisme. Maar het aan de kaak stellen, zo redeneerden ze, zou het eerder erger maken dan beter. Want als er geen 'bewakers' in de buurt zijn, dan komen de opmerkingen vrij.

Informeel gaat het dus gewoon nog niet goed. Ik sprak iemand in de Tweede Kamer, die oprecht zei dat ze niet zo paste in de 'masculiene' cultuur daar. Je moest als vrouw goed zijn in die masculiene gedragingen om staande te blijven. Ze kon dat niet goed en had er ook geen zin.

-Ik heb teveel zorghormonen, zei lachend.

Wat de 22 studentes op expliciete wijze meemaakten, sluimert impliciet op veel plekken. We moeten er bij beleid meer van uitgaan dat onze hormonen veel sterker regeren in werksituaties dan we willen aannemen. Wie daar beweging in wil krijgen, zal in gesprek moeten gaan en wel zo dat mensen zich niet alleen in het geniep laten gaan, maar ook hun denkbeelden uitspreken in gesprekken met interviewers. Dan krijg je de hormonen niet weg, maar kun je wel een cultuur scheppen waarin mensen elkaar beschermen tegen de invloed van excessen op dit punt.

Dat vergt veel meer dan een commissietje of een (mannelijke) directie die zich uitspreekt. Ik maakte ooit een CEO mee, die temidden van een aantal mannelijke medewerkers zei dat een receptioniste 'blond' moest zijn en 'goede tieten' moest hebben. Er werd uiteraard hartelijk gelachen. Maar deze zelfde CEO moest later een klacht behandelen tegen een van de mannelijke medewerkers die hard gelachen had om zijn grap over de receptioniste.

In zo'n cultuur moet je je niet verbazen dat er bangalijsten door studenten worden gemaakt. De hormonen lichten steeds weer op in de politiek fatsoenlijke omgevingen. Daar moet wat aangedaan worden. Natuurdriften, met een oud woord, moeten ingebed worden in culturen die normen bewaken maar daadwerkelijk invloed uitoefenen op het gevoel van mensen.

Bert Overbeek schreef de top 10 boeken 'Mannen en/of vrouwen' en 'Het flitsbrein' en houdt lezingen over deze onderwerpen, alsmede lezingen over 'Werken in 2025' over robots en computers. pitchersupport.jimdo.com

Recensie boek: http://www.hrzone.nl/diversiteit/diversiteit-boeken/entry/recensie-mannen-en-of-vrouwen-diversiteit-op-de-werkvloer?utm_source=twitterfeed&utm_medium=twitter&utm_campaign=Feed%3A+HRzone-rss+%28HRzone+-+RSS+feed%29